Prof. Dr. Sevil ATASOY
Neler oluyor hayatta?
Olay yerindeki kan lekelerini, hele silinmiş olanları belirlemek zordur. Özel ışık kaynakları gerekir. Kimi zaman kan sanılan lekeler, kan çıkmaz. Bu da ciddi vakit kaybına yol açar. Kimi zaman kan lekesi var olduğu halde, fark edilemez. Koyu zemin, özellikle kırmızı giysi, halı, döşeme ve mobilya üzerindeki kan lekelerini görmek ve fotoğraflamak zordur. Bu yüzden leke dağılımlarından yola çıkarak olayın nasıl geliştiğini, kullanılan silahın ne olduğunu saptayacak olan uzmanlar, açmaza düşer.
Yüz yıla yakın bir süredir pek çok araştırıcı kan lekesinin yaşını tayin edebilecek kolay bir yöntem bulmak için çabalıyor. Bu yüzden kan lekesinin kaç yaşında olduğunu belirlemek, rutin kriminal laboratuvarlar için neredeyse olanaksızdır.
Yakında her şey değişecek.
Çünkü satışa sunulacak bir kamera, olay yeri incelemelerinin kaderini tamamen değiştirecek. Polislerin işini kolaylaştırıp, hız katacak.
Kan lekelerini bulmak bir yana, yaşlarını da belirleyecek.
Prensipte gereç, hiperspektral görüntüleme tekniğini kullanarak, olay yerinde hemoglobin varlığını, yani alyuvarlar içinde bulunan kana özgü molekülü saptıyor.
Teesside Üniversitesi (Darlington, Birleşik Krallık) araştırıcılarının geliştirdiği öncül model, akıl almaz duyarlılık ve doğruluğa sahip.
Aylar öncesinden kalan bir kan lekesini gününe kadar tarihlendirebiliyor. Taze kan lekelerinin ise saat kaçta oluştuğunu buluyor. Böylelikle polisler, ölüm zamanını saatine varıncaya dek daha olay yerinde saptayacak. Kısacası, rüyada görülse inanılmayacak bir mucize.
Projenin lideri, Teesside’ın Bilim ve Mühendislik bölümü öğretim üyelerinden fiziko-kimyacı Dr Meez Islam, aynı yöntemin kan dışındaki biyolojik sıvılar, örneğin ter, tükürük, semen için de kullanılabileceğini ileri sürüyor. Bu takdirde cinayet dışındaki diğer şiddet olaylarının, örneğin cinsel saldırıların ne zaman gerçekleştiği de belirlenecek.
Kanın rengi durdukça kırmızıdan koyu kahve rengine doğru değişir ve bu değişimle aradan geçen süre arasında matematiksel bir ilişki bulunur. Gereç, bu ilişkiden yola çıkıyor ve lekenin rengini ölçerek, geçen zamanı hesaplıyor. Şimdilik fiyatı 100 bin İngiliz lirası olacak, bir kaç yıla kalmadan da her olay yeri inceleme biriminin kullanabileceği makul bir düzeye inecek.
Benzer gereçlerin ülkemiz üniversitelerinden birinde geliştirilmesi, patentinin ülkemizde kalması ve yavaş yavaş dışa bağımlılıktan kurtulmamız umuduyla...