Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Yeni bir araştırma, tip 2 diyabet ve kilo kaybı için kullanılan bir ilacın, obezitesi olan kişilerde obstrüktif uyku apnesinin şiddetini azaltabileceğini ve bu durum için ilk farmasötik tedavi olasılığını artırabileceğini öne sürmektedir.

Eli Lilly and Company tarafından üretilen Tirzepatid, Novo Nordisk'ten Wegovy gibi diğer ilaçlarla birlikte, dramatik kilo kaybına neden olabilecek yeni bir ilaç dalgasının parçasıdır. Yeni çalışmalarda araştırmacılar, tirzepatidin, üst solunum yollarının daralması veya çökmesi sonucu uyku sırasında solunumun durup başladığı bir rahatsızlık olan obstrüktif uyku apnesi sendromu (OSAS) hastalarına yardımcı olabileceğini söylemektedir.

OSAS uykunun bozulmasına, gündüz aşırı uykululuğa, ciddi kalp sorunları ve felç riskinin artmasına ilişki güçlüklerine neden olabilmektedir. Lilly Northern Europe'nın diyabet ve obezite tıbbi işlerinden sorumlu genel müdürü Dr. Kunal Gulati, ‘Tirzepatid, OSASS ile yaşayan kişilerin karşılanmamış ihtiyaçlarına cevap verebilecek ilk farmasötik tedavi olma potansiyeline sahiptir.’ diyerek açıklama yapmıştır.

OSAS ile yaşayan pek çok kişi, uyku sırasında ağız veya burun üzerine takılan bir maskeye hava pompalayan Cpap (Sürekli pozitif solunum yolu basıncı) makinesi adı verilen bir cihazı kullanmaktadır.

New England Journal of Medicine'de yazan, aralarında Lilly'deki bilim adamlarının da bulunduğu uluslararası bir araştırmacı ekibi, obezite ve OSAS hastalarında iki fazlı üç randomize kontrol denemesini nasıl yürüttüklerini rapor etmektedir. Lilly'ye göre, bir deneye Cpap makinesi kullanmayan 234 hasta, diğerine ise onu kullanan 235 hasta katılmıştır. Her denemede hastalar eşit sayıdaki gruplara ayrıldı ve 52 hafta boyunca Tirzepatid veya plasebo içeren bir enjeksiyon uygulanmıştır.

Ekip, bir saatlik uykuda nefes almada azalma (Hypopnea) ve nefes almada durma (Apnea) vakalarının ortalama sayısını incelemiştir. İlk denemenin başlangıcında hastalar saatte ortalama 51,5 bu tür olay yaşamıştır. Bununla birlikte, Tirzepatid verilenler 52. haftada bu tür olaylarda saatte ortalama 25,3 daha az yaşarken, plasebo verilenlerde saatte ortalama 5,3 olay azalması görülmüştür. İkinci denemede, saatte ortalama 49,5 olay başlangıç ​​rakamından, saat başına olaylardaki ortalama azalma Tirzepatid için 29,3 ve plasebo için 5,5 olmuştur.

Ekip, Tirzepatidin en yaygın yan etkisinin hafif ila orta şiddette mide sorunları olduğunu söylemektedir. Her iki denemede de Tirzepatid verilen katılımcılar diğer değişikliklerin yanı sıra önemli kilo kaybı yaşadı, sistolik kan basıncında ve uyku ile ilgili sonuçlarda iyileşme bildirmişlerdir.

Lilly'nin bir sözcüsü, OSAS tanısı alan kişilerin yaklaşık %70'inin aynı zamanda obezite ile yaşadığını söylemiştir. Sözcü, ‘Vücut ağırlığındaki azalmaya ek olarak, dil, hava yolu ve iç organlardaki ektopik yağ birikintilerindeki azalmanın da OSAS ve obezite ile yaşayan kişilerde ek bir yararlı etkiye sahip olabileceğine inanıyoruz.’ ekleyerek açıklama yapmıştır.

Pittsburgh Üniversitesinden Dr. Sanjay Patel, bu tedavinin klinik faydasının büyüklüğünü tam olarak anlamak ve obstrüktif uyku apnesine yönelik mevcut tedavilerle karşılaştırmalara olanak sağlamak için daha fazla ölçümün değerlendirilmesinin gerekli olacağını söylemiştir. Ancak Glasgow Üniversitesinden metabolik sağlık uzmanı Prof. Naveed Sattar, sonuçların gerçekten heyecan verici olduğunu ve obeziteyle yaşayan kişilerde uyku apnesi tedavisinde devrim yaratabileceğini söylemiştir. Ayrıca Cpap gibi tedavilerin sağlamadığı birçok başka fayda sağlayacağını da belirtmiştir.

Prof. Naveed Sattar, ‘Obezitenin uyku apnesi için güçlü bir risk faktörü olduğuna işaret eden önemli kanıtlar bulunmaktadır. Obezite karşıtı bir ilaçla büyük ölçekli kilo kaybının ardından hastaların rapor ettiği uykuyla ilgili sonuçlarda önemli iyileşmeler görmek mükemmel ve uygulamayı değiştirecektir. Bu tür kanıtlar, toplumdaki birçok insan için ciddi acılara neden olan birçok kronik rahatsızlığın hem tedavi edilmesi hem de önlenmesi için obeziteyle mücadelenin ne kadar önemli olduğunun altını çiziyor.’ diyerek açıklamıştır.

Yazar: Bassma BOUANANI

Kaynakça:https://www.theguardian.com/society/article/2024/jun/21/weight-loss-drug-could-ease-sleep-apnoea-in-people-with-obesity-study-says