Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Meyve ve sebzeler genellikle herhangi bir ek koruma olmadan market raflarına yerleştirilirler. Pandemi sırasında seçmek yasaklandı ve hem ambalaj içinde satılmaya çalışıldı. Ancak, unutmayın meyve ve sebzeleri de ambalaja insanlar koymaktadır. Ambalaj markette ürünlerin insanlarla temasını kesmek içindir. Korona virüsün doğrudan temas yoluyla bulaşabilmektedir. Uzmanlar, COVID-19'un meyve sebzeler de dahil olmak üzere yüzeylerde çok uzun süre yaşayamayacağını ifade etseler de düzgün bir şekilde yıkanmamış bir elmayı yemeye gerçekten hevesli misiniz? Salgın olsun ya da olmasın, cevap hayırdır.

Meyve ve sebzeleri yıkamak neden önemlidir?

Pandemi olsun ya da olmasın, meyve ve sebzeler mutlaka yıkanmalıdır. Yıkamak, ıslatmak değildir. Akan suda yeteri kadar zaman harcayıp yıkama yapılmalıdır. Meyve ve sebzeler, mutfağınıza ulaşmak için birçok adım attığından (hasat, paketleme, nakliye, depolama, market raflarına yerleştirilme, market sepetinize koyuyorsunuz), olabildiğince temiz olduğundan emin olmak önemlidir. Sonuçta, market sepetinizdeki marulun size geldiği yolculuğunda neye dokunduğunu bilmiyorsunuz. Ayrıca, yıkanmamış ürün tüketmek, gıda kaynaklı hastalıklara yakalanma şansınızı artırabilir.

Ürünün tüm bu yolculukta, topraktan, hayvanlardan, havadan veya insanlardan kirlenmeye maruz kalabileceği gerçeği vardır. Ayrıca, meyve ve sebzeler mikroorganizmaların yanı sıra tarımsal ilaçlar gibi kimyasal maddelerde içerebilir. Yıkamak yüzeydeki tarımsal ilaç kalıntılarının uzaklaştırılmasında önemli bir uygulamadır.

Meyve ve sebzeleri yıkamanın en iyi yolu nedir?

İster inanın ister inanmayın, ürününüzü doğru şekilde yıkamak, ellerinizi yıkamaktan farklı değildir. Meyve ve sebzeleri yıkamadan önce doğrusu her zaman hepimizin yapması gerektiği gibi ellerinizi sabun ve su ile iyice yıkadığınızdan emin olunuz. Daha sonra akan bir suda en az 4-5 dakika ovalayarak yıkayınız. Ayrıca, ürünün suya batmasına izin veriniz. Marul, ıspanak veya lahana gibi yapraklı yeşil sebzeleri temizlerken, üzerindeki kirleri gevşetmek için su banyosuna batırılıp bekletilmesi ve daha sonra akan sudan geçirilmesi gerekmektedir.

Meyve ve sebzelerde yıkama süresini kısa tutarsanız bu yıkamak değil, ıslatmaktır. Unutmayın biz yıkama yapıyoruz, ıslatmıyoruz. Bu sırada ürününüzün çürük veya hasarlı kısımlarını uzaklaştırınız. Kâğıt havlu üzerinde veya bir süzgeçte bekleterek suyun uzaklaşmasını sağlayınız.  Bakterilerden kaynaklanan gıda kaynaklı hastalıkları önlemek için nemli meyve ve sebzeleri saklamak, daha fazla bakteri üreyebileceği bir ortam yaratır.

Meyve ve sebzeleri yıkamada bana ne destek olabilir?

Elma, armut, üzüm, domates gibi yüzeylerinde pürüz olmayan ürünleri 1/3 oranındaki sirke ve su karışımı ile sprey etmek temizlemeyi kolaylaştırır. Meyve veya sebzeleri sprey ederek tamamen yüzeylerini kaplayınız. Ürünün yüzeyini akan su altında durulamadan önce 60 saniye dinlendiriniz. Bu, tüm sirke tadını ortadan kaldırır. Pürüzsüz tenli meyve ve sebzeleri, aşındırıcı bir yıkayıcı veya fırça yerine ellerinizle hafifçe ovarak temizleme önerilmektedir. Meyve ve sebzelerinizin cildini kırmanız, meyve ve sebzelerin etinin kirletici maddelere maruz bırakabilir.

Brokoli, karnabahar, yapraklı yeşillik, kavun, patates, çilek gibi ürünlerin temizlenmesi biraz daha zordur. Yine 1/3 oranında sirke ve su karışımında ıslatma gerektirirler. Lahana, marul veya diğer yeşilliklerin, iyi temizlenmesi için yaprakları ayırmanız gerekir. Bunun için su ve sirke karışımı olan kap kullanmalısınız. Daha sonra ovalayın ve akan su altında durulayınız.

Sirke, yeşilliklerin tadını etkileyebilir. Kabartma tozu sodyum içerdiğinden, meyve ve sebzelerin lezzetini de etkileyebilir. Sirkenin ürününüze verdiği tadı sevmiyorsanız, sirke yerine limon suyuyla sebzeleri yıkayabilirsiniz. İki bardak suyu yarım bardak limon suyu ile karıştırarak yıkayıp, durulayabilirsiniz. 

Sirke, yıkama suyunun asitliğini düşürerek meyve ve sebzelerdeki mikrobiyolojik yükün azaltılmasına yardımcı olur. Limon suyu ile sirkeyi karıştırmak asitliği artırdığından daha etkili hale gelir. Bu, E. coli dahil olmak üzere bakterilerin öldürülmesine yardımcı olabilir. Bunların hiçbiri zararlı değildir. Ancak, meyve ve sebzeleri yıkamak için sabun, deterjan veya herhangi bir kimyasal kesinlikle kullanılmamalıdır.

Yıkamada diğer önlemler nelerdir?

Taze meyve ve sebzeleri temizlerken güvende kalmak için, eller yıkama öncesi ve sonrası daima iyice yıkanmalıdır. Ayrıca, bıçaklar ve kesme tahtaları da dahil olmak üzere dokundukları tüm yüzeyler de iyice yıkanmalıdır. Meyve ve sebzeleri yıkamadan önce asla kesmeyin veya soymayınız. Çünkü bu meyve ve sebze etini kirletebilir. Ayrıca kesme ile ürünlerin yüzey dokuları parçalandığı için yüzey hücrelerindeki beslenme içerikleri yıkama suyu ile kaybedilir.

Tarımsal ilaçlar (Pestisitleri) meyve ve sebzelerde uzaklaştırmanın basit yolları

Meyve ve sebzeler sağlığınız için harika olup bir yaşam tarzının temelidir. Meyve ve sebzeler lezzetli, besleyici ve renklidir. Buda onları ailelerimizi, iştahımızı ve damaklarımızı beslemek için ideal yiyecekler haline getirmektedir. Sağlığımıza gerçekten faydalı olduklarından emin olmak için, tüketmeden önce mümkün olduğunca fazla tarımsal ilaçların (pestisit) kalıntılarını uzaklaştırmak önemlidir.

Meyve ve sebzelerde pestisitler üç yerde konumlanır. Yüzeyde, kabuklarında ve meyve etinde olanlar. Mutfağımızda, yüzeydeki ve kabuktaki olanlara etki edebiliriz ama meyve etinde olanlara müdahale etmemiz mümkün değildir. Bunda yapabileceğiniz bir şey yoktur. Ancak kaçınmanın nispeten bir yolu kışın kışlık, yazın ise yazlık meyve ve sebzeleri tüketmeye gayret edilmesidir.  

Zararlı pestisitlerden kaçınmanın en iyi yolu, elbette, kendi ürünlerinizi büyütmek veya sadece kaynağını bildiğiniz organik ürünler satın almaktır. Bununla birlikte, kendi ürünlerinizi yetiştiremiyorsanız ve organik ürününler çok pahalı veya mevcut değilse, geleneksel ürününüzün olabildiğince sağlıklı olmasını sağlamak için yüzeydeki kalıntıları uzaklaştırmak için bazı ipuçları şunlardır;

YÜZEYDEKİ KALINTILARI UZAKLAŞTIRMANIN PÜF NOKTALARI

1. Tuzlu suda bekletiniz: Araştırmalar, 20 dakika boyunca %10 tuzlu su çözeltisinde meyve ve sebzelerin bekletilmesinin, en yaygın dört böcek ilacındaki kalıntıların çoğundan kurtulduğunu göstermektedir.
2. Sirke içinde bekletiniz: Sirke, meyve ve sebzelerdeki kalıntıları gidermenin başka bir yoludur. Çalışmalar, yaklaşık 20 dakika, 1 kısım sirke için 3 kısım su çözeltisini önerirken, diğerleri de pestisitleri iyice uzaklaştırmak için tam kuvvetli sirke gerektiğini göstermektedir.
3. Kabartma tozu kullanın: 30 gram kabartma tozu 3 litre suya karıştırarak meyve ve sebzelerinizi en az 15 dakika bekletiniz ve sonra suyla durulayınız.
4. Sadece soğuk su ile yıkayın: Yapılan bir çalışmada, soğuk su altında durulama işleminin test edilen 12 pestisitten 9'u için pestisit kalıntılarını azaltabildiği saptanmıştır.

Pestisit kalıntılarından kaçınmak için yukarıda belirtilen yıkama işlemleri sonrası meyve ve sebzelerin kabuğunu soymadan tüketmeyiniz.