Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

info endüstri
labmarker banner

Barut kokulu ödül “Nobel”

“Nobel” dünyanın en prestijli ödüllerinden biri. Peki, ya şaşırtan ayrıntıları…
Barut kokulu ödül “Nobel”
02 Aralık 2015, Çarşamba

      27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 yılında Stockholm’de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan Nobel ödülleri, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyor.

1901’den bugüne  

  Oldukça prestijli bir ödül olan Nobel ödülleri, 1901 tarihinden bu yana her yıl veriliyor. Fizik, Kimya, Fizyoloji, Tıp ve İktisat alanında olmak üzere toplamda beş dalda eşit olarak verilen ödülleri, belirleyecek komitede dallara göre ayrı birimlerce veriliyor.  

Ödüllere göre, komisyonlar 

    Fizik ve Kimya ödülleri İsveç Kraliyet Akademisi, Tıp ve Fizyoloji ödülleri Karolinska Enstitüsü(Stokholm), Edebiyat ödülü İsveç Akademisi, Barış ödülü de Norveç Parlamentosu(Storting) tarafından seçilen beş kişilik bir komisyon tarafından dağıtılmakta.

Ödülün kaynağı ve Alfred Nobel

   Ödülün kaynağı ise, dinamit ticareti. Stockholm’de 1833 yılında doğmuş İsveç’li bir kimyacı olan Alfred Nobel, Nitrogliserin’i patlayıcı madde olarak kullanmanın yollarını araştırdı. 1863 yılında Stockholm’de az miktarda nitrogliserin yapmaya başlayan ve birkaç ay süren araştırmalar sonunda meydana gelen bir patlama sonucu laboratuvar yıkılan Nobel çalışmalarından vazgeçmedi. 
   1865’de yeni bir fabrika kurdu ve bir süre sonra ikinci fabrikasını da açtı. 1864 yılında araştırmalarının sonucunu almıştı ve “Dinamit barutu” nu buldu. Araştırmalarına devam eden A. Nobel 1877’ de “Balistit” adını verdiği yeni bir çeşit barut tasarladı. 1881’de Paris’ e yerleşen Nobel burada yeni bir fabrika açtı ve araştırmalarına devam etti. 
   Alfred Nobel dinamiti icat ettikten sonra Avrupa’da savaşan taraflara satarak milyonlarca dolar kazanmıştı. Vasiyetinde de kazandığı parayı bu ödüle çevirdi. 

Şaşırtıcı ayrıntılar

   Günümüzde yerini artan bir önemle koruyan Nobel ödülleri incelendiğinde, içinde oldukça önemli ve şaşırtıcı ayrıntılar bulunduğu görülmüştür. Hatta ödülün ortaya çıkışı bile aslında ilginç. Buna göre: Dinamiti keşfeden İsveçli Alfred Nobel, savaşa bilmeden yaptığı katkıdan öyle pişman oldu ki, sonraki sene içerisinde insanlığa en büyük katkıyı yapan beş kişiye ödül verme kararı aldı. İşte diğer ilginç bulgular;

Gizli adaylar  

Nobel adayları asla açıklanmıyor ve tüm kayıtlar 50 sene boyunca mühürlü tutuluyor.
Kendini aday gösteremezsin
Birinin kendi kendini aday göstermesi imkansız, çünkü bu kişi otomatik olarak diskalifiye ediliyor.

Sadece 11 ödül kadınlara

  Fizik, kimya, fizyoloji ya da tıp alanlarında dağıtılan toplam 508 Nobel bilim ödülünden yalnızca 11’ini kadınlar kazandı. Bu 11 ödülün ikisini Marie Curie kazandı. İlkini 1903 senesinde fizik dalında diğerini de, 1911 senesinde kimya dalında. Kızı Irene Joliot-Curie’de 1935 senesinde kimya ödülünü kazandı

Ödülün arka yüzü

Fizik ve kimya ödüllerinin arka tarafında göğsü açık bir kadın resmi bulunuyor.

İki farklı kategoride ödül

   Curie dışında bir başka kadın daha iki farklı kategoride Nobel kazandı. Linus Pauling 1954 senesinde kimya ödülünü, 1962 senesinde de nükleer silah deneylerine karşı verdiği savaş için barış ödülünü elde etti. Pauling aslında üçüncü bir ödül daha kazanabilirdi ancak DNA’nın üçlü bir helezon olduğunu öne sürdü. Nobel ödülü doğru sonuç olan ikili helezonu bulduğu için James Watson, Francis Crick ve Maurice Wilkins’e verildi.

Johannes Fibiger

   Nobel ödüllerinden biri, müphem ‘keşfiyle’ Johannes Fibiger’e verildi. Fibiger’in saptamasına göre sıçanlar, parazit kurtlarıyla dolu hamam böceklerini yiyerek kanser üretebiliyordu.

Vurulunca itibarını yitirdi   

 1949 tıp ödülü yine tartışmalı bir çıkışla, lobotomiyle Antonio Egas Moniz’e verildi. Moniz üzgün bir hastası tarafından vurulup felç edilmişti ve operasyonları itibarını yitirdi.

13 kez aday oldu ama…

    Nükleer füzyonun keşfini sağlayan hesaplamaları yapan fizikçi Lise Meitner’in Nobel Ödülü’ne tam 13 defa aday gösterildiği ancak ödülü hiç kazanamadığı iddia ediliyor

Gandhi 

  Hiçbir Nobel ödülü almayan önemli insan Gandhi. Suikaste uğradığı zaman barış ödülünü alacağına inanılıyordu.

Patates çuvalı yarışında birinci

    Paul Greengard 2000 senesinde Nobel tıp ödülünü sinir hücresi iletişimindeki keşfi sebebiyle elde etti. Aynı sene New York erkek izci eğlencelerinden birinde yapılan patates çuvalı yarışında da birinci geldi. 

Bakteri kültürünü içti 

   Helicobakter pilori bakterisinin mide ülserine sebep olduğu hipotezini kanıtlamaya çalışan fizikçi Barry Marshall, dairesel mikroplarla dolu bakteri kültürünü içti. 

 Çekirge beynini görüntüledi barış ödülü kazandı 

    Nobel ödülü kazananları arasında İngiltere’deki Newcastle Üniversitesi’nden Claire Rind ve Peter Simmons da bulunuyor. İkili Star Wars (Yıldız Savaşları) izleyen bir çekirgenin beynini görüntüledikleri için barış ödülünü kazandı.
 
Etiketler#barut#kokulu#ödül#nobel
Toplam Görüntülenme 8167
methrom detay sayfa alt
  • sol alt BIOEXPO
 
3WTURK CMS v8.3.1