Haberler
2020’de neler yaşandı?
ENDONEZYA SELİ
Endonezya’da şiddetli Mason yağmurlarının yol açtığı sel ve toprak kaymalarında en az 53 kişi hayatını kaybetti. Yılbaşı gecesinde başlayan ve yaklaşık 4-5 gün süren yağmurlar sebebiyle yaklaşık 200 bin kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Ulusal Afet Ajansı Yönetimi (BNPB) 30 milyon insanın sel sularından etkilendiğini duyurdu. Bu doğal afet, son 13 yılın en büyük sel felaketi olarak kayıtlara geçti.
VAN ÇIĞ FELAKETİ
Türkiye’de Van’ın Bahçeşehir ilçesinde şubat ayındaki düşen çığ sebebiyle ilk belirlemelere göre iki kişi kayıp haberi geldi. Ancak kayıp iki kişiyi kurtarmak için giden kurtarma ekipleri de çığ altında kalınca Türkiye acı bir bilançoyla karşılaştı.
3D YAZICI İLE GERÇEKLEŞEN İNSAN KORNEASI
Bilim insanları ve teknolojinin birleşmesiyle Newcastle Üniversitesi Doku Mühendisliği Profesörü Che Connon ve ekibi, bir donörden kornea kök hücreleri alarak 3D biyo-yazıcıyla yapay kornea üretti.
AVUSTRALYA ORMAN YANGINLARI
2020 Ocak ayının tartışmasız en çok konuşulan olayı Avustralya’da aylardır devam eden ve bir türlü kontrol altına alınamayan orman yangınları oldu. Çıkan alevler sonucu 25 kişi hayatını kaybetti ve 8 milyon hektarlık orman ve yeşil alan yok oldu. Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) Avustralya’nın yaptığı son açıklamada yaklaşık 1,25 milyar hayvanın hayatını kaybettiğini tahmin ettiklerini belirtti. Yaklaşık 2000 bin ev küle dökerken, Avustralya Sigorta Kurumu toplam zararın 700 milyon Avustralya dolarını aştığını açıkladı.
KORONAVİRÜS SALGINI
2019’un aralık ayında ortaya çıkan ve ilk olarak Çin’in 11 milyon nüfuslu Vuhan (Wuhan) kentinde hızla yayılan yeni tip koronavirüs salgını kısa sürede Çin’in ve dünya kamuoyunun bir numaralı gündem maddesi oldu. 2020’nin ilk ayında Çin genelinde binlerce insana bulaşan koronavirüs daha sonra diğer ülkelere sıçrayarak dünyanın gidişatını değiştirdi. Koronavirüsün yol açtığı Covid-19 salgını mart ayında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “pandemi” yani küresel salgın ilan edildi.
Türkiye dahil birçok ülke Covid-19 salgını nedeniyle mart ve nisan aylarında sıkı güvenlik tedbirleri aldı. Dünyada ülkeler arası sınırlar bir süreliğine kapatılırken Covid-19 kısıtlamaları kapsamında ekonomik faaliyetler yavaşlatıldı, hatta durma noktasına geldi. Milyonlarca insan sokağa çıkma kısıtlamaları ve karantina uygulamaları nedeniyle evlerine kapandı. Uluslararası kuruluşlar dünya ekonomisinin Covid-19 salgını sürecinde uğradığı zarar nedeniyle 2020’de yüzde 6 oranında küçülme yaşayacağı tahmini yaptı.
ELAZIĞ DEPREMİ
Türkiye’nin doğusunda Elazığ merkezli yaşanan 6.8 büyüklüğündeki deprem ve yaşanan can kayıpları ülke ve dünya gündeminde oldukça konuşulan olaylar arasında yer aldı. Depremde şimdiye kadar can kaybı 40 olarak açıklandı. Arama kurtarma çalışmaları hızla devam ederken, Elazığ ve çevre illerde binlerce bina kullanılamaz hale geldi. Ülkede depremzedelere yardım etmek için birçok sivil toplum örgütü adeta seferberlik ilan etti.
İZMİR DEPREMİ
2020 Ege Denizi Depremi, 30 Ekim’de İzmir’de 6,9 büyüklüğünde meydana gelen ve yaklaşık 16 saniye süren deprem Ege Bölgesi’nde can kayıplarına ve maddi hasarlara sebep oldu. AFAD’ın yaptığı açıklamaya göre toplam 117 kişi öldü ve 1.034 kişi yaralandı. İzmir’in Bayraklı ve Bornova ilçelerinde çok sayıda bina yıkıldı. Yunanistan’da ise 2 kişi öldü ve 19 kişi yaralandı.
FAST TELESKOBU
30 futbol sahasına denk bir büyüklüğe sahip ‘FAST Teleskobu’ 5 yılın ardından kullanıma açıldı. Uzay teknolojilerinde sektöründe çalışmalarını hızla yürütmeye devam eden Çin, dünyanın en büyük teleskobunu yaptı. Çin’in Guizhou bölgesinde yer alan ve bu zamana kadar üretilen en gelişmiş alt yapıya sahip teleskop olan FAST saniyede 38 gigabyte veri toplayabiliyor.
HİÇ SOLUNUM YAPMAYAN CANLI
Araştırmacılar, Henneguya salminicola ismi verilen tek hücreli parazitin solunum yapabilmesini sağlayacak herhangi bir organa sahip olmadığını fark etti. Henneguya salminicola’nın solunum yapmadan da yaşayabildiği tespit edilirken nasıl enerji elde ettiği hala araştırılıyor.
DEV BEBEK GEZEGENİ
Rocherster Teknoloji Enstitüsü’nden bilim insanları, Gaia isimli uydusunu kullanarak 5 milyon yaşındaki bir yıldızın yörüngesinde yer alan ve Dünya’dan 330 ışık yılı uzaklığında olan bir gezegen keşfetti. Bebek gezegene ‘22MASS 1155-7919 b’ ismi verildi. Yaklaşık olarak Jüpiter’in 10 katı büyüklüğünde olduğu düşünülüyor.
NÜKLEER ATIKLARDAN ELMAS BATARYA
İngiltere’de ilk nükleer tesislerden bir tanesi olan Berkeley Tesisi’nde bir grup bilim insanı nükleer tesisisin materyallerini geri dönüştürüp, karbonu sıkıştırarak elmas üretti. Prototip elmas bataryaların olağanüstü yaşam koşullarında varlığını sürdürebileceği ve ileride uzay alanında da kullanılabileceği vurgulandı.