Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Akciğer kanseri, dünya genelinde en yaygın kanser türlerinden biri olup, her yıl yaklaşık 1,8 milyon insanın hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. Bu ölümcül hastalık, özellikle ileri evrelerde tedavi edilmesi zor ve hayatta kalma oranlarının oldukça düşük olduğu bir kanser türüdür. Ancak, bilim dünyası bu zorluğa karşı umut verici bir adım atıyor: Dünyanın ilk mRNA tabanlı akciğer kanseri aşısı üzerinde çalışmalar başlatıldı.

Bu yeni aşı, özellikle küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (KHDAK) üzerinde odaklanmış durumda. KHDAK, akciğer kanserinin en yaygın türü olup, tüm akciğer kanseri vakalarının yaklaşık %85’ini oluşturmaktadır. Geleneksel tedavi yöntemleri, kemoterapi ve radyoterapi gibi yöntemlerdir; ancak bu tedaviler kanser hücrelerini yok ederken sağlıklı hücrelere de zarar verme riski taşır. Bu durum, hastalarda ciddi yan etkilere ve genel yaşam kalitesinin düşmesine neden olabilmektedir.

Yeni geliştirilen bu aşı, mesajcı RNA teknolojisini kullanarak, vücudun bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı eğitmek üzere tasarlanmıştır. mRNA aşıları, hücrelere belirli proteinleri üretmeleri için talimat veren bir tür genetik bilgi taşıyan moleküller içerir. Aşı, vücuda KHDAK’tan alınan spesifik tümör belirteçlerini sunarak, bağışıklık sistemini bu belirteçleri tanıyıp yok etmeye yönlendirir. Böylece, bağışıklık sistemi kanser hücrelerini hedef alır ve sağlıklı hücrelere zarar vermeden bu hücreleri yok etmeye çalışır.

Bu çığır açan aşı, BioNTech tarafından BNT116 adıyla geliştirildi ve şu anda yedi farklı ülkede klinik denemeler kapsamında test ediliyor. Bu ülkeler arasında İngiltere, ABD, Almanya, Macaristan, Polonya, İspanya ve Türkiye bulunmaktadır. Bu denemelerde, yaklaşık 130 hasta yer almakta olup, denemeler erken evreden ileri evre hastalığa kadar geniş bir yelpazede gerçekleştirilmektedir.

Faz 1 klinik denemesi, bu aşının insanlardaki ilk çalışmasıdır ve bilim insanları bu denemeden elde edilecek sonuçların, kanser tedavisinde önemli bir ilerleme sağlayabileceğini umuyorlar. Başarıyla sonuçlanması halinde, bu aşı, kemoterapi gibi mevcut tedavi yöntemlerine kıyasla daha güvenli ve etkili bir alternatif sunabilir.

Bu yöntem, sadece akciğer kanserine karşı değil, diğer kanser türlerine karşı da kullanılabilir ve bu da kanser tedavisinde yeni bir çağın başlangıcı olabilir.  mRNA aşılarının kanser tedavisindeki potansiyeli, bilim dünyasında büyük bir heyecan yaratmakla kalmayıp, hastalar için büyük bir umut ışığı olmakta.

Referans

[1] Zhu, N., Zhang, D., Wang, W., Li, X., Yang, B., Song, J., Zhao, X., Huang, B., Shi, W., Lu, R., Niu, P., Zhan, F., Ma, X., Wang, D., Xu, W., Wu, G., Gao, G. F., Tan, W., & China Novel Coronavirus Investigating and Research Team (2020). A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019. The New England journal of medicine, 382(8), 727–733. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001017

[2] Pardi, N., Hogan, M. J., Porter, F. W., & Weissman, D. (2018). mRNA vaccines - a new era in vaccinology. Nature reviews. Drug discovery, 17(4), 261–279. https://doi.org/10.1038/nrd.2017.243

[3] Sahin, U., Muik, A., Derhovanessian, E., Vogler, I., Kranz, L. M., Vormehr, M., Baum, A., Pascal, K., Quandt, J., Maurus, D., Brachtendorf, S., Lörks, V., Sikorski, J., Hilker, R., Becker, D., Eller, A. K., Grützner, J., Boesler, C., Rosenbaum, C., Kühnle, M. C., … Türeci, Ö. (2020). COVID-19 vaccine BNT162b1 elicits human antibody and TH1 T cell responses. Nature, 586(7830), 594–599. https://doi.org/10.1038/s41586-020-2814-7