Sağlık
Koku alma duyumuzu zamanla kaybediyoruz
İnsanların koku alma yeteneğinin zamanla azaldığını ortaya atan bu hipotez, bilim camiasında bir süredir tartışma konusuydu. Araştırmacılar, hazırlanan deney düzeneğinde koku reseptörlerindeki genetik varyasyonların zamanla koku alma yoğunluğunda bir azalmaya işaret edip etmediğini görmek istedi.
Çalışmayı yürüten Bingjie Li ve ekibi, deneye ABD'de yaşayan 1000 Çinliyi ve farklı etnik kökenlerden gelen 364 kişiyi çalışmaya dahil etti. Katılımcılardan 10 farklı kokuyu koklayıp yoğunluklarına göre derecelendirme yapmaları istendi.
Eskiden yapılan çalışmalar, farklı bireylerdeki koku reseptör genlerinde yüzde 30'dan fazla varyasyon bulunabileceğini göstermişti. Bu da bazı insanlara keskin gelen kokuları bazı kişilerin hiç algılamadığı anlamına geliyordu. Bu verilerden yola çıkan araştırma ekibi, katılımcıların sunulan kokulara nasıl tepki verdiğini belirleyen genetik varyasyonları da inceledi. Ekibe göre, algıdaki bu değişkenliği genetik değişkenlikle karşılamak koku reseptörlerinin rolünü belirlemeyi sağlıyor.
Katılımcılara sunulan kokulardan ikisi, galaxolide adı verilen sentetik bir misk kokusunu ve insan koltuk altından alınan vücut kokusundan sorumlu bir molekülü içeriyordu. İncelemeler katılımcılarda bu kokuları algılanmasını sağlayan ve daha önce bilinmeyen iki koku reseptörünün keşfedilmesini sağladı. Daha sonra bu genetik mutasyonlar incelendi ve evrimsel yaşları değerlendirildi. Reseptörlerin "atasal versiyonuna", yani eski tiplerine sahip kişilerin bu kokuları daha yoğun algıladığı anlaşıldı.
Araştırmacılar yayınladıkları makalede, “Bu çalışma, doğrudan bu hipotezi değerlendirmek için tasarlanmadı... ancak veriler, primatların koku almayla ilgili gen repertuarının zaman içinde bozulduğu hipotezini destekliyor” açıklamasını yaptılar.
Araştırmanın eksik bir yanı olduğunu söylemekte fayda var. Araştırmacılara göre deneye dahil edilen katılımcıların etnik kökenlerinin daha çeşitli olması gerekiyor.
Makale: https://journals.plos.org/plosgenetics/article?id=10.1371/journal.pgen.1009564