Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Araştırmacılar, her yıl milyarlarca erkek civcivin yumurtlamadıkları için doğduktan hemen sonra öldürüldüğünü ve artık buna gerek olmayabileceğini belirttiler.

Embriyo gelişiminin çok erken dönemlerinde, henüz 16-32 hücre arasındayken, devreye giren bir dizi gen ile istenmeyen cinsiyetteki farelerin gelişimi tam o seviyedeyken önlenebiliyor.

Bir memelinin cinsiyeti, cinsiyet kromozomları ile belirleniyor. Dişilerde birini babalarından, diğerini de annelerinden aldıkları iki adet X kromozomu bulunuyor. Erkeklerde ise annelerinden bir adet X, babalarından da bir adet Y kromozomu var. Araştırmacılar, genleri devre dışı bırakan Crispr-Cas9 adlı bir gen düzenleme molekülünün yarısını annenin DNA'sına, diğer yarısını da hangi cinsiyette yavrular amaçlandığına bağlı olarak X veya Y kromozomuna ekleniyor. Molekülün iki yarısı bir araya geldiğinde, embriyonun gelişimi duruyor. Örneğin dişi fare isteyen bilim insanları babanın Y kromozomuna bu molekülü eklediği zaman, X ve Y kromozomları bir araya geldiğinde embriyonun gelişmesi duruyor ve böylece erkek yavru doğmuyor.ö Erkek fare doğurtmak hedeflendiğinde ise molekül babanın X kromozomuna ekleniyor. Fareler bir kerede genellikle 3-12 arası yavru doğuruyor.

Kent Üniversitesi'nden Dr. Peter Ellis, "Dünya çapında her yıl 4 ila 6 milyar civarında civciv öldürülüyor. Acı çekmelerini önleyebiliriz. Erkek civciv embriyolarının hiç gelişmemesi sağlanabilir” dedi.

Sadece civcivler değil çok sayıda deney faresi de istenen cinsiyette doğmadıkları için öldürülüyor.

Londra'daki Francis Crick Enstitüsü'nden Dr. James Turner, son beş yılda yayınlanan 25 bine yakın bilimsel makalede yalnızca erkek veya dişi farelerin kullanıldığını tespit ettiklerini açıkladı. Turner, “Her deneyde farklı sayıda fareye ihtiyaç duyuluyor, ancak kullanılan toplam fare sayısının 100 bin civarında olduğunu tahmin ediyoruz.”

İngiltere'deki Kraliyet Hayvanlara Zulmü Engelleme Topluluğu'ndan Barney Reed konuyla ilgili olarak, “Hayvan hakları veya çevre için getirilen pek çok önerinin aslında kendi yarattığımız sorunlara çözüm önerileri olduğunu unutmamamız lazım” dedi.

Ellis, "Bilimsel açıdan da henüz bunu hayvancılıkta uygulayabilecek noktada değiliz. Önce farklı türlere yönelik gen düzenleme araçları geliştirilmeli, ardından da bunların güvenli ve etkin olup olmadığı kontrol edilmeli” dedi.

Nature Communications: https://www.nature.com/articles/s41467-021-27227-2

https://www.sciencedaily.com/releases/2021/12/211203081525.htm

bbc news: https://www.bbc.com/news/science-environment-59505112