Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Halk arasında "kış hüznü" olarak bilinen bu durum bilimsel olarak mevsimsel duygudurum bozukluğu (Seasonal Affective Disorder - SAD) olarak adlandırılır. Peki bu ruh halinin arkasında ne yatıyor, nasıl başa çıkabilirsiniz?

Öncelikle mevsimsel duygudurum bozukluğunu biraz tanıyalım. Genellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkan bir depresyon türüdür. Bunun temel nedeni de güneş ışığının azalmasıdır. Azalan güneş ışığı beynin melatonin üretimini artırıp, serotonin düzeylerini düşürerek ruh hali üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. SAD, diğer depresyon türlerine benzer belirtiler gösterir:

• Sürekli yorgunluk ve enerji düşüklüğü,
• İlgi kaybı ve sosyal geri çekilme,
• Karbonhidrat ağırlıklı yiyecekler tüketme isteği,
• Uyku düzeninde bozukluklar,
• Umutsuzluk veya suçluluk duyguları.

Bu bozukluk kadınlarda erkeklere oranla daha yaygındır, genellikle yetişkinliğin ilk adımlarında başlar. Daha yüksek enlemlerde yaşayan bireylerde görülme sıklığı daha fazladır çünkü bu bölgelerde güneş ışığı kış aylarında daha sınırlıdır. Genetik faktörlerin de bu bozukluğa yatkınlık yaratabileceği bilinmektedir.

SAD belirtileri yaşıyor ve nasıl başa çıkacağınızı bilmiyorsanız, sizlere durumu hafifletebilecek birkaç tavsiye verebiliriz:

1. Işık Terapisi (Fototerapi): Özel olarak tasarlanmış ışık kutuları güneş ışığını taklit ederek serotonin üretimini artırabilir. Bu yöntem kış hüznü için en etkili tedavi seçeneklerinden biridir.
2. Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz doğal bir antidepresan olabilir, ruh halinizi iyileştirebilir. Özellikle açık havada yapılan yürüyüşler, güneş ışığından faydalanmanızı sağlar.
3. Beslenme ve Uyku Düzeni: Karbonhidrat ağırlıklı yiyeceklerin yerine, protein ve omega-3 zengini gıdaları tercih etmek enerjinizi artıracaktır. Ek olarak düzenli uyku alışkanlıkları, ruh haliniz üzerinde olumlu etkiler yaratır.
4. Psikoterapi ve İlaç Tedavisi: Eğer durum ciddi boyutlara ulaştıysa ve günlük yaşamınızı etkiliyorsa, bir uzmana başvurmanız en sağlıklısıdır. Bilişsel davranışçı terapi (CBT) ve antidepresanlar, SAD tedavisinde etkili olabilir.

Yazar: Eylül Rüzgar Üzer

Kaynak

1. https://www.ntv.com.tr/galeri/saglik/psikiyatrist-acikladi-kis-huznune-yakalanmis-olabilirsiniz,24QY3E3KzUeL_3pmV0wetw

2. https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/summertime-blues