Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Bu sorunun cevabı laboratuvarda çalışırken kendi güvenliğiniz için ne kadar tedbir alıyorsunuz sorusunun cevabı ile doğrudan bağlantılıdır.

Üniversite yıllarımda laboratuvar uygulaması olan bir bölümde okuduğum için aldığımız ilk ders “laboratuvar güvenliği” olmuştu. Başlangıçta sıradan, dinlenilmesi gereken ve ders geçebilmek için ezberlenmesi gerektiğini düşündüğüm bu bilgilerin aslında bu mesleği yapacak kişiler için hayati önem taşıdığını, olmazsa olmaz denen bilgiler olduğunu meslek hayatıma başladığımda öğrendim. Kural aslında çok basitti: önce can sonra canan. Yani kişisel güvenlik, laboratuvar güvenliği ve çevre güvenliği. 

Önlük, eldiven, gözlük ve maske dörtlüsü.

Laboratuvara girdiğimizde çoğumuzun ilk odaklandığı şey işimizi bir an önce bitirip sonuca gidebilmektir. Kafamızdaki bu düşünce ile çok kısa bir hazırlık aşaması gerektiren ve bizi çok ciddi kazalardan koruyan bu dörtlüyü ihmal ederiz. Bunun sonucunda da geri dönüşümsüz ve bize “keşke” kelimesini kullandıracak bir pişmanlık içine düşebiliriz.

Bu dörtlü, olabilecek kazalardan minimum zarar görmemizi sağlarken bazen de hayat kurtarıcı olabilir.  Ancak kazalardan korunmaktan daha öncelikli olan konu ise bu kazaların oluşmasına engel olmaktır.  Bunun için de yapılması gereken ilk iş çalışılacak kimyasal malzeme ile tanışmaktır. Bir kimyasala yanlış yaparsanız intikamı nasıl olur? Zararsız bir kimyasal madde yanlış bir işlem ile canavara dönüşebilirken, tehlikeli bir kimyasal madde de onun hakkında sahip olduğunuz bilgiler sayesinde uyumlu bir kimyasal gibi davranır.

Her kimyasal madde ile ilgili, fiziksel ve kimyasal özellikleri; soluma, deri teması, dökülme ile oluşabilecek tehlikeleri ve bunlara karşı alınacak önlemleri, saklama ve bertaraf etme, kararlılık tepkimeleri, toksikolojik özellikleri gibi tüm ayrıntıları içeren veriler Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS) başlığı altında kullanıcıların bilgisine sunulmaktadır. Güvenlik Bilgi Formlarını okumak için ayıracağınız 5 dakikalık süre olası tüm tehlikelerden korunmanızı veya oluşabilecek bir laboratuvar kazasını en az zararla atlatmanızı sağlar. İhtiyaç duyabileceğiniz ürün Güvenlik Bilgi Formlarına internet üzerinden kolayca ulaşabilir veya tedarikçi firmalarınızdan talep edebilirsiniz. 

Laboratuvarda temel çalışma kuralları, sorumlular ve çalışanlar tarafından fazla ciddiye alınmadığı için yukarıdaki basit işlemler genelde atlanmaktadır. Aslında bu kuralların uyulması gereken sıkıcı kısıtlamalardan ziyade, kendi sağlığımız ve güvenliğimiz için kesinlikle uymamız gereken temel gereklilikler olduğuna inandığımız zaman laboratuvarda güvenli ve keyifli çalışmanın tadına varabiliriz.