Hayvanlar Alemi
Genç Çekiç Başlı Köpekbalıkları, Dar Beslenme Yelpazesiyle Risk Altında!
İnsanlar buraya balık tutmak, tekne gezisi yapmak ve şnorkelle dalmak için gelirken, 600’den fazla hayvan türü ise buraya besin kaynağı için geliyor. Özellikle genç çekiç başlılar, kumlar arasında dolaşan küçük vatozlar, balıklar ve küçük köpekbalıklarıyla besleniyor. 2018–2025 yılları arasında yürütülen çok yıllı bir araştırma, bu genç köpekbalıklarının hayatlarının en savunmasız dönemlerinde Biscayne Körfezi’ni bir yuva alanı olarak kullandıklarını ve buraya düzenli olarak geri döndüklerini ortaya koydu. Bulgular 16 Haziran’da Ecology and Evolution dergisinde yayımlandı.
Miami’yi ziyaret eden herkes Biscayne Körfezi’ni bilir. Bu sığ, subtropikal haliç; biyolojik çeşitlilik açısından zengin, berrak sulara sahip bir ekosistemdir. Ancak, iklim değişikliğinin getirdiği artan sel riski ve Miami metropol bölgesindeki hızlı nüfus artışı, su kalitesini düşürmüş, tatlı su akışını azaltmış ve genel olarak deniz manzarasını tahrip etmiştir. Körfeze bağımlı olan yüzlerce tür için bu durum giderek artan bir tehdit oluşturuyor.
Bu çalışmada, büyük çekiç başlı köpekbalıklarının beslenme ve yaşam alanı kullanımı analiz edildi. 62 bireyden alınan örnekler sayesinde, köpekbalıklarının kısa ve uzun vadeli beslenme alışkanlıkları incelendi. “Ekibimiz, çok dokulu stabil izotop analizini kullanarak hem kısa hem uzun vadeli kaynak kullanımını izledi. Böylece bu türün farklı yaşam evrelerindeki beslenme alışkanlıklarına dair yeni bilgiler edindik,” diyor çalışmanın eş yazarı ve Miami Üniversitesi doktora öğrencisi John Hlavin.
Bu ölümcül olmayan yöntem sayesinde, köpekbalıklarının zaman içindeki beslenme davranışları ve Biscayne Körfezi’ne olan bağımlılığı ortaya çıkarıldı. Sonuçlara göre, genç köpekbalıkları ilk iki yıllarında yıl boyunca körfezde kalıyor ve burada bulunan sığ kıyı habitatlarıyla besin kaynaklarına bağımlı hale geliyor. İki yaşından sonra ise kıyıya yakın resiflerde avlanmaya başlıyorlar.
Ancak yine de her yıl ilkbahar sonu ve yaz başında Biscayne Körfezi’ne mevsimsel olarak geri dönüyorlar. Yetişkin köpekbalıkları da hâlâ körfezdeki kaynaklardan beslenmeye devam ediyor. Bu durum, kıyıya yakın bu habitatların büyük çekiç başlı köpekbalıklarının yaşam döngüsünün tamamı boyunca kritik önemde olduğunu gösteriyor.
“Genç büyük çekiç başlılar, sınırlı bir diyet ve yaşam alanı kullanımı gösteriyor. Hayatlarının erken dönemlerinde özellikle küçük kıyı vatozlarıyla besleniyor olabilirler,” diyor çalışmanın bir diğer yazarı ve Miami Üniversitesi Çevresel Bilimler uzmanı Dr. Catherine Macdonald. “Bu dar beslenme yelpazesi ve habitat bağımlılığı, genç çekiç başlıları insan etkisine ve çevresel değişimlere karşı daha savunmasız kılıyor.”
Çekiç başlı köpekbalıkları, yakalanma stresine karşı son derece hassastır. Bu nedenle, sportif amaçlı yakala-bırak balıkçılığı bile tür üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Araştırmacılar, özellikle Mart–Temmuz ayları arasında, bu köpekbalıkları körfezdeyken sorumlu balıkçılık uygulamalarının şart olduğunu vurguluyor.
“Bu köpekbalıklarıyla olan etkileşimleri azaltmak—özellikle yuvalanma alanlarında yakala-bırak balıkçılığından kaçınmak—bu tehlike altındaki türün hayatta kalma şansını önemli ölçüde artırabilir,” diyor Hlavin. “Eğer yanlışlıkla bir köpekbalığı yakalanırsa, en iyi eylem onu suyun içinde hızla serbest bırakmaktır; fotoğraf çekmek için beklemek, serbest bırakmayı geciktirip zarar verebilir.”
Ayrıca, Biscayne Körfezi gibi kritik yuvalanma alanlarının korunması, büyük çekiç başlı köpekbalıklarının çevresel bozulma, habitat kaybı ve aşırı avlanmaya karşı hayatta kalma şanslarını artırmak açısından hayati önem taşıyor.