Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Science Advances dergisinde yayınlanan yakın tarihli bir çalışmada, araştırmacılar mikroplastiklerin farelerde kan akışı ve nörodavranışsal işlevler üzerindeki etkisini araştırmışlardır. Gelişmiş görüntüleme teknikleri kullanarak, mikroplastiklerin bireysel bağışıklık hücrelerinin kılcal damarlarda sıkışmasına neden olarak serebral kan damarlarını tıkadığını gözlemlemişlerdir. Bulgular, mikroplastiklerin kan-beyin bariyerini geçmeden dolaylı olarak vasküler ve nörolojik işlevleri bozduğu yeni bir mekanizmayı ortaya koymuştur.

Mikroplastikler plastik bozulmasından kaynaklanır ve insanlar ile ekosistemler için potansiyel sağlık riskleri olan çevre kirleticileri olarak kabul edilmektedir. Bu parçacıklar insan vücuduna yutma, solunum veya tıbbi cihazlar yoluyla girebilmektedir. Araştırmalar, mikroplastiklerin kan-beyin bariyeri gibi biyolojik engelleri geçebildiğini ve bağışıklık ve kardiyovasküler sistemler de dahil olmak üzere çeşitli fizyolojik sistemlerle etkileşime girebildiğini göstermektedir.

Nanoölçekli plastikler nörolojik bozukluklarla (örneğin, Parkinson hastalığıyla ilişkili α-sinüklein patolojisini şiddetlendirmek) ve iltihaplanmayla ilişkilendirilmiş olsa da, mikron boyutundaki mikroplastiklerin etkisi belirsizliğini korumaktadır. Önceki çalışmalar, mikroplastiklerin bağışıklık tepkilerini tetikleyebileceğini, hücresel işlevleri değiştirebileceğini ve kan perfüzyonunu etkileyerek potansiyel olarak organ işlev bozukluğuna yol açabileceğini göstermiştir. Bununla birlikte, özellikle canlı organizmada, mikroplastik kaynaklı vasküler veya nörolojik bozulmaların spesifik mekanizmaları yeterince anlaşılmamıştır.

Özetlemek gerekirse, bu yeni araştırmaların bulguları mikroplastiklerin beyin damarlarında bağışıklık hücresi sıkışması yoluyla kan akışını engellediği ve nörodavranışsal işlevleri bozduğu mekanizmaları ortaya koymuştur. Parçacık boyutu gibi faktörlerin de bu etkileri etkilediği, daha küçük mikroplastiklerin daha az tıkanıklığa neden olduğu bulunmuştur.

Farelerde mikroplastiklerden kaynaklanan nörodavranışsal bozukluklar büyük ölçüde geri döndürülebilirken, davranışsal iyileşmeden sonra bile kalıntı vasküler tıkanıklıklar devam etmiştir. Bulgular, özellikle önceden var olan kardiyovasküler rahatsızlıkları veya daralmış kan damarları olan bireylerde mikroplastiklerin oluşturduğu uzun vadeli sağlık riskleri hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurgulamıştır.

Yazar: Bassma BOUANANI

KAYNAKÇA: https://www.news-medical.net/news/20250123/Microplastics-in-the-bloodstream-may-pose-hidden-risks-to-brain-health.aspx