Haberler
Bitki bazlı beslenmeye (Vegan) geçişim nasıl oldu?
Benim gibi çok kararlı değilseniz ve kendinizi vegan beslenmeye çok hazır hissetmiyorsanız kendinizi zorlamayın. Bitki bazlı beslenmeye geçiş 2 haftada sürebilir, bir yılda sürebilir. Bir günde geçmeyi beklemeyin, kimse kusursuz değil.
Değişim duygusal ve özellikle sosyal olarak zor olabilir, sonuçta kural kırıyoruz. Ne yediğinize göre hemen bir geçiş de olabilir, daha yavaş bir geçiş de olabilir. Geçişte zorlananlar için değişim belki biraz daha uzun sürebilir…
Hedeflerinizde gerçekçi olmanız çok önemli. Bir gecede bitki bazlı bir diyete geçeceksiniz diye bir zorlama yok! Yolculuk kendiliğinden eğlenceli ve de bu yoldan geçerken eğleneceğinize eminim. Uzun dönemde de çok fazla şey öğrenmiş ve de çok keyif almış olacaksınız!
Adım adım gidin, bu yolunuzu gerçekçi kılacaktır. Başlamak için heyecanlı olduğunuzu biliyorum ama alışmak için kendinize şans tanıyın ve de bitki bazlı yemek pişirmeye başlayın. Küçük değişiklerde güç vardır. Zaten Türk mutfağı vegan beslenmek için son derece uygun.
Ben şimdi adım adım vegan beslenmeye geçişi nasıl yapabileceğinizi yazacağım. Başlangıç düzeyine göre yazdığımı belirtmek isterim. Her ne kadar peynir ve yumurta dışında tamamen vegan beslenmeye başlamış olsam da siz benim yaptığımı yapmayın.
1.adım: Et tüketme oranınızı düşürün
Eğer vegan olmaya karar vereceksiniz günde bir kez et yemeye kendinizi alıştırın. Pazartesi et yenmez akımı, uygulayabileceğiniz güzel bir popüler akım. Eğer yumurta, balık, süt ürünleri yiyorsanız endişelenmeyin. Sadece besinlerinizin yanına biraz daha sebze ekleyin ve de eti azaltın. Yemeğinizin yıldızını et yapmak yerine yemeğinize sebzeler, bezelyeler, tofulu yiyecekler, güzel salatalar ekleyin.
2.adım: Eğitiminize devam edin
Bir ay boyunca kendinizi vegan beslenme hakkında eğitmek önemli. Ben size vegan beslenme hakkında okuduğum Dr. Murat Kınıkoğlu’nun “Vegan Beslenme” kitabını öneririm. Yine Netflix’te de vegan beslenme vb. hakkında belgeseller izleyebilirsiniz. Keza Dr T. Colin Campell’in sitesine üye olabilir uzaktan eğitim bile alabilirsiniz.
3.adım: Yemeğinize bol bitki çeşitleri ekleyin
İlk ay geçiş sürecinde hemen eti ortadan kaldırmayın, diyetinize biraz daha sebze ağırlıklı yemekler ekleyin. Mesela diyelim normalde sabah kahvaltıda çırpılmış yumurtalar yiyorsanız, yanına ıspanak mantar, soğan ekleyebilirsiniz. Sandviçinize et kattığınızda yanına avokado, lahana, bezelye ekleyebilirsiniz. Daha çok bitki bazlı yediğiniz zaman daha çok lif kaynağı alacaksınız, böylece daha çok sebze yediğinizde daha az hayvani gıdalara ve işlenmiş gıdalara ihtiyaç duyacaksınız.
4.adım: Vegan bazlı beslenmeyi günün 1 öğününde deneyin
Et tüketiminizi azaltmak için daha az et yiyin, bunu günlük olarak sağlamak için sabah, akşam ya da öğlen bitki bazlı beslenebilirsiniz.
5.adım: Et tüketiminizi haftada bire düşürün
Bitki bazlı beslenmenin nasıl olduğunu anladığınıza göre, et tüketimini artık sadece haftada bir yapabilirsiniz. Bu adımda bir ay ya da iki ay daha durabilir eti bırakana kadar kendinizi hazırlayabilirsiniz.
6. adım: Beslenmenizden eti ÇIKARIN
İşte zamanı geldi! Bir kaç aydır sebze bazlı yiyeceğe doğru geçiş yapıyordunuz, artık etsiz yemek kavramına aşinasınız, o zaman ne bekliyorsunuz? Artık et ve balık tüketimizi ortadan kaldırabilirsiniz.
7.adım: Günlük süt tüketiminizi azaltın
Süt ürünlerini kesmeniz sandığınızdan kolay olacak. Süt en kolayı. Badem sütüne, hindistan cevizi sütüne doğru geçişi hemen yapabilirsiniz. İstanbul’da gittiğim tüm mekanlarda vegan menü olup olmadığını soruyorum. Hatta mekan sahiplerine “neden vegan latte vb. menünüze eklemiyorsunuz?” diye sormaktan çekinmiyorum. İstanbul’da çok güzel mekanlar var. Bunları keşfetmek bile insana keyif veriyor. Balat’a çok giden biri olarak Cook Life Balat’tan çok memnunum orada badem / soya sütlü latte içmek çok keyifli oluyor.
Yoğurt işin en kolayı, badem sütünden kendi yoğurdunuzu yapabilirsiniz.
Gelelim peynire. Klasik Türk kahvaltılarının olmazsa olmazı peynirden vazgeçmek çok zor oldu 15 günde terk edebildim kendisini. Büyük ihtimalle size en zor gelecek olan peynir, çünkü peynirin yerine geçen bir şey bulmak zor oluyor gibi gelebilir. Aslında hiç öyle değil; vegan marketlerde peynirin yerine geçen bir sürü vegan peynirler var.
8.adım: Süt ürünlerini kullanmayın
Süt ürünlerinin alternatiflerine alışmaya çalıştığınızı biliyoruz, şimdi artık sütü kesmenin zamanı!
9. Adım: Yumurta kullanımınızı azaltın
Bildiğim bir çok insan – buna bende dahildim- yumurta yemeye bayılıyor, eğer kahvaltıda yumurta yiyorsanız, günbegün yumurta kullanımınızı azaltın onun yerine kahvaltıda yulaf, tofu, avokado, chia pudingi ya da fıstık ezmesi yiyebilirsiniz.
10.adım: Beslenmenizden yumurtayı kesin
Şimdi, son aşama, yumurtayı kesmelisiniz. Artık eti, balığı, süt ürünlerini kestiniz şimdi bitki bazlı beslenerek yumurtayı da kesin. Haftalarca vegan beslenmeye geçmek için uğraştınız, son aşamaya da geçin!
11.adım: Hayat boyu tekrar edin!
Yolculuğunuzun belki bir hafta, belki bir ay belki 6 ay sürebilir. Ama artık bitki bazlı yemeği başardınız!
Tebrikler! Hayat boyu tekrar edin! Yeni yemekler, tarifler deneyin. Öğrenmeye devam edin, muhteşem bitkisel hayat tarzına devam edin.
PEKİ TÜM BUNLARI YAPTIM FAKAT SOSYAL DURUMLARDA VE TATİLLERDE NE YAPACAĞIM?
Sosyal hayatta genellikle kendimizi hayvan bazlı yemek içinde buluruz. Özellikle süt ürünleri her şeyin içindedir. İşte size sosyal durumlarda yardım edecek öneriler:
Yemekten daha fazlasına odaklanın
Uzun zamandır "ne yesem" diye bayağı bir uğraştınız. Ben size “hayır bunu yiyemezsin” diyen insan olmak istemiyorum. “Aslında yiyebilirim, ama yememeyi tercih ediyorum” deyin. Ben sosyal durumlarda etrafımdaki insanlara odaklanıyorum, bolca su için ve çay için kişisel olarak yeşil çay benim favorim!
Paylaşmak için yiyecek getirin
Bu benim kişisel artım, insanları vegan tatlıların ve vegan yiyeceklerin ne kadar leziz olabileceğini göstermek için sosyal çevreme gösteriyorum. Arkadaşlarım vegan beslenmemle birlikte benimle birlikte vegan kahveleri, tatlıları keşfetmeye çoktan başladı.
Sosyal yerlere gitmeden büyük bir öğün yiyin
Bu bana çok yardım ediyor, akşam yemeğine gideceksem gitmeden yemek yiyorum
Ne kadar sürecek?
Hayatınız boyunca bitkisel mi besleneceksiniz? Bu size kalmış, belki evet belki hayır. Sizin vücudunuza, sağlığa, kararınıza kalmış kendiniz için önemli olanı yapın.
SAĞLIKLI ALIŞKANLIKLAR GELİŞTİRİN
Sağlık yediğimizden çok fazlası. Stres yönetimi, egzersiz, oyun hepsi önemli. Şimdi beslenme planınızı sağlıklı beslenme davranışlar öğrenme zamanı. Bu sağlıklı hayat tarzı sizin rutininize hemen eklenebilir. Bunlar çok basit ama hayatınızı en iyi şekilde ve doygunluğuyla yaşamanızı sağlar.
Daha çok su için
Su içmek beslenmenizde çok önemlidir. Sabah su içmeniz çok önemlidir.
Dua edin
Meditasyon yapın ve dua edin. 5 dakika boyunca gözleriniz kapalı nefes egzersizi de yapabilirsiniz. Vücudunuzdaki değişiklikleri hissedin.
Egzersiz yapın
Çok yürüyün, hareket ettikçe daha iyi görünecek, daha iyi yaşayacaksınız. Daha çok enerjiniz olucak, daha iyi uyuyacaksınız. Her gün spora gitmeniz anlamına gelmez ama gün boyu aktif olmanız önemli.
Günlük tutun
Günlük tutmak stresle baş etmenin çok iyi bir yoludur, endişeyi önler, hedeflere odaklandırır, hayatta bir vizyon oluşturur ve rahatlamanın iyi bir yoludur çünkü nasıl hissettiğinizi anlarsınız.
Okuyun
Hayatınızı 30 dakika okuyarak geliştirebilirsiniz. Okumadan uyuduğum gün bana mutsuzluk verir.
Doğada vakit geçirin
Deniz kenarı benim en favorim. Parklar ve doğayla iç içe olan yerleri özellikle tercih edebilirsiniz.
Yeni şeyler deneyin
Alışkanlıklarınızı değiştirin. Gitmediğiniz mekanlara gidin, bulmaca çözün. Yapmak isteyip de yapamadığınız kurs vb. varsa hemen onlara katılın.
Uykunuzu geliştirin
“Güneşle yat, güneşle kalk,
Üç öğün ye, doymadan kalk,
Aklında kötü düşünce barındırma” Uphanishad'lerde söylenip yazılmış bu sözleri dikkate alın. Uyumadan önce hep güzel düşüncelerle hayal kurun.
Oyun oynayın, gülün, eğlenin
Gülmek en iyi ilaçtır, çocuklarınızla oynayın, komedi oyununa gidin.
Bağlantılar yaratın
Hayattaki bağlantılarınızı arttırmak sizi mutlu eder ve de aitlik hissinizi arttırır. Vegan olmaya karar verdikten sonra bog, Facebook ve Instagram'dan bir sürü grup ve kişiyi takip etmeye başladım. İnanılmaz güzel paylaşımları takip etmek mutluluk veriyor.
Peki ya protein?
Bitki bazlı beslenince protein hakkında endişelenmenize gerek yok, kabuklu yemişlerden, kinoadan protein alabilirsiniz. Meyveler ve sebzeler bile proteine sahiptir.
Sağlık ve gülümsemeyle kalın.
Yeşim MUTLU