Prof. Dr. A. Kadir HALKMAN
Kaç Yanlış Bir Doğruyu Götürür?
Çoktan seçmeli sınavlarda asıl sorgulama doğru yanıtın seçilmesidir. Ancak kişi, yanlış bildiğinden de sorumludur. Buna göre 5 seçenekli soruda 4 yanlış 1 doğruyu götürür. Eğer 5 seçenekli soruda 5 yanlış 1 doğruyu götürürse sınav mantığına uymaz. Bu koşulda sınava giren kişi net cevap veremediği her soruya örneğin (a) şıkkını işaretler ve basit bir olasılık hesabı ile kafa kafaya gelir. Oysa 5 seçenekli soruda 4 yanlış 1 doğruyu götürürse sınava giren kişi, doğru yanıtı hiç bilmiyorsa ve seçenekleri eleyemiyorsa soruyu boş bırakması gerekir yani “bilmiyorum” demesi gerekir.
Basit bir örnekle; “Dünyanın ekvatordaki çapı nedir” sorusunda seçenekler: (a) 4 kg; (b) 1000 cm; (c) 80 m3; (d) 40bin km; (e) Pi sayısı: 3,14 ise zaten (d) şıkkının doğru olduğu görülmektedir.
Aynı sorunun seçenekleri daha mantıklı olarak (a) 100 km (b) 1000 km; (c) 4000 km (d) 40 bin km; (e) 400 bin km ise ve sınava giren kişi doğru yanıtı bilmiyorsa şu mantık ile devam etmelidir: (a) 100 km yani Ankara-Polatlı 70 km, sildik; (b) Ankara-Polatlı 70 km ise Edirne-Ardahan 1000 km; bu şıkkı da sildik; (c) Edirne-Ardahan 1000 km ise olsa olsa Ankara Viyana 4000 km; bu şıkkı da sildik; (d) bilemedim; (e) bilemedim. Sonuçta 5 seçenekli soruda 3 seçeneği eledik, şansını dene.
Günlük yaşamımız da hayat böyle devam ediyor. Hayat, üniversite giriş ya da bir dersin sınavı değil ama yaşamın sınavı. Satrançta en doğru oynayan değil en az hata yapan kazanır yani en az hata yapan, en doğru oynayandır diyorlar hocalarım. İyi kaptan fırtınalı denizde gemiyi güvenli limana getirendir ama daha iyi kaptan fırtınayı önceden koklayıp denize açılmayandır diyorlar hocalarım. Ya da başka bir tanımlama ile başarı, briç oyununda iyi bir ele sahip olmak değil kötü bir eli iyi oynamaktır diyorlar hocalarım.
Çok hoşuma giden bir bildirim: Trafikte bir yanlış tüm doğruları götürür.
Bir insan; büyük hoca, sanatta büyük üstat, bilim ve teknolojide büyük ağbi, büyük abla. Herkes ona sonsuz saygı duyuyor. Tam tarifi ile İDOL. Öğrencilerimize “Şu kişi ile bir şekilde aynı sofraya oturun, onun insanca deneyimlerinden yararlanın” diyeceğimiz yaşam hocalarımız var.
Hepimiz için idol olmuş kişilerin hata yapma hakkı yoktur. Tersine olarak bu kişiler tüm davranışları ile topluma örnek olmak zorundadırlar.
Trafikte hata yapmayacaksın ve kırmızı ışıkta geçmeyeceksin hocam,
Çocuğunun yaşındaki kızlara asılmayacaksın arkadaşım,
Anlamadığın konularda yoğurt kanser yapar demeyeceksin kızım,
Alkol içtiğinde dur noktanı bileceksin oğlum,
Futbolda tuttuğun takım yenilirse hakeme ana avrat küfretmeyeceksin kardeşim,
Konserve gıdanın sterilizasyonunda D12 kavramını önce sen öğreneceksin meslektaşım, vs.
Ben dâhil sokaktaki adam, yukarıda sayılan vb. konularda hata yapabilir. Ama senin böylesi hata yapma hakkın yok, sen İDOL’sun hocam. Herkes ufak tefek hata yapar, hatasız kul olmaz diyorlar hocalarım.
Herkes kendini bilmeli, tanımalı. Kendini bilmek, olmazsa olmaz diyorlar hocam.
Sonuçta istediğin kadar büyük hoca ol, basit bir yanlış tüm doğruları götürüyor hocam.
Gıda güvenliği yüksek lisans dersimde kalite fıçısını anlatıyorum: Fıçıyı oluşturan diğer tahtalar altın, pırlanta olsa bile fıçının alacağı su miktarı en kısa boylu tahta kadardır. Çok iyi gitar çalabilirsin, ağır entelektüel abla olabilirsin vs. Ama trafikte kırmızı lambaya itaat etmiyorsan, senin kaliten bundan ibarettir hocam, ablam, ağbim, üstadım, öğrencim, kızım, oğlum.
Diyeceğimi böyle dedim.
Sevgiyle,