Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Özellikle CRISPR-Cas9 gibi hassas gen düzenleme araçları sayesinde istenmeyen genlerin değiştirilmesi veya hücrelere belirli özellikler eklenmesi mümkün hale geldi. Ancak bu durum sadece bilimsel tartışmaların değil, ahlaki ve toplumsal tartışmaların da kapısını aralıyor.

2018 yılında Çinli bilim adamı He Jiankui'nin, CRISPR yoluyla HIV'e karşı direnç kazandıracak şekilde genetiği değiştirilmiş ikiz bebeklerin doğduğunu duyurması, küresel bilim camiasında önemli bir etki yarattı. Bu vaka teknolojinin potansiyelini ortaya koyarken aynı zamanda etik sorunları da gündeme getirdi. Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nde ve birçok Avrupa ülkesinde bu tür genetik sıkı bir şekilde düzenlenmektedir. Ancak bazı ülkelerde, özellikle gelişmekte olan bölgelerde, gen onarımına ilişkin mevzuat farklılıkları dikkat çekmektedir.

Tasarımcı bebeklerin yaratılması eşitlik ve ayrımcılık gibi etik sorunları gündeme getiriyor. Genetik faydaların yalnızca düşük gelirli ailelere sunulması toplumdaki mevcut eşitsizlikleri daha da kötüleştirebilir. Ayrıca genetik müdahale yoluyla belirli özelliklerin teşvik edilmesi, daha önceki öjeni hareketlerini teşvik ederek insan ekolojisi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Birleşmiş Milletler ve Dünya Sağlık Örgütü gibi uluslararası kuruluşlar bu tür uygulamalara yönelik yasal çerçevelerin oluşturulması çağrısında bulunuyor. Örneğin, 2020 yılına kadar DSÖ, insan genetiği modifikasyonu konusunda moratoryum çağrısında bulundu. Ancak bu önerilere rağmen uygulamaların kontrolsüz kaldığına dair endişeler var.

Programlanmış bebek çağına girerken bu teknolojinin risklerini ve potansiyel faydalarını dikkatle değerlendirmemiz gerekiyor. Etik, bilimsel ve toplumsal konular arasında dengenin kurulması bu alandaki ilerlemenin en önemli belirleyicilerinden biri olacaktır.

Referanslar

1.     https://blog.petrieflom.law.harvard.edu/2024/03/11/designer-babies-the-ethical-and-regulatory-implications-of-polygenic-embryo-screening/

2.     https://www.geneticsandsociety.org/article/designer-babies-arent-futuristic-theyre-already-here

https://www.geneticsandsociety.org/article/designer-babies-are-way-were-not-ready