Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Herhangi bir maddedeki atom sayısını hesaplamak için ilk çalışmaları yapan kişi Avusturyalı bir öğretmen olan Josef Loschmidt’tir. 1865 yılında yaptığı bir çalışma ile 1 cm³ gaz içerisinde normal şartlarda 2.6x1019 molekül olduğunu önermiştir. Daha sonra çeşitli bilim insanları tarafından yapılan araştırmalar sonucunda maddelerdeki molekül sayılarıyla ilgili farklı öneriler geliştirilmiştir. Nihayi aşama sonucunda İtalyan bilim insanı Amedeo Avogadro’nun bu konudaki çalışmaları anısına 1 mol elementteki atom sayısına Avagadro Sayısı denilmiştir.

 

Peki, biraz bu sayıyı inceleyelim; 6.023x1023 sayısı hayal bile edemeyeceğimiz kadar büyük bir sayıdır. Bugün Türkiye’nin nüfusu yaklaşık olarak 75 milyondur ve bu insanların tamamından 24 saat durmadan saniyede 1 atom saymasını isteyelim. Böylelikle 1 insan, 1 dakikada 60 atom, 1 saatte 3600 atom ve 1 günde ise 86400 atom sayacaktır. 1 yılda sayacağı atom sayısı yaklaşık olarak 31.5x106 tanedir ve toplam 75 milyon insanın 1yıl sonunda ulaşacağı rakam 2.36x1015’tir. Avagadro sayısına ulaşabilmek için yaklaşık olarak aradan 255 milyon yıl geçmesi gerekir bu da hayalden başka bir şey değildir ve Avagadro sayısının büyüklüğünün ispatıdır. Bu sayının büyüklüğünün bize gösterdiği bir başka şey ise her elementin her yerde bulunduğudur, çünkü her elementin en azından birkaç atomunu her yerde saptayabiliriz bu da bize aslında hiçbir maddenin gerçekten yüzde yüz saf olamayacağını gösterir.

 

Bu kadar büyük bir sayıyı tespit etmek için sayma eyleminin imkansızlığını gördükten sonra kullanılan yöntemlerden bir tanesine şöyle bir göz atalım.  

Bir kenarı 330.6 pm olan birim küp düşünelim ve bu küpün içine 2 tane titanyum atomu sığar. Buradan;

 : 6.02 x 1023 olarak hesaplanır. (d: 4.401 g/cm3)    

                   

Bugün yapılan çalışmalar sonucunda Avagadro sayısı için ulaşılan en son değer ise       6.02214078(18)×1023’tür.

 

AYTAÇ ÜNAL

Kimyager