Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

info endüstri
labmarker banner

KROMATOGRAFİ

Laboratuvarlar için en yaygın, hassas ve pratik analiz yöntemi; bilinen ve bilinmeyen tüm detayları ile
KROMATOGRAFİ
02 Aralık 2015, Çarşamba

Kromatografi kimyasal karışımları birbirinden ayırmak, saflaştırmak ve analiz etmek için kullanılan analitik bir yöntemdir. Kromatografi ismini Yunanca renk kelimesinden gelen ‘’khroma’’ kökünden almıştır. Bu yöntem ilk uygulanmaya başlandığında maddeler birbirinden renklerine göre ayrılıp sınıflandırıldığı için bu ismi almıştır.

19. yüzyılda çeşitli maddeleri süzme ve saflaştırma amacıyla kullanılmaya başlanan bu yöntem, 1903 yılında Rus bilim adamı Dr. M. Tsvett’in bitkilerde ki boyar maddeleri cam bürete benzeyen bir kolona doldurduğu jelden geçirerek çeşitli renklere ve gruplara ayırmasıyla artık bir yöntem olarak bilim dünyasındaki yerini almıştır. Günümüze kadar teknolojinin gelişimine paralel olarak bu yöntemde geliştirilmiş ve bugünkü hassasiyet ve yaygınlığına kavuşmuştur.

Kromatografik ayrımda maddeler karışmayan iki faz arasında dağılırlar. Bu ayrım yönteminde fazlarda hareketli (mobil-taşıyıcı) faz, diğeri ise sabit (stationary) fazdır. Sabit faz kolon, kağıt veya tabaka şeklinde, hareketli (taşıyıcı) faz ise yine kullanılan tekniğe göre sıvı, gaz veya süper kritik akışkan olabilir. Analizi yapılan maddelerin hareket hızı dağılma katsayısı ile belirlenir. Taşıyıcı fazda daha çok dağılıma uğrayan maddeler daha hızlı hareket ederken sabit fazda dağılımı yüksek olan maddeler daha yavaş ilerler. Kromatografi yöntemi kullanılan sabit faza göre temel olarak üç sınıfa ayrılabilir;
  • İnce tabaka kromatografisi
  • Kağıt kromatografisi
  • Kolon kromatografisi
Günümüzde en yaygın kullanılan yöntem kolon kromatografisidir. Kolon kromatografisinde önceleri gözle ayrım yapılırken, şu anda ileri teknoloji ürünü olan dedektörler kullanılmaktadır. Kolondan çıkan hammaddenin profili pik olarak adlandırılıp, piklerin oluşturduğu tabloya ‘’kromatogram’’ adı verilir. Dedektörler algıladıkları analog sinyalleri dijital sinyale çevirerek bilgisayar veya yazıcıya gönderirler. Böylelikle kromatogram elde etmiş oluruz.
Kolon kromatografisi kullanılan taşıyıcı faz tipine göre 3 gruba ayrılır. Bunlar;
  • Sıvı kromatografisi
  • Süper kritik akışkan kromatografisi
  • Gaz kromatografisi
Şeklindedir. İsimlerden de anlayabileceğimiz gibi sıvı kromatografisinde taşıyıcı faz sıvı, süper kritik akışkan kromatografisinde taşıyıcı faz kritik sıcaklığın üzerindeki sıcaklığa kadar ısıtılıp basınç ile sıvılaştırılan gaz ile gerçekleştirilen tiptedir. Gaz kromatografisinde ise taşıyıcı faz gazdır.
 
Bu teknikler içerisinde en yaygın kullanılan sıvı kromatografisidir.
 
Sıvı kromatografisi özellikle tıp, eczacılık, hammadde, boya, kimya, gıda ve çevre güvenliğinde yaygın olarak kullanılır. Sıvı kromatografisinde kalitatif ve kantitatif analizler yapılabilmektedir. Sıvı kromatografisinde sabit faz kolon, taşıyıcı fazda analiz edilecek maddelerin çözünürlüğüne göre hazırlanmış sıvı bir çözeltidir. Sıvı kromatografisinin genellikle HPLC olarak kullanımı yaygındır. HPLC (High Performance Liquid Chromatography) yüksek performanslı sıvı kromatografisinin kısaltması olarak kullanılır. Yüksek performans tabiri yüksek rezolüsyonu (ayrımı) ifade eder. Mobil fazın yüksek basınçla ilerlemesi sağlandığı için de Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi olarak da adlandırılır.
 
Önümüzde ki sayıda HPLC-Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi ve HPLC kolonları işlenecektir.
 
H. Cem UZUNER
Kimyager

 

Etiketler#kromatografi
Toplam Görüntülenme 22392
methrom detay sayfa alt
  • sol alt BIOEXPO
 
3WTURK CMS v8.3.1