Haberler
Yiyeceklerin verdiği enerji miktarlarının adı “ K a l o r i ”
Vücudun gerekli hayatsak işlemlerini gerçekleştirmesi için, petrol yakan bir makine gibi besinleri yaktığını biliyoruz. Peki, doğru ve yeteri kadar yakıtla makinenizin daha uzun çalışması için dikkat ediyor musunuz?
02 Aralık 2015, Çarşamba
Aldığınız besinlerin üzerindeki kalori miktarını okuyup almaktan vazgeçen ya da her pazartesi gününü bir diyet programına başlama tarihi olarak belirleyenlerdenseniz “kaloriyle” başınız belada demektir.
Antoine Lavo-isjer
Modern beslenme biliminin kökeni Fransız kimyacı Antoine Lavo-isjer’ye dayanıyor. İsjer, hayatın bir kimyasal işlem olduğunu ve vücudun gerekli hayatsak işlemlerini gerçekleştirmesi için, petrol yakan bir makine gibi besinleri yaktığını ispat ettiğinden bu güne şu bilinen bir gerçek ki; el, ayak veya vücut hareketlerini yapmak, yürümek, soluk almak, içimizde yer alan organ ve sistemlerin çalışmasını sağlamak, kısacası her tür hareket için vücut enerjiye ihtiyaç duyuyor. Yaşam için zorunlu olan bu enerji kaynakları ise, yiyecekler.
Kalori
İşte tam da bu noktada çoğumuzun korkulu rüyası olan kavram ortaya çıkıyor: “kalori” Aslında kelime anlamı olarak kalori, yiyeceklerin verdiği enerji miktarlarının adı. Yani o kadar da ürkütücü bir şey değil.
Bu miktar nasıl ölçülür?
Yiyeceklerin kalori miktarı kalorimetre adı verilen bir alet ile ölçülüyor. Bu alet bir su tankı ve onun içine batırılmış, yüksek basınçlı oksijen bağlantısı olan çelik bir kaptan oluşan bir düzenek. Kalorisi ölçülecek olan yiyecek çelik kap içine konuluyor ve oksijen yardımı ile tutuşturuluyor. Yanma bittiğinde kabı çevreleyen sudaki ısı yükselmesi ölçülüyor ve derece olarak ısı yükselme miktarı ile kilogram olarak suyun ağırlığı çarpıldığında sonuç doğrudan kalori miktarını veriyor. Bu esnada hangi yiyeceğin içinde olursa olsunlar tüm protein türlerinin bir gramları aynı miktarda kalori veriyor ve bu yağ ile hidrokarbonlar içinde geçerli bir durum. Buna göre de protein ve karbonhidratların her bir gramı 4, yağlar ise 9 kalori içeriyor.
Miktar değişken
Vücudun ihtiyacı olan kalori miktarları ise kişiye ve kişinin yaptığı işe göre değişebiliyor. Yorucu olmayan ve masa başı bir işte çalışan kişi ile ağır bir işte çalışan kişinin ihtiyacı olan kalori miktarları oldukça değişken. Bunun yanında alınması gereken kalori miktarını kişinin yaşı, cinsiyeti, boyu gibi faktörlerde etkileyebiliyor.
Vücutta, kalori gereksinimine göre kalori alımını dengeleyen duyarlı bir mekanizma bulunuyor. Bu mekanizmayı dinlemeyerek vücudunuzun yakıt olarak gerektiğinden çok kalori alırsanız bu size kilo olarak dönecektir. Bunun tersi durumda yani, vücudunuzun yakacağından daha az kalori alırsanız, zayıflarsınız.
Sonuç olarak
Dolayısıyla ortaya şu sonuç çıkıyor ki; Enerjinin vücuda alınması için tüm besinlerden yararlanılması gerekiyor. Buradaki püf nokta ise, tüm besinlerden yeteri kadar alınması. Çünkü; Karbonhidratların haddinden fazla alınması, sindirim bozukluklarına, yağların fazla alınması ise çeşitli sağlık sorunlarına, proteinlerin yüksek oranlarda alınması ise, azot birikimine yol açabiliyor. Bunun için öncelikle günlük kalori miktarını bilmeniz gerekmekte.
Nasıl kalori yakarım?
Bunun dışında, nasıl kalori yakarım? Diye kara kara düşünüyorsanız, yemek yerken yapacağınız küçük değişikliklerle 100 kaloriden kurtulabiliriz! İşte size kolay yoldan Kalori Yakma Yolları: Yağda kızarmış börek yerine, fırında veya teflonda yapılmış, yağ koyulmamış böreği tercih edip, Kekin kabuk ve hamur kısımlarını yiyin böylece 100 kaloriden kurtulun. Pizzaların içinde salam, sosis, sucuk gibi şarküteri olanları değil, vejetaryen pizzayı tercih edin. Salataya eklenen rende kaşar ve diğer peynir türlerini çıkarın ve 110 kalori kar edin. Tabağınızdaki makarnanın yarısını, sebze soteyle değiştirin hem 100 kalori kazanın, hem de daha sağlıklı ve lezzetli bir öğün tüketmiş olun. Izgara yanında tüketeceğiniz beyaz ekmekten vazgeçin, ince kıyılmış marul yapraklarını tercih edin. Yağlı pastane poğaçaları yerine, light peynir ve kepekli simit ya da tost yemek tam 120 kaloriyi hayatınızdan çıkarır. Dondurma üstüne dökülen sosları unutun, onun yerine taze meyveler ekleyin ve böylece160 kaloriyi daha uçurun.
Enerjinin vücuda alınması için tüm besinlerden yararlanılması gerekiyor. Buradaki püf nokta ise, tüm besinlerden yeteri kadar alınması. Çünkü; Karbonhidratların haddinden fazla alınması, sindirim bozukluklarına, yağların fazla alınması ise çeşitli sağlık sorunlarına, proteinlerin yüksek oranlarda alınması ise, azot birikimine yol açabiliyor.