Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Exeter Üniversitesi'nden biyolog Samuel Ellis liderliğindeki bir ekip, Nature'da yayımlanan bir çalışmada, menopozun balinalar için evrimsel bir avantaj sağlayabileceğini savundu. Araştırmacılar, yaşlı dişilerin kızlarıyla aynı anda hamile kalmalarını önleyerek, kaynak çatışmalarını azaltabileceğini öne sürdü.

Birçok türde olduğu gibi, dişiler genellikle yaşamları boyunca üreme yeteneklerini sürdürürler. Ancak menopoz, bu kuralın bir istisnası gibi görünmektedir. Balinaların menopoza girmesi, yaşam sürelerinin sonuna kadar üremeye devam etmelerini sağlamaz; bunun yerine, yaşamlarına ek yıllar ekleyebilir.

Araştırmacılar, balinaların menopoz geçiren türlerinde, dişi bireylerin beklenen yaşam sürelerinden ortalama olarak 40 yıl daha uzun yaşadıklarını belirledi. Bu bulgu, menopozun sadece üreme yıllarını kısaltan mutasyonlar sayesinde evrimleşmediğini, aksine doğal seçimin, üreme sonrası yaşam sürelerine odaklandığını göstermektedir.

Bu yeni üreme davranışlarından kaynaklanan evrimsel avantajlar arasında, yaşlı dişi balinaların kendi yavrularını doğurmadıkları bir dönemde doğurmamaları ve böylelikle kaynak çatışmalarını önlemeleri sayılabilir. Ayrıca, yaşlı dişi balinaların gruplarında liderlik ederek genç üyeleri desteklediği gözlemlenmiştir, bu da grup içi dayanışma ve hayatta kalma şansını artırabilir.

Ancak, bu bulguların sadece belirli koşullar altında geçerli olduğu vurgulanmalıdır. Araştırmacılar, balina demografisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için daha geniş çaplı çalışmalara ihtiyaç duyduklarını belirtiyorlar.

Sonuç olarak, balinaların menopoz geçirmesi, evrimsel bir avantaj sağlayabilir ve bu fenomenin anlaşılması, diğer türlerin üreme stratejilerini anlamamıza da yardımcı olabilir. Ancak, bu alandaki araştırmaların devam etmesi ve daha fazla verinin toplanması gerekmektedir.

Bu çalışma, balinaların menopoza girmesinin sıradışı bir evrimsel strateji olduğunu ve bu fenomenin incelenmesinin, doğal seçimin karmaşıklığını anlamamıza katkıda bulunabileceğini göstermektedir.

Kaynak: https://www.nytimes.com/2024/03/13/science/whale-menopause.html

Yazar: Saliha Kaygısız