Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Daha önce bulunan fosil kalıntıları çoğunlukla pençe parçalarından oluşuyordu. Deniz dışı yengeçlerin yaklaşık 75 ila 50 milyon yıl önce karaya ve tatlı suya geldiğini ileri süren araştırmacılar, bu fosil kalıntılarına bakarak çalışmalarını yapmışlardı. Şimdiyse kehribarın içerisinde bulunan 55 milimetrelik bu 100 milyon yıllık yengecin, Güneydoğu Asya'nın ormanlarında dinozorların arasında yaşadığı keşfedildi.

Harvard Üniversitesi’nden araştırmacılar yaptıkları basın açıklamasında, “Bu keşif, kabukluların evrimine ve dünyaya ne zaman yayıldıklarına dair yeni bilgiler sağlıyor” dedi.

100 milyon yıldır kehribarın içinde donakalmış bir yengecin kalıntılarının keşfedilmesi, onu şimdiye kadar keşfedilen en eski modern görünümlü yengeç haline getirdi. Çoğunlukla pençe parçalarından oluşan önceki fosil kayıtları, deniz dışı yengeçlerin yaklaşık 75 ila 50 milyon yıl önce karaya ve tatlı suya geldiğini ileri sürmüştü.

Harvard Organizma ve Evrimsel Biyoloji Bölümü’nde doktora sonrası araştırmacı olan Javier Luque, "Yengeçlerin yaşam ağacını yeniden oluşturacak olsak -soyağaçlarını bir araya getirseydik- ve bazı moleküler DNA analizleri yapacak olsak, tahminen, deniz dışı yengeçlerin 125 milyon yıldan daha uzun bir süre önce denizdeki atalarından ayrıldığını görebiliriz. Fakat şöyle bir sorunumuz var asıl fosil kayıtları, yani bizim şu an ele alabildiklerimiz, 75 ila 50 milyon yıl öncesine ait olabilecek kadar genç… Dolayısıyla bu yeni fosil ve onun orta Kretase(1) yaşı, tahmin edilen moleküler sapma ile yengeçlerin gerçek fosil kayıtları arasındaki boşluğu kapatmamızı sağlıyor” dedi.

Fosil ilk olarak 2015 yılında madenciler tarafından bulundu ve yakın zamanda Çin'deki Longyin Kehribar Müzesi ile paylaşıldı ve Harvard ekibinin daha derin bir inceleme yapmasına izin verildi. Fosil, Güney ve Güneydoğu Asya mitolojik ruhlarının onuruna, 'bulutların ve suların ölümsüz Kretase ruhu' olan Cretapsara athanata olarak adlandırıldı.

Araştırmacılar analiz sırasında mikro-CT taramaları yaparak; yengecin antenleri, bacakları ve ince tüylerle kaplı ağız kısımları, büyük bileşik gözleri ve hatta solungaçları gibi hassas dokularının ayrıntılarını net bir şekilde inceleyebildiler.

Araştırmacıların söylediklerine göre ilginç bir şekilde tek bir kıl bile eksik değil. Luque, “Bu fosil üzerinde ne kadar çok araştırma yaptıysak elimizdeki bu fosilin o kadar çok özelliği olduğunu fark ettik” dedi.

Yapılan analizler; yengecin akciğer dokusuna sahip olmadığını, hayvanın karada tamamen yaşamadığını, iyi gelişmiş solungaçlara da sahip olduğunu gösterdi. Araştırmacılar bu sonuç ile ne tam anlamıyla denizde yaşayan ne de tam olarak karada yaşayan bir hayvanı incelediklerini belirttiler. Şu ana kadarki bulgular ile karada yaşayan yengeçlerin ancak 50 milyon yıl önce evrimleştiğini belirten araştırmacılar, bu fosilin en az 100 milyon yıllık olduğunu söyleyerek şaşkınlıklarını dile getirdiler.

Araştırmacılar, yengecin tatlı suda yaşayan bir yavru olduğunu veya hem karada hem de suda yaşayan yavru bir yengeç olabileceğini öne sürüyorlar. Christmas Adası kırmızı yengeçleri gibi karada yaşayan annelerin sudan karaya dönmeden önce yumurtalarını okyanusa bırakıp karaya göç edebildikleri gibi bir durum olabileceği düşünülüyor.

Bunun dışında düşünülen başka bir olasılık daha var. Bu olasılığa göre araştırmacılar, Kretase Yengeç Devrimi olarak bilinen bir olayın - yengeçlerin (doğru ya da yanlış bu tamamen varsayım) dünya çapında çeşitlendiği ve karakteristik açıdan görünümlerini, vücut formlarını geliştirmeye başladığı zaman - önceden düşünüldüğünden daha fazla kez gerçekleştiğini düşünüyorlar. Bu yeni araştırma, farklı yengeç türlerinin deniz habitatlarının dışında yaşamak için bağımsız olarak en az 12 farklı zamanda evrimleştiklerine dair yeni olasılıklar getiriyor.

“Yengeçler arasındaki form çeşitliliği, hem bilimsel açıdan hem de pek çok kültürde halkın hayal gücünü cezbediyor ve şu anda insanlar, dinozor olmayan böylesine büyüleyici bir grup hakkında daha fazla şey öğrenmek için heyecanlanıyorlar. Bu yengeçler için büyük bir an.”

(1) Kretase Dönemi, Mezozoik Zaman'ın üç alt bölümünden sonuncusudur. Günümüzden 145 milyon yıl önce başlayıp 65.5 milyon yıl önce sona erdiği kabul edilir.

Makaleye ulaşmak için tıklayınız: Science 

Kaynaklar:

Dailymail: https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-10112825/Crab-discovered-100-MILLION-year-old-amber-oldest-modern-looking-crustacean-found.html

https://www.eurekalert.org/news-releases/932085?