Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Son yıllarda giderek yaşamımıza daha çok giren sentetik koku ve parfümler hakkında daha çok ayrıntı bilmemiz gerekli. Çünkü bu sentetik kokuların sağlığımızı olumsuz şekilde etkilediğine dair ciddi kuşkular var. Sentetik kokuların kullanım alanı sadece parfümler ile sınırlı olmayıp; ev temizliğinden çamaşır temizliğine kadar kullanılan tüm deterjanlara, kırtasiye ürünlerinden plastiklere, ilaçlara ve hatta besinlerimize kadar uzanan çok geniş bir yelpaze. 5.000`den fazla koku verici sentetik maddenin hayatımızın tamamına egemen olduğunu biliyor muydunuz? 

Kokuların Olası Zararlı Etkileri 

Modern dünya, özellikle de şehirde yaşayan insanlar hiç farkında olmadıkları yoğun bir koku baskısı altında. Öyle ki; deterjanımızdan oda spreyine, girdiğimiz her mekânda değişen kokuların uyumsuz armonisine ve dahası ne olduğunu bile bilmediğimiz bir yığın sentetik kimyasal molekülün bedenimiz ve aklımız üzerindeki yönlendirici etkisine karşı tamamen korumasız durumdayız. Farkında bile olmadığımız bir çeşit saldırıdan habersiz ve savunmasızız. 

Neden mi? 

Kokular vücudumuza solunum, ağız ya da deri yoluyla girerek başta akciğerlerimiz olmak üzere deri, burun, göz ve beynimizi etkilerler. Son yıllarda farkında olmadan maruz kaldığımız bu sentetik kokular, daha fazla tartışılıyor ve olası etkileri hastalıklar ile ilişkilendiriliyor. Bu tartışmalar 21. yüzyılda doğaya dönüş sürecini başlatan insanlar için özellikle önemli olup doğal aromaların değerini ve buna bağlı olarak da üretimini tetikledi. 

Koku endüstriyel olarak da çok önemli bir sektör olup; parfümler insanlara “şehvetli”, “baştan çıkarıcı”, “lüks” ve “canlandırıcı” gibi kelimelerle ilişkilendirilip çekici hale getirildi. Ancak, aslında şişenin içinde olanı keşfettiğinizde parfüm bu romantizmin bir kısmını zaten kaybediyor. 

Çoğu cilt problemleri, hormon metabolizmasının bozulması ve kanser dâhil bir dizi ciddi sağlık probleminin nedeni sentetik kimyasalların bir kokteyli görünümüne sahip olmasıdır. Dikkat etmemiz gereken en kötü katkı maddelerinin arasında çözücü ve fiksatif dietil ftalat (DEP) ve sentetik ‘misk’ olarak bilinen sahte parfümler geliyor.

Hem DEP hem de türev monoetil ftalat (MEP) göğüs kanseri ve sperm DNA hasarıyla bağlantılıdır ve parfüm kullananların idrarında MEP düzeyinin iki katından fazla olduğu bulunmuştur. Östrojenik etkilere sahip olan sentetik miskler meme kanseri ile de ilişkilidir ve diğer toksik kimyasalların etkilerini daha da kötüleştirebilecek eylemlere sahiptir. 

Kokuların çoğu solunum sistemi için tahriş edici özelliği olan uçucu organik bileşiklerdir ve astımlı hastalarda öksürük, hırıltılı solunum ve nefes darlığına neden olduğu eskiden beri bilinmektedir. Bazı kokular burun tıkanıklığı, sinüzit, öksürük, boğaz ağrısı ve göğüste sıkışma hissi de oluşturabilir. Kalp, dolaşım ve beynin elektrik aktivitesi üzerine de etkileri olduğunu ortaya koyulmuştur. Bunlar baş ağrısı, yoğunlaşma bozukluğu, yorgunluk, uyuşukluk gibi şikâyetlerdir. 

Kokuların en çok etkilediği organ derimizdir. Kaşıntı, kabartı, egzama bunların başlıcalarıdır. Kokular; gözlerde sulanma, kaşıntı ve kızarmalara yol açabilir. Araştırmalar deriden emilen kokuların daha sonra parçalanarak ve başka bileşiklere dönüşerek de etkili olabileceklerini gösteriyor. Aroma molekülleri olarak bilinen diğerleri, benzersiz bir kokuya sahip yeni moleküllerdir. Son zamanlara kadar “merhem” ve “parfüm” kaynakları doğal ve zararsızdı ama artık çoğu sentetik. 

Çiçekler, ahşaplar, sakızlar, reçineler, baharatlar ve yağlar eskiden natureldi. Ama günümüzde, çoğu koku tamamen veya kısmen kimyasal olarak sentezleniyor. Modern insan; doğal kokuların taklitçiliğini yapmak, yeni kokular uyandırmak ve bu ürünlerin ulaştığı yerleri ve kalan kapasitelerini genişletmek için etkileyici bir kabiliyete sahip. Ancak biyolojik etkileri büyük ölçüde test edilmemiş olan kimyasallar çevremizi kuşatıyor. 

Aroma Bileşiği 

Birçok modern parfüm sentezlenmiş odorantlar içerir. Sentetikler, doğada bulunmayan kokular sağlayabilir. Örneğin; sentetik orijinli bir bileşik olan Calone, çağdaş parfümlerde yaygın olarak kullanılan taze bir ozonlu metalik deniz kokusu verir. Sentetik aromatlar genellikle doğal kaynaklardan kolaylıkla elde edilemeyen bileşiklerin alternatif bir kaynağı olarak kullanılırlar. 

Örneğin, linalol ve kumarin terpenlerden ucuz bir şekilde sentezlenebilen doğal olarak oluşan bileşiklerdir. Orkide kokuları (tipik olarak salisilatlar) doğrudan doğruya bitkinin kendisinden değil, çeşitli orkidelerde bulunan kokulu bileşiklerle uyuşmak üzere sentetik olarak elde edilir. Sentetik aromatiklerin en yaygın kullanılan sınıflarından biri de beyaz misklerdir. Bu malzemeler orta notalara nötr bir arka plan olarak ticari parfümlerin her biçiminde bulunur. Bu maskeler çamaşır deterjanlarına yıkanmış giysilerin kalıcı bir “temiz” kokusu vermek için büyük miktarlarda eklenir. Dünyanın sentetik aromatiklerinin çoğunluğu nispeten az sayıda şirket tarafından üretilmektedir. 

Nadir Kokular: En Güzel Doğal Kokular 

Parfümlerin tümü kötü değildir. Artan sayıda alternatif marka saf esansiyel yağlar, bitki özleri ve çiçek suları gibi doğal organik maddelerle üretilen koku aralıklarını geliştirmiştir ve doğal parfüm pazarı her geçen gün daha da büyümektedir. Ancak, ‘doğal’ her zaman herkes için tamamen güvenli anlamına gelmez. Örneğin, saf uçucu yağlar doğal parfüm yapıcıları tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır ancak bazılarında alerjik reaksiyonlara neden olabilir. 

Özetle; kokuların dünyası hem çok önemli hem de çok özen gösterilmesi gereken bir alandır. Mümkün olduğunca doğal kaynaklı kokuları seçmeye çalışmak da sağlımız açısından oldukça önemli.

Kaynaklar

1. Kraft, Philip (2004). “ ‘ Beyin Yardımlı’ Musuk Tasarımı ‘. Kimya ve Biyolojik Çeşitlilik. 1 (12): 1957-1974. doi : 10.1002 / cbdv.200490150. PMID 17191832. a b Eh, Marcus (2004). 

2.”Yeni Alisiklik Muskunlar Musk Kokularının Dördüncü Nesilliği”. Kimya ve Biyolojik. 

3.Çeşitlilik. 1 (12): 1975-1984. doi: 10.1002 / cbdv.200490151. PMID 17191833 

“Https://tr.wikipedia.org/w/index.php? title=Synthetic_musk&oldid=797276011 adresinden alıntı. 

4.Demir, Apaydın, N; Parfüm( Laboratuvarda Yapılan Sanat),2018 Muğla Üniversitesi