Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Brezilya'daki bilim insanları, 2020’de Pantanal sulak alanlarında gerçekleşen devasa orman yangınları yüzünden ölen hayvanları saymaya çalıştılar. Timsahlar, kuşlar ve maymunlar da dahil yaklaşık olarak 17 milyon hayvanın öldüğü tahmin ediliyor. Bu orman yangınları Ocak ve Kasım ayları arasında gerçekleşmişlerdi ve Dünya’nın en büyük tropikal ormanının yüzde 30’unu yok etmişti.

WWF-Brazil’in direktörü Dr. Mariana Napolitano Ferreira, 2020 yılında kayda geçen 22 bin yangının olduğunu söyledi ve gelecekte bu tarz bir felaketin önlenmesinin önemine değindi. 

Pantanal’ın doğal olarak ara ara yandığını söyleyen Manchester Metropolitan Üniversitesi’nden çevrebilimci Dr. Alex Lees, 2020 yılındaki yangınları “kıyamet” olarak tabir ediyor. Dr. Lee’nin söylediklerine göre bölgenin bu zamana kadar deneyimlediği “en değişik” yangınlardı.

Dr. Lee, “Yangınların bu denli büyük çapta olmasının nedeni açık bir şekilde bölgede yaşanan korkunç kuraklık seviyeleri. Pantanal bu denli büyük yangınları her yıl yaşarsa biyo-çeşitlilik asla yenilenmez” dedi.

Çalışma daha çok beden saymaya dayalıydı. Araştırmacılar, bir yangından 48 saat sonra sulak alanlara ulaşmayı başardılar. Yolculukları sırasında belirli aralıklarla yürüdüler ve buldukları her ölü hayvanı incelediler. Ekip, buldukları 300 hayvanın türünü tespit edebildi. Daha sonra, toplamda kaç hayvanın öldüğüne dair bir tahminde bulunmak için inceledikleri alandan tahminler çıkardılar.

Brezilya’da bulunan araştırma enstitüsü Embrapa Pantanal'dan çevrebilimci Dr. Walfrido Moraes Tomas araştırmaya öncülük etti. Felaketin geniş coğrafi ölçeği göz önüne alındığında, kendisinin ve ekibinin ortaya çıkan sayılara “şaşırmadığını” söyledi. Onu asıl şaşırtan şey, belirli tür gruplarının diğerlerinden nasıl daha fazla etkilendiği olduğuydu.

"Ölen son derece yüksek yılan sayısı, kaskad etkileri hakkında merak etmemizi sağlıyor" diye açıkladı. "Yılanlar genellikle küçük memelileri ve özellikle kurbağaları avlarlar. Bu etki, ekosistemde hayal edilemez bir dengesizliğe neden olabilir."

Kaskad etkisi, bir sistemi etkileyen bir eylem nedeniyle kaçınılmaz ve bazen öngörülemeyen olaylar zinciridir.

Sulak alanlar Brezilya, Paraguay ve Bolivya'da bulunur ve dünyanın en biyolojik çeşitliliğe sahip alanlarından biridir. 140 bin ila 160 bin kilometrekarelik alanda jaguarlar, karıncayiyenler ve göçmen kuşlar dahil binlerce tür yaşıyor.

WWF Brezilya'dan Dr Ferreira, saha araştırmasının hala devam ettiğini açıkladı. "Ani etki çok şok ediciydi" diyen Ferreira, "Ama aynı zamanda ekosistemin yangınlardan haftalar, aylar ve yıllar sonra nasıl toparlandığını da anlamamız gerekiyor."

Araştırmacılar, daha sık görülen orman yangınlarının "insan kaynaklı iklim değişikliğinin en görünür sonuçları arasında" olduğuna dikkat çektiler. Ancak bu çalışmanın sonucu ne kadar iç karartıcı olsa da Dr Tomas'a göre bu felaketin ölçeğine net bir sayı koymak, bölgede "uygun yangın yönetimi stratejileri ve politikaları" geliştirme çabalarını destekleyebilir. Diğer bilim insanları, bu çalışmadaki tahminin doğruluğu hakkında endişelerini dile getirdiler. Ekibin saydığı birkaç 100 cesetten, kaybedilen toplam hayvan sayısına ilişkin bir tahminde bulunurken büyük bir hata payı da vardır.

Dr Lees, "Dünyanın en büyük sulak alanının büyük bir alanı üzerinden tahmin yürütüyorlar, bu yüzden hesaplama biraz kaba” dedi.

 Dr Ferreira, Pantanal'daki felaketi insanlığa "bir mesaj" olarak nitelendirdi. 

"Bu bize doğanın acı çektiğini gösteriyor, ama aynı zamanda temiz su ve yiyecek eksikliğinden de can çekişiyoruz. Gelecek nesillerin bu dünyada yaşamasını istiyorsak doğayla etkileşim şeklimizi değiştirmemiz gerekiyor” dedi.

Makale: https://www.nature.com/articles/s41598-021-02844-5