Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Hem Cebelitarık’ta hem de Gambiya'da 50 yıldan fazla Sahra-ötesi göçmen kuş gözlemlerini inceleyen araştırmacılar dikkat çekici bir sonuca vardılar. Durham Üniversitesi’nden araştırmacıların yaptığı çalışmalara göre, birçok tür bir süredir yaz aylarında üreme noktalarında fazladan iki ay vakit geçirmeye başladı. Etkilenen türler arasında, Bülbül ve Söğüt Ötleğenleri de dahil olmak üzere Avrupa'nın en yaygın göçmen kuşlarından bazıları yer alıyor. Ekibin verilerine baktığımızda, bu kuşların Avrupa'daki üreme alanlarında eskisinden daha uzun süre hayatta kalabildiklerini ve bir gün göç etmeleri gerekmeyebilecekleri gösteriliyor. Bulgular, kuşların yalnızca gün uzunluğuna göre göçlerini zamanlamakla kalmayıp iklim ve bitki örtüsü mevcudiyetini hesaba katarak detaylı kararlar aldıklarını gösteriyor. Tahminen 4000 kadar kuş türünün – dünyadaki kuşların yüzde 40 kadarı- düzenli olarak göç ettiği düşünülüyor.

Araştırmanın yazarı ve Durham Üniversitesi’nde çevre bilimci olan Kieran Lawrance, “Bu çalışmada gördüğümüz eğilimler devam ederse zamanla bazı kuşların Sahra altı Afrika'da hiç zaman harcamayacağını ve bunun yerine tüm yılı Avrupa'da geçireceğini görebiliriz. Hali hazırda gördüğümüz göç alışkanlıklarındaki değişiklikler, bu türler için daha uzun üreme mevsimlerine ve ayrıca hem burada, Birleşik Krallık'ta, hem de geleneksel kış göç yerlerinde diğer türler üzerinde zincirleme etkilere yol açabilir. Bu durum, Avrupa’da geleneksel olarak göç eden kuşlar ile göç etmeyen yerleşik kuş türleri arasında kaynak (yiyecek, su) mücadelesine neden olabilir. Bu arada, Sahra altı Afrika'nın geleneksel göç rotasında -göçmen kuşların orada geçirdikleri zamanın azalması nedeniyle- böceklerin artması, tohumların yayılması ve tozlaşma gibi ekosistem üzerinde etkilere neden olabilir” dedi.

Lawrence ve meslektaşları, çalışmalarında, Gambiya'da 1964-2019 yılları arasında kuşbilimciler ve 1991-2018 yılları arasında Cebelitarık Kuşbilim ve Doğa Tarihi Derneği üyeleri tarafından toplanan yerel kuş gözlemlerine ilişkin verileri analiz ettiler. Ekip bundan yola çıkarak göçmen kuşların varış ve ayrılış tarihlerindeki değişiklikleri zaman içinde değerlendirdi ve bunu gözlemlenen iklim ve bitki örtüsü değişiklikleriyle karşılaştırdı. Araştırmacılar geçmişle kıyaslandığında, kuşların kış göç bölgelerine sonbaharın daha geç aylarında geldiklerini ve ilkbaharda daha erken kuzeye döndüklerini keşfettiler.

Araştırmanın baş yazarı ve Durham Üniversitesi’nde biyolog olan Stephen Willis, “Bir sonraki adımda kuşların bu karmaşık göçlerini simülasyon haline getirmek için Durham’da geliştirmekte olduğumuz bir modeli uygulamayı hedefliyoruz” dedi.

Açıklamalarına göre bu modelde, ‘gelecekte olabilecek senaryoları ve son yıllarda Sahra-ötesi kuşlarda tanımladığımız kalıpların nasıl devam edebileceği veya değişebileceğini’ uygulayabilecekler.

 Araştırmacıların çalışmalarında değerlendirdikleri göçmen kuşlardan biri olan beyaz kuyruksallayan

Ekibin verileri, kuzey başak kuşu (resimde görülen) gibi kuşların Avrupa'daki üreme alanlarında eskisinden daha uzun süre hayatta kalabildiklerini ve bir gün göç etmeleri gerekmeyebileceğini gösteriyor.

Bulgular, kuşların yalnızca gün uzunluğuna göre göçlerini zamanlamakla kalmayıp iklim ve bitki örtüsü mevcudiyetini hesaba katarak detaylı kararlar aldıklarını gösteriyor.

Ülkemiz de küresel ısınmadan payını almış durumda. Küresel ısınmanın kuş göçlerinde ülkemizde de etkiler bırakacağını düşünmek zor değil. Gelecekte ülkemizde de buna benzer çalışmalar yayınlandığını görür/duyarsak çalışmanın detaylarını siz okurlarımızla paylaşacağız.

Araştırma Global Change Biology’de yayınlandı. Makale erişime açıktır: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/gcb.15916

https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-10128859/Climate-change-Winter-migration-birds-Europe-Africa-end-researchers-warn.html