Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Japonya’da Kobayashi Pharmaceutical Co. tarafından üretilen ve kırmızı pirinç mayası içeren "beni-koji" adlı takviye diyet gıdası, 100'den fazla kişinin hastaneye kaldırılmasına neden oldu. Hastalar çoğunlukla böbrek rahatsızlıklarından şikayet ederken, Sağlık Bakanlığı iki kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Bu olay dünya genelinde takviye gıdaların güvenliği ve kullanımı konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi.

Dünya genelinde milyonlarca insan daha iyi bir sağlık ve yaşam kalitesi umuduyla takviye diyet gıdalarına başvuruyor. Takviye diyet gıdaları; vitaminler, mineraller, bitkisel ürünler, amino asitler ve enzimler gibi çeşitli içeriklerden oluşabilir. Ancak her takviye gıda güvenli olmayabilir. Bilimsel çalışmalar bazı takviye gıdaların ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini ortaya koymuştur. Örneğin kırmızı pirinç mayası, kolesterolü düşürme amacıyla yaygın olarak kullanılır. Ancak içinde doğal olarak bulunan monakolin K, böbrek hasarına neden olabilen bir madde olarak bilinir.

Kobayashi Pharmaceutical Co.'nun ürettiği "beni-koji", kırmızı pirinç mayası içeren bir takviye diyet gıdasıdır. Japonya Sağlık Bakanlığı’nın raporlarına göre, bu ürünü tüketen iki kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi hastanelik olmuştur. Ölümlerin nedenleri henüz kesin olarak belirlenmemiş olsa da, bakanlık takviye diyet gıdalarındaki olası tehlikelere karşı acil denetim yapılacağını açıklamıştır. Bu olay takviye gıdaların sağlık üzerindeki etkilerinin sadece tüketici sorumluluğunda olmadığını, aynı zamanda üreticilerin ve denetleyici kurumların da sıkı kontroller yapması gerektiğini göstermektedir. Beni-koji ürününde kullanılan kırmızı pirinç mayasının monakolin K içerdiği ve bunun bazı kişilerde ciddi böbrek hasarlarına yol açabileceği bilinmektedir. Monakolin K'nın etkileri üzerine yapılan çalışmalar, bu maddeyi yüksek dozda tüketmenin böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebileceğini göstermektedir

Takviye gıdalar alırken tüketicilerin dikkatli olması hayati önem taşır. İlk olarak güvenilir ve denetlenmiş markalar tercih edilmelidir. İkinci olarak, takviye gıdaların etiket bilgileri dikkatlice incelenmeli ve içerik maddeleri hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Kırmızı pirinç mayası gibi bazı maddeler, her bünyede farklı etkilere neden olabilir. Bu nedenle, doktor veya beslenme uzmanıyla görüşerek takviye gıda kullanımına başlanması önemlidir. Bazı takviye gıdaları böbrek, karaciğer ve kalp gibi organlara zarar verebilir. Özellikle kronik hastalığı olan bireylerin bu tür ürünleri kullanmadan önce doktorlarına danışmaları gerekmektedir.

Yaşanan talihsiz olay takviye diyet gıdalarının her zaman güvenli olmadığını ve ciddi sağlık riskleri taşıyabileceğini bizlere tekrar gösterdi ve hatırlattı. Üreticilerin daha sıkı denetlenmesi ve tüketicilerin bilinçli bir şekilde hareket etmesi, bu tür sağlık sorunlarının önüne geçilmesine yardımcı olabilir. Takviye diyet gıdaları, doğru kullanıldığında sağlığı destekleyebilir ancak yanlış veya denetimsiz ürünlerin kullanımı geri dönüşü olmayan sağlık problemlerine yol açabilir. Takviye gıdaların güvenliğini sağlamak hem bireylerin sorumluluğunda hem de düzenleyici kurumların sıkı denetimlerinde yatmaktadır.

Yazar: Eylül Rüzgar Üzer

Kaynaklar:

1.     https://www.trthaber.com/haber/dunya/japonyada-takviye-diyet-gidasi-100u-askin-kisiyi-hastanelik-etti-847106.html

2.     Maiguma, M., Kihara, M., Hamaguchi, M. et al. Successful treatment of acute tubulointerstitial nephritis probably due to Benikoji CholesteHelp®, a supplement containing red yeast rice. CEN Case Rep (2024). https://doi.org/10.1007/s13730-024-00897-9

3.     Lordan, R., Rando, H. M., COVID-19 Review Consortium, & Greene, C. S. (2021). Dietary Supplements and Nutraceuticals Under Investigation for COVID-19 Prevention and Treatment. ArXiv, arXiv:2102.02250v1.

4.     Katayama, Y., Miyazaki, R., Takahashi, Y. et al. Recurrent acute kidney injury with Fanconi syndrome related to red yeast rice supplement. CEN Case Rep (2024). https://doi.org/10.1007/s13730-024-00926-7