Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

AppStore’da indirilmeye başlanan ‘NMHMC Harvey’ adlı uygulama, dünyanın en büyük dahilerinden biri olan Albert Einstein’ın zekasını içermiyor. Tersine, bugüne kadar çok az bilim insanının inceleme şansı bulduğu Einstein’ın beynine ait fotoğraflar en detaylı halleriyle iPad’lerde görüntülenebilecek. 

 

Dünyanın dört bir yanındaki öğretmenler ve öğrenciler için eşsiz bir fırsat sunan NMHMC Harvey, 1955’te ölen Einstein’ın yaklaşık 350 parçaya bölünen beyninin fotoğraflarını kapsıyor. ABD’nin Chicago kentindeki bir müzenin finansmanını sağladığı proje kapsamında, Einstein’ın beynine ait parçalar ilk önce tarandı, ardından dijital ortama aktarıldı. Böylece, Einstein’ın beynini mikroskobik boyutta inceleyebilmenin imkanı doğdu. 

Mobil dünyasında bir ilk olan projenin gerçekleştirilmesinde büyük rol oynayan Chicago Ulusal İlaç ve Sağlık Müzesi yetkilisi Steve Landers, “Araştırmacıların bu fotoğraflara bakarak nasıl yeni keşifler yapabileceğini düşünmek beni heyecanlandırıyor. Bana sorarsanız Einstein bile bu durumdan heyecan duyardı” dedi. 

 

Öldüğü gün, dahi fizikçiye otopsi uygulayan Patalog Thomas Harvey, Einstein’ın beynini çıkararak ilk başta 240 parçaya bölmüş ve on yıllarca içinde özel sıvı bulunan kavanozlarda saklamıştı. 

Bilim dünyası, Harvey’in ikna olmasının ardından 1999 yılında Einstein’ın beyin parçaları üzerinde inceleme yapma şansı bulmuş ve ünlü fizikçinin zekasının sahip olduğu farklı beyinden geldiğini anlaşılmıştı. Analizlerde, her iki kulak hizasında yer alan ‘matematiksel mantık bölümü’, Einstein beyninde normal insanlara kıyasla yüzde on beş daha büyük çıktı. 

 

Bilim insanları, yeni iPad uygulamasının araştırmacılara yeni keşifler yapmalarında bugüne kadar hiç elde edilmemiş bir fırsat sunduğunu düşünüyor. Chicagolu Sinir Bilimci Dr. Phillip Epstein, son derece detaylı fotoğraflarda sinirlerin en yoğun olduğu bölgelerin incelenebileceğine dikkat çekti. Epstein, buna rağmen uygulamada bazı eksiklikler olduğunu da belirterek, fotoğraflarda yer alan kısımların Einstein’ın beyninin anotomoik modeliyle sunulmadığını söyledi. 

California Üniversitesi’nde araştırmacı olan Jacopo Annese ise “Bu fotoğraflar çekildiğinde MRI (manyetik rezonans görüntüleme) yoktu. Einstein’ın beynine ait 3D bir model bulunmuyor, bu yüzden fotoğraflardaki kısımların beynin hangi bölgesinden alındığı konusunda kesinlik yok” dedi. Dahası, uygulamada yer alan 2.5x7.5 santim ölçülerindeki kesitler, Einstein’ın beyninin sadece küçük bir kısmını oluşturuyor” ifadesini kullandı.

 

Annese, 2008 yılında hayatını kaybeden ve sinir bilim dünyasında en önemli araştırma konularından birini oluşturan Henry Molaison’un da beynini dijital ortama aktaran kişi. Molaison, 1953 yılında epilepsi hastalığından kurtulmak amacıyla beyin ameliyatı geçirmiş ve beyninin hipokampus, amigdala ve hipokampusu saran gri zar yapısı alınmıştı. On yıllar boyu hafıza yeteneğinden yoksun yaşayan Molaison, “H.M” kod adıyla sinir bilimcilerin sayısız araştırmasına konu olmuştu. 

Annese, Molaison’un beynine ait 2.400 fotoğrafın dijital ortamda erişilebilir olacağını söyledi. ABD’li araştırmacı, “Einstein gibi ikinci bir uygulama olacak ve adı H.M olarak geçecek” dedi ve Einstein’ın bugüne kadar bozulmadan ulaşan beyin fotoğraflarıyla bilim alanında yeni bir alana adım atılabileceğini söyledi. 

 

Chicago’daki müzenin yöneticilerinden Jim Paglia, “Einstein’ın hayata geçirilen uygulamaya hayatta olsaydı nasıl bir tepki vereceği konusunda büyük tartışmalar yaşandı. Onun, geride kalan kalıntılarından bir sirk oluşturulmasını istemediğini biliyoruz. Ancak o beynine yönelik araştırmaların değerini anlayan bir insandı ve biz bunu, ona saygısızlık etmeden yaptığımızı düşünüyoruz” dedi. 

Paglia’nın, “Yeni nesil sinir bilimcilere ilham vereceğini” söylediği uygulamadan elde edilen gelirler, Ulusal İlaç ve Sağlık Müzesi’yle, 2015’te açılacak Chicago Uydu Müzesi’ne aktarılacak.