Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Nörofilament Işık (NF-L) olarak adlandırılan protein, beyin hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan dallara, aksonlara, yapısal destek sağlar. 29 Eylül’de Science Translational Medicine’de çalışmalarını paylaşan araştırmacılar, NF-L değerlerinin bir hasardan 20 gün sonra bile normal değerlerinin 10 katına çıktığını ancak bir yıl sonra normal değerlerine döndüğünü rapor ettiler. 197 hasta ve Avrupa’daki sekiz travma merkezinde yapılan çalışma, travmatik beyin hasarı geçiren hastaların 12 ay sonra kan değerlerinde NF-L değerleri ne kadar yüksekse hastaların iyileşmesinin de o kadar zor olacağını gözler önüne serdi.

Imperial Collage Landon’dan nörolog Neil Graham ve ekip arkadaşları, NF-L değerleri tepe noktasına ulaşan 146 katılımcının beyin taramaları ile beyinlerinde altı ay sonra olacak büzülmenin genişliğini ve travmadan 6-12 ay sonrasında aksonlardaki hasarın tahmin edilebildiğini keşfettiler.

Araştırmacılar aynı zamanda kandaki bio-işaretleri inceleme fırsatını buldular. Bunun sayesinde, beyin hasarındaki dolaylı ipuçlarını da araştırarak hasar sonrası beyinde tam olarak ne gibi gelişmeler olduğunu gördüler. Böylelikle araştırmacılar, beyin ameliyatı olması gereken 18 katılımcıdan alınan hasarlı nöronların sıvı örneğinde bulunan NF-L değerleri ile kandaki NF-L değerlerini karşılaştırıp değerlerin aynı olduğunu gözlemlediler.

Graham, “Çalışma gösteriyor ki yeni bir ultra hassas kan testi travmatik beyin hasarını tespit etmede kesin teşhis koymamızı sağlayabilir. Bu kan testi sayesinde kimin iyi bir iyileşme süreci geçireceğini kimin epey zorlanacağını da öngörebiliriz” dedi.

Araştırmada katılımcıların çoğu erkekti, yani bu keşiflerin kadınlarda, çocuklarda ve hafif travmatik hasara sahip hastalarda da kesin sonuç verip vermediğini anlamak için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.

Pittsburg Üniversitesi’nde bulunan Neurotrauma Clinical Trials Center’ın direktörü David Okonkwo, “Her travmatik beyin hasarı tıpatıp aynı değildir. Bu zamana kadar özel bir hasar tipine sahip hastayı ölçüme sokacak bir aracımız yoktu. Bilim insanları bu zamana kadar travmatik beyin hasarının bio-işaretlerine, NF-L değerlerinin gelişimi ve değişimi üzerinde araştırmalar yapıyorlardı. Bu yeni bulgular aksonları hasar gören hastalarımız için umut verici” dedi.

Çalışma hala Amerika Birleşik Devletleri kliniklerinde uygulanmak için birkaç yıl beklemek zorunda. Bununla birlikte büyük çapta araştırma grupları, NF-L’nin ve diğer kan temelli bio-işaretlerin teşhisinde travmatik beyin hasarını önlemek için başka yollar bulmaya çalışıyorlar.

Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/traumatic-brain-injury-tbi-protein-blood-test-predict-recovery

Makale: https://www.science.org/doi/10.1126/scitranslmed.abg9922