Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Bunun sebebi kanserin düşünülen kadar basit ve az görülmüyor olması, her 100 kişinin 3’ünde kanser görülmekte. Dileriz ki yazılarımızla dikkatinizi çekebilir, çevreyi bilinçlendirebiliriz. Bu yazımızda ki konumuz pankreas kanseri, dünya genelinde en ölümcül kanser türlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Erken evrede genellikle belirti vermemesi, tanı konulmasını zorlaştırmakta ve tedaviye başlama sürecini geciktirmektedir. Bu da hastaların prognozunu olumsuz yönde etkilemektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, pankreas kanseri görülme sıklığı açısından dünya genelinde 12. sırada yer almakta ve artan tanı olanakları ile birlikte bu sıklığın yükselme eğiliminde olduğu gözlemlenmekte.

Hadi hakkında biraz bilgi edinelim. Pankreas kanseri, pankreasın hücrelerinde başlayan ve çoğunlukla adenokarsinom olarak adlandırılan bir tümör türüdür. Pankreas, sindirim enzimleri ve hormonlar üreten önemli bir organ olup, tümörlerin büyük çoğunluğu bu organın ekzokrin bölümünden kaynaklanmaktadır. Pankreas kanserinin erken evrede belirti vermemesi, ileri evrelerde ortaya çıkan belirtilerle birlikte hastalığın genellikle geç teşhis edilmesine neden olur. Yaygın belirtiler arasında sarılık, kilo kaybı, karın ağrısı ve sindirim problemleri yer alır.

Pankreas kanserine yol açan birçok risk faktörü vardır. Genetik yatkınlık, ailede pankreas kanseri öyküsü olan bireylerde hastalığın görülme riskini önemli ölçüde artırır. Bunun yanı sıra, sigara kullanımı, aşırı alkol tüketimi, obezite ve diyabet gibi faktörler de pankreas kanserine yakalanma riskini artıran çevresel etmenler arasındadır. Beslenme alışkanlıkları da pankreas kanseri gelişiminde rol oynayabilir. Yüksek yağ ve protein içeren diyetlerin, bu kanser türüyle ilişkilendirildiği gözlemlenmiştir.

Teşhis ve tedavi nasıl oluyor soracak olursak , şöyle kısaca anlatabiliriz. Pankreas kanseri, organın derin yerleşimi nedeniyle tanı konulması en zor kanser türlerinden biridir. Tanı genellikle ileri evrede koyulduğu için tedavi süreci de gecikmektedir. Erken tanı koyma sürecinde kullanılan temel yöntemler arasında bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve endoskopik ultrason (EUS) yer alır. Bununla birlikte kan testleri ve biyopsiler de tanıda önemlidir; ancak bu yöntemler her zaman kesin bir sonuç vermemekte. Pankreas kanserinde cerrahi müdahale, kemoterapi ve radyoterapi temel tedavi seçenekleridir. Cerrahi müdahale özellikle erken evrede tanı konulmuş hastalar için en etkili tedavi yöntemidir, fakat pankreas kanseri genellikle cerrahi müdahale yapılamayacak kadar ilerlemiş evrede tespit edilmektedir.

Pankreas kanserinden korunmak için öncelikle sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının benimsenmesi gerekmektedir. Vücuda her türlü zararı olan sigara ve alkolden uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak ve sağlıklı bir diyet uygulamak hastalığın gelişme riskini azaltmada etkili olabilir. Ayrıca pankreas kanserine yatkınlığı olan bireylerde genetik testler ve düzenli kontroller, erken teşhisi kolaylaştırabilir. Bununla birlikte, pankreas kanseri için yaygın tarama testlerinin bulunmaması, hastalığın erken teşhis edilmesini zorlaştırmaktadır.

Yazar: Eylül Rüzgar Üzer

Kaynaklar:

1. Carrato, A., Falcone, A., Ducreux, M., Valle, J. W., Parnaby, A., Djazouli, K., Alnwick-Allu, K., Hutchings, A., Palaska, C., & Parthenaki, I. (2015). A Systematic Review of the Burden of Pancreatic Cancer in Europe: Real-World Impact on Survival, Quality of Life and Costs. Journal of gastrointestinal cancer, 46(3), 201–211. https://doi.org/10.1007/s12029-015-9724-1

2. Rawla, P., Sunkara, T., & Gaduputi, V. (2019). Epidemiology of Pancreatic Cancer: Global Trends, Etiology and Risk Factors. World journal of oncology, 10(1), 10–27. https://doi.org/10.14740/wjon1166

3. Loch, F. N., Kamphues, C., Beyer, K., Schineis, C., Rayya, W., Lauscher, J. C., Horst, D., Dragomir, M. P., & Schallenberg, S. (2023). The Immune Checkpoint Landscape in Tumor Cells of Pancreatic Ductal Adenocarcinoma. International journal of molecular sciences, 24(3), 2160. https://doi.org/10.3390/ijms24032160

4. Ilic, M., & Ilic, I. (2016). Epidemiology of pancreatic cancer. World journal of gastroenterology, 22(44), 9694–9705. https://doi.org/10.3748/wjg.v22.i44.9694

5. Goggins M. (2007). Identifying molecular markers for the early detection of pancreatic neoplasia. Seminars in oncology, 34(4), 303–310. https://doi.org/10.1053/j.seminoncol.2007.05.003