Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Bulgular, iklim değişikliğiyle mücadelede bitki örtüsünün ve toprakların ne kadar kritik bir rol oynadığını vurguluyor.

Bristol Üniversitesi Biyojeokimya Doçenti ve UKRI Future Leaders Fellow unvanına sahip baş yazar Dr. Josh Dean şunları söylüyor:

"Sonuçlar bizi şaşırttı çünkü eski karbon depolarının atmosfere, önceki tahminlerin öngördüğünden çok daha fazla sızdığını gördük. Küresel karbon emisyonlarını anlamamız açısından etkileri potansiyel olarak çok büyük. Bitkiler ve ağaçlar atmosferden CO₂ alır ve bu karbonu binlerce yıl boyunca topraklarda hapsedebilir. Bulgularımız, bu eski karbonun bir kısmının – ve kayalardan gelen eski karbonun – yanlara doğru nehirlere sızdığını ve atmosfere geri döndüğünü gösteriyor. İnsan etkinliklerinin bu eski karbon akışını nasıl etkilediğini henüz bilmiyoruz, ancak bitkiler ve ağaçların, tanınmayan bu eski karbon salınımını dengelemek için bugün atmosferden daha fazla karbon almak zorunda kaldığını biliyoruz."

Nehirler, küresel karbon döngüsünün bir parçası olarak hem metan (CH₄) hem de karbondioksit (CO₂) taşır ve serbest bırakır. Şimdiye dek bilim insanları, bu gazların çoğunun son bitki büyümesinin hızlı geri dönüşümünden kaynaklandığını düşünüyordu—örneğin son ~70 yıl içinde parçalanıp nehir sistemine taşınan organik maddeden. Yeni çalışma ise bunun aksini gösteriyor: Emisyonların yarısından fazlası (yaklaşık %60), yüzlerce ila binlerce yıl (hatta daha uzun) önce birikmiş uzun vadeli karbon depolarına atfediliyor.

Bristol Üniversitesi, Oxford Üniversitesi ve UK Centre for Ecology & Hydrology (UKCEH) araştırmacılarının liderlik ettiği uluslararası ekip, dünyanın 26 farklı ülkesinde 700’den fazla nehir havzasını inceledi. Araştırmacılar, bu nehirlerden alınan örneklerde karbondioksit ve metanın ayrıntılı radyokarbon (¹⁴C) ölçümlerini gerçekleştirdi. Nehir örneklerindeki karbon-14 seviyelerini modern atmosferik CO₂ için kullanılan standart referansla karşılaştırarak karbonun yaşını belirleyebildiler.

Oxford Üniversitesi Tortul Coğrafya Profesörü ve ortak yazar Prof. Bob Hilton bulguları şöyle açıklıyor:

"Emisyonların yaklaşık yarısının genç, diğer yarısının ise çok daha eski olduğunu gördük. Bu eski bileşen, binlerce hatta milyonlarca yıl önce oluşmuş derin toprak katmanlarından ve kaya aşınmasından (weathering) kaynaklanıyor."

Bristol Üniversitesi Hidroloji Doçenti ve UKRI Future Leaders Fellow unvanına sahip ortak yazar Dr. Gemma Coxon ise şunları ekliyor:

"Nehirler her yıl küresel ölçekte yaklaşık iki gigaton karbon salımına neden oluyor; insan kaynaklı faaliyetler ise 10–15 gigaton karbon emisyonuna yol açıyor. Nehir kaynaklı emisyonlar küresel ölçekte azımsanamaz ve biz bu emisyonların yarısından fazlasının görece istikrarlı kabul ettiğimiz karbon depolarından geldiğini gösteriyoruz. Bu durum, küresel karbon döngüsünün kritik bileşenlerini yeniden değerlendirmemiz gerektiğine işaret ediyor."

Araştırma ekibi, bundan sonraki aşamada çalışmada temsil edilemeyen nehirler de dahil olmak üzere farklı havzalar arasında nehir kaynaklı karbon emisyonlarının yaş dağılımının nasıl değiştiğini incelemeyi planlıyor. Ayrıca bu emisyonların yaşının zaman içinde – iklim, arazi kullanımı ve insan etkileriyle bağlantılı olarak – nasıl evrim geçirmiş olabileceğini araştıracaklar.

Kaynakça:https://www.lab-worldwide.com/ancient-carbon-dioxide-is-now-being-released-into-the-atmosphere-a-cb88620b278fa0cfd565315269af0612/

Yazar: Basma Bouanani