Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Özellikle kalp sağlığı açısından stres, ciddi sonuçlar doğurabilir. Kalp damar hastalıklarıyla doğrudan ilişkili olan biyolojik süreçleri tetikleyerek hipertansiyon, ateroskleroz (damar sertliği) ve kalp krizi gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ve bu durum günlük hayatımızda maruz kaldığımız uzun süreli stresten kaynaklanabilir.

Stresin kalp sağlığı üzerindeki etkisi, vücuttaki çeşitli biyolojik mekanizmalar üzerinden gerçekleşir. Stres hormonları (kortizol ve adrenalin), kalp atış hızını artırarak ve kan basıncını yükselterek kalbin üzerindeki yükü artırır. Bu durum da maalesef zamanla damar iç duvarlarına zarar verir ve aterosklerozun gelişmesine yol açabilir. Ateroskleroz, damar tıkanıklıklarına ve nihayetinde kalp krizine neden olabilir​. Ayrıca stres, vücutta enflamasyonu artıran sitokinlerin salınımına yol açarak, damar sertliği riskini daha da artırır. Bu enflamatuvar süreç, kan damarlarının daralmasına neden olarak kan akışını zorlaştırır. Özellikle kadınlar strese bağlı miyokardiyal iskemiyi (kalp kasına yeterli kan gitmemesi) erkeklere kıyasla daha fazla deneyimleyebilir​.

Ek olarak yoğun stresin neden olabileceği bir başka duruma daha değinmek isteriz. “Kırık kalp sendromu” olarak da bilinen Takotsubo kardiyomiyopatisi... Bu sendrom kalp krizine benzer semptomlar yaratır ancak damar tıkanıklığı olmadan kalbin sol ventrikülünde ani bir fonksiyon kaybına neden olur. Özellikle kadınlarda daha sık görülen bu sendrom, yoğun stres sonrası ortaya çıkabilir ve tedavi edilmediğinde ciddi sonuçlara yol açabilir​.

Başa çıkmanın yolları ise basit. Stresin olumsuz etkilerinden kaçınmak için düzenli egzersiz, yeterli uyku ve dengeli beslenme önemlidir. Bunların haricinde stres yönetimi teknikleri, meditasyon ve gevşeme egzersizleri gibi yöntemler de kalp sağlığını korumada etkili olabilir. Önemli noktanın üzerinden tekrar geçmek gerekirse, stresin kontrol altına alınması uzun vadede kalp sağlığını korumanın anahtarıdır.

Yazar: Eylül Rüzgar Üzer

Kaynaklar:

1. Steptoe, A., & Kivimäki, M. (2013). Stress and cardiovascular disease: an update on current knowledge. Annual review of public health, 34, 337–354. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-031912-114452
2. Melamed, S., Shirom, A., Toker, S., Berliner, S., & Shapira, I. (2006). Burnout and risk of cardiovascular disease: evidence, possible causal paths, and promising research directions. Psychological bulletin, 132(3), 327–353. https://doi.org/10.1037/0033-2909.132.3.327
3. Kivimäki, M., Nyberg, S. T., Batty, G. D., Fransson, E. I., Heikkilä, K., Alfredsson, L., Bjorner, J. B., Borritz, M., Burr, H., Casini, A., Clays, E., De Bacquer, D., Dragano, N., Ferrie, J. E., Geuskens, G. A., Goldberg, M., Hamer, M., Hooftman, W. E., Houtman, I. L., Joensuu, M., … IPD-Work Consortium (2012). Job strain as a risk factor for coronary heart disease: a collaborative meta-analysis of individual participant data. Lancet (London, England), 380(9852), 1491–1497. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)60994-5