Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

   Deneyler, bilimsel incelemeler ve çeşitli hazırlıklar için kurulmuş ve içinde gerekli donanımın bulunduğu yerler “Laboratuvarlar”.  Araştırılması yapılacak konuya ve bilim dalına uygun özelliklerde kurulmuş olan alanlar. Hayatımızın önemli bir parçası. Çünkü, onlar teknolojiden sağlığa, bilimsel araştırmalardan buluşlara kadar yaşam için her ayrıntının yer aldığı yerler. Bunun yanında ne yazık ki, tehlikeli çalışma alanları olarak kabul edilen yerler yine laboratuvarlar.
   Laboratuvar alanında çalışmalar yürüten siz değerli okuyucularımız mutlaka, laboratuvar güvenliği hakkındaki hususları biliyorsunuzdur. Ancak şunu belirtmekte fayda var, yaşanan kazaların çok büyük bir kısmı dikkatsizlikten ve insandan hatalarından kaynaklanıyor. Durum böyle olunca laboratuvar güvenliği konusunda yeni hatırlatmalar yapmamak elde değil.

Sıra “Laboratuvar Güvenliğinde”
  Laboratuvarların ilk kurulduğu zamanlardan bugüne yaşanan acı tecrübelerle aynı hatanın bir daha gerçekleşmemesi için laboratuvar çalışmaları belli kurallara bağlanmış. Bu kuralların hiçe sayılması ya da yeterince dikkat edilmemesinin bedeli ise, yıllarca çok ağır ödenmiş ve hala ödenmekte... Güvenlik dediğimizde, karşımıza çıkan üç başlıktan kişisel güvenlik konusuna geçen sayımızda değinmiştik. Şimdi sıra laboratuvar güvenliğinde.

En önemli tehlikeler...
   Bu hususta karşımıza çıkacak en önemli tehlikeler: yanıcı ve yakıcı sıvılar, tehlikeli kimyasallar, karsinojenik maddeler, elektrik kazaları ve yangın. Bu tür kazalardan korunabilmek ve dolayısıyla çalıştığınız alanda güvende olabilmeniz için ilk şart çalışmalara başlamadan önce ve yapabileceklerinizi bilmekten geçmekte.

Ortamınızı tanıyın…
   İlk olarak çalışma ortamınızı tanımak çok önemli. Güvenlik ekipmanlarının yerlerinden tutun, alarm sistemleri, gerekli olabilecek çıkışlar, ilk yardım duş ve dolapları, elektrik paneli, duman dedektörleri, su püskürtme sistemleri, yangın battaniyeleri, gibi kontrol noktalarının yeri net bir şekilde çalışan tarafından öğrenilmelidir. Yani iş öncelikle etrafınızı tanımaktan ve bilmekten geçiyor.

Kimyasal maddeleri tanıyın…
  İkinci olarak yapılması gereken analizde kullanılacak kimyasal maddelerin tanınması, ki bu çok önemli bir husus. Ağustos 1987’de OSHA hastane personeline uygulanmak üzere Tehlike Bildirim Standardı’nı geliştirdi. Tüm kimyasal maddelerin sağlığa zararları ile ilgili bilgilerin çalışanlarca öğrenilmesi bu standardın amacını oluşturuyor. Buradan da anlaşıldığı üzere kimyasalların özelliklerinin analize başlamadan önce kullanıcı tarafından bilinmesi çok önemli. Kullanılan maddelerin tehlikeli özelliklerinin bilinmesi demek, önlem için kullanılacak donanımda bulunması gereken özelliklerin de bilinmesi anlamına geliyor.

Tedbirinizi alın
  Ve üçüncü olarak da uygun kişisel koruyucu tedbirlerin analize başlamadan önce alınması gerekir.

Çalışmalarınız sırasında…
  Çalışmalara başlamadan önce bu önemli üç hususa dikkat etmek hayati önem taşır. Bu önlemleri aldıysanız artık çalışmalara başlayabilirsiniz demektir. Fakat, güvenliğinizi garanti altına almak için sadece bunlar yetmez. Şimdi sırada laboratuar çalışmaları sırasında alınacak önlemler var.

Alet ve ekipmanınızı doğru kullanın
   Bu önlemlerden belki de en önemlisi gerekli alet ve ekipmanın doğru şekilde kullanılmasıdır. Örneğin sıvı çekme işlemi sırasında PUAR, derişik asit, baz ve uçucu çözücülerle çalışırken de zehirli gaz ve buharların solunmaması için ÇEKER OCAK kullanılması zorunludur. Diğer laboratuvar aletlerini kullanırken de gerekli özen gösterilmelidir.

İhtiyaca uygun miktar
  Ardından analiz için kullanılacak çözeltilerin ihtiyaca uygun miktarda hazırlanmasına özen gösterilmelidir ve kimyasal madde stok kabından gerekli miktarda alınmalı ve artan kimyasal stok kabına geri konulmamalıdır. Hazırlanan stok çözeltilerin depolanması durumunda ise, uygun şekilde etiketlenmeli ve stok çözeltisi şişesine pipet daldırılmamalıdır. Kimyasal maddeler ısıtılırken, seyreltilirken ve kullanılırken çok dikkatli olunmalıdır.

Analiz sonrası
 Tüm bunları yaptınız ve analiz işlemi bitti. Ama sizin işiniz daha bitmedi. Çünkü analiz sonrasında oluşan evsel atık, biyolojik, kimyasal ve kırık cam atık sınıflandırılmalı ve uygun şekilde bertaraf edilerek ya da depolanarak çalışma ortamı düzenli bırakılmalıdır. Kullanılan kimyasal maddeler kullanım sonrası mutlaka yerlerine konulmalı ve çalışma alanı temizlenmelidir. Olmuş bir kaza ise, mutlaka üst yönetime bildirilmelidir.

Diğer sayıda: Çevre Güvenliği