Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Harvard Üniversitesi Gelişmekte Olan Çocuk Merkezi tarafından yürütülen çalışmalar, erken yaşta yaşanan ısrarlı duygusal stresin bir çocuğun gelişmekte olan sinir sistemini "yeniden kabloladığını" gösteriyor. Bu durum, beyin mimarisini değiştirerek ömür boyu sürecek duygusal düzenleme sorunlarına, anksiyeteye ve dikkat eksikliklerine zemin hazırlıyor.

Eleştirel ve baskıcı ortamlarda büyüyen çocuklar, gerçek bir tehdit olmasa dahi sürekli tetikte bekleyen aşırı hassas bir stres tepki sistemi geliştiriyor. "Savaş ya da kaç" mekanizmasının bu kronik aktivasyonu, çocuğun kendini güvende, sakin veya duygusal olarak dengede hissetme yeteneğini ciddi şekilde engelliyor. Günlük sıradan etkileşimlerin bile bir tehdit olarak algılandığı bu durumda çocuklar, hayatta kalma güdüsüyle "hipervijilans" (aşırı tetikte olma), sosyal geri çekilme veya duygusal kapanma gibi savunma mekanizmalarına başvurmak zorunda kalıyor.

Bu çocuklar yetişkinliğe adım attıklarında, yargılanma veya zarar görme beklentisi sinir sistemlerine çoktan derinlemesine işlemiş oluyor. Başkalarına güvenmekte zorlanan ve sosyal ortamlarda sürekli eleştirilme ya da reddedilme korkusu yaşayan bireylerde, "toksik stres" adı verilen bu durum kalıcı hale geliyor. Uzmanlar, bu kronik stres halinin depresyondan öğrenme güçlüklerine, hatta bağışıklık sistemini zayıflatarak fiziksel sağlık sorunlarına kadar geniş bir yelpazede yaşam boyu süren olumsuz etkilere yol açtığını belirtiyor.

Elde edilen bulgular, duygusal açıdan güvensiz aile ortamlarının çocuk gelişimi üzerindeki etkisinin sanılandan çok daha derin ve kalıcı olduğunu kanıtlar nitelikte. Bilim insanları, ebeveynlerin ve bakım verenlerin, sürekli eleştirinin yarattığı bu biyolojik ve psikolojik tahribatı ciddiye almaları gerektiği konusunda uyarıyor; zira güvensiz bir ortamda büyümek, bir insanın gelecekteki hem ruhsal hem de biyolojik sağlığının temellerini geri dönülemez şekilde sarsabiliyor.

Kaynak: Shining Science