Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Stres genellikle tamamen kötü olarak düşünülür ve bazen başınızın üzerinde asılı bir örs varmış gibi kendini hissettirebilir. Georgia Üniversitesi'ndeki Youth Development Institute’ten araştırmacıların yaptıkları yeni bir çalışmaya göre stres her zaman için kötü değil. Özellikle de iş yerinde yetiştirmeniz gereken bir işi yetiştirmeye çalışırken girdiğiniz stres aslında faydalı.

Araştırmaya göre düşük ila orta düzeydeki stres, bireylerin dayanıklılık geliştirmelerine ve depresyon ve asosyal davranışlar gibi zihinsel sağlık bozuklukları geliştirme riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Düşük ila orta düzeyde stres, insanların gelecekteki stresli temelli sorunlarla başa çıkmasına da yardımcı olabilir. Çalışma yakın zamanda Psikiyatri Araştırmaları dergisinde yayınlandı.

Araştırmayı yapan Assaf Oshri, “Bir düzeyde stresli bir ortamdaysanız daha verimli ve etkili bir çalışan olmanızı sağlayacak sorunlarla başa çıkma mekanizmaları geliştirebilir ve kendinizi işlerinizi gerçekleştirmenize yardımcı olacak şekilde organize edebilirsiniz” dedi.

Bir sınava çalışmaktan, iş yerinde yapacağınız büyük bir toplantıya hazırlanmaktan veya bir anlaşmayı tamamlamak için daha uzun saatler ayırmaktan kaynaklanan stres potansiyel olarak kişisel gelişimi sağlıyor. Örneğin bir yayıncı tarafından reddedilmek, yazarın üslubunu yeniden düşünmesini sağlayabilir. Kovulmak ise birinin güçlü yanlarını yeniden gözden geçirmesini ve kendi alanında mı kalmalı yoksa yeni bir şeye mi yönelmesi gerektiğini düşünmesini sağlayabilir. Ne yazık ki doğru miktarda stres ile çok fazla stres arasındaki çizgi çok ince bir çizgi

İyi stres, gelecekteki sıkıntıların etkisine karşı bir aşı görevi görebilir

Bilim insanları, Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından finanse edilen ve insan beyninin nasıl çalıştığına dair içgörü sağlamayı amaçlayan ulusal bir proje olan Human Connectome Projesi'nden elde edilen verilere güvendiler. Ekip, bu çalışma için, insanların kontrol edilemez ve stresli hayatları ile nasıl başa çıktıklarını ölçmek için araştırmalarda yaygın olarak kullanılan bir anket kullanarak algılanan stres düzeylerini bildiren 1200'den fazla genç yetişkinin proje verilerini analiz etti.

Katılımcılar “geçen ay içinde beklenmedik bir olay nedeniyle ne sıklıkla üzüldünüz?” ve “Geçen ay içinde, yapmak zorunda olduğunuz şeylerle baş edemediğinizi ne sıklıkla fark ettiniz?” gibi belirli düşünce veya duyguları ne sıklıkta deneyimledikleri ile ilgili soruları yanıtladılar. İlerleyen aşamalarda ise katılımcıların nörobilişsel yetenekleri, dikkatleri ve görsel uyaranlara verilen otomatik tepkileri bastırma yeteneğini ölçen testler kullanılarak değerlendirme yapıldı. Araştırma ilerledikçe bilişsel esneklik veya görevler arasında geçiş yapma yeteneği ve giderek daha uzun bir dizi nesneyi hatırlamayı içeren resim dizisi belleği, çalışma belleği ve işlem hızı da araştırmada değerlendirildi. 

Araştırmacılar elde edilen sonuçları diğer davranışsal ve duygusal problemlerin yanı sıra endişe yüklü duyguların, dikkat sorunlarının ve saldırganlığın çeşitli seviyelerini katılımcıların cevaplarıyla karşılaştırdılar. Analize göre düşük ila orta düzeyde stres, psikolojik olarak faydalıydı ve potansiyel olarak gelişen zihinsel sağlık belirtilerini de işaret etmekteydi. Bu yüzden bir tür aşı görevi görüyor denebilir.

Oshri, çoğumuzun bizi gerçekten daha güçlü yapan bazı olumsuz deneyimlerinin olduğunu, bizi geleceğe hazırlayacak becerileri geliştirmemize veya geliştirmemize yardımcı olabilecek belirli deneyimleri olduğunu belirtti. Bununla birlikte, strese ve sıkıntıya tahammül etme yeteneği, kişiden kişiye göre büyük ölçüde değişmekte.

Yaş, genetik yatkınlıklar ve ihtiyaç duyulduğunda destekleyici bir çevreye sahip olmak gibi şeyler bireylerin zorluklarla ne kadar iyi başa çıktığı konusunda büyük bir rol oynamaktadır. Biraz stres biliş için iyi olsa da Oshri, sürekli yüksek stres seviyelerinin hem fiziksel hem de zihinsel olarak inanılmaz derecede zarar verici olabileceği konusunda da uyarmakta.

Oshri, “Belli bir noktada stres zehirli hale geliyor. Kronik stres, tıpkı yoksulluk içinde yaşamaktan veya istismar edilmekten kaynaklanan stres zamanla çok kötü psikolojik ve sağlık sonuçlarına yol açabilir. Bağışıklık sisteminizden tutun da duygusal düzeninize ve beyninizin işleyişine kadar her şeyi etkiler. Her stres iyi stres değildir” dedi.

Makale: “Is perceived stress linked to enhanced cognitive functioning and reduced risk for psychopathology? Testing the hormesis hypothesis” by Assaf Oshri,
Zehua Cui, Cory Carvalho and Sihong Liu, 20 May 2022, Psychiatry Research.
DOI: 10.1016/j.psychres.2022.114644