Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

. Lakin çocukların her isteğine anında karşılık vermek ve her sorununu çözmek doğru bir ebeveynlik yaklaşımı mıdır sizce? Bu soruya verilen yanıt, son yıllarda yapılan birçok çalışmada ve tartışmada farklı sonuçlara ulaşmakta.

Öncelikle ebeveynlikte aşırı korumadan söz edelim. Helikopter ebeveynlik, çocukların her anını kontrol eden, onların problemlerini çözmek için sürekli hazırda bekleyen bir ebeveynlik tarzı olarak tanımlanır. Bu yaklaşımın çocukların gelişiminde uzun vadede zararlı etkiler yaratabileceği birçok uzman tarafından dile getirilmektedir. Psikolog Julie Lythcott-Haims, "How to Raise an Adult" adlı kitabında aşırı korumacı ebeveynliğin çocukların bağımsızlık ve problem çözme yeteneklerini olumsuz etkileyebileceğini ifade etmiştir. Çocukların zorluklarla başa çıkma becerisi geliştirebilmesi için ebeveynlerin bazı durumlarda geri çekilmesi gerekmektedir.

Sağlıklı büyümek ve kendine güvenen bireyler olabilmek için çocukların kendi kararlarını vermeyi ve sorunları çözmeyi öğrenmeleri gerekir. Stanford Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışmada, erken yaşlardan itibaren sorumluluk almayı öğrenmenin çocukların özgüven geliştirmesine yardımcı olduğunu ortaya çıktı. Öz-yeterlik, bireyin bir görevi başarılı bir şekilde yerine getirebileceğine olan inancı olarak tanımlanmakta olup, bu inancın erken yaşlarda oluşması büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda sağlı olan, ebeveynlerin çocuklarının her zaman yanında olmasından ziyade yol gösterici bir tutum geliştirmeleridir. Örneğin çocukların kendi başlarına oynamalarına, hata yapmalarına ve bu hatalardan ders almalarına izin vermek onların sosyal ve duygusal becerilerini güçlendirebilir. Ebeveynlerin, çocuklarının her ihtiyacını karşılamak için acele etmelerinin bir diğer olumsuz etkisi de çocuklara bağımlılık duygusunun aşılanmasıdır. 2021'de yayınlanan bir makalede, aşırı korumacı ebeveynlik tarzlarının ergenlik döneminde artan kaygı ve stresle ilişkili olduğunu gösterdi. Yani aşırı korumacı olmak, çocukların özgüven geliştirmesini ve bağımsız bireyler olmasını zorlaştıracaktır. Çocukların her türlü ihtiyacının karşılanması onların hayatta zorluklarla karşılaşmasını engelleyebilir, bu da yetişkin olduklarında sorunlarıyla baş edememelerine ve stres-kaygı sorunlarına sebebiyet verecektir.

Tabii ebeveynlerin çocuklarının her an yanında olmasının yanlış olduğu iddiası, tamamen ilgisiz kalmaları gerektiği anlamına gelmez. Sağlıklı ebeveyn-çocuk ilişkisi için, çocukların ihtiyaçlarını anlamak ve bu ihtiyaçları karşılamakla sınırlarını belirlemek arasında bir denge kurmak gerekmektedir. Bu dengede çocukların kendi kararlarını almasına izin vermek kadar, destek sunmak da önemlidir. Örneğin bir çocuk bir oyunda başarısız olduğunda ebeveynin onu cesaretlendirmesi ve yeni bir strateji denemesine rehberlik etmesi daha etkili bir yaklaşımdır. Bu tür bir destek, çocuğun hem bağımsızlık hem de dayanıklılık becerilerini artırabilir.

Yazar: Eylül Rüzgar Üzer

Kaynak

https://www.bbc.com/turkce/articles/c4nnkrv88z3o

Gere, M. K., Villabø, M. A., Torgersen, S., & Kendall, P. C. (2012). Overprotective parenting and child anxiety: The role of co-occurring child behavior problems. Journal of anxiety disorders, 26(6), 642-649. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2012.04.003 

Mathijs, L., Mouton, B., Zimmermann, G., & Van Petegem, S. (2024). Overprotective parenting and social anxiety in adolescents: The role of emotion regulation. Journal of Social and Personal Relationships, 41(2), 413-434. DOI:10.1177/02654075231173722 

https://news.stanford.edu/stories/2021/03/study-reveals-impact-much-parental-involvement