Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Birmingham üniversitesinden yapılan son araştırmalar, yüksek yağ içeren besinlerin damar fonksiyonunu ve beyne oksijen taşınmasını olumsuz etkileyebileceğini, buna karşılık kakao ve yeşil çayda bol miktarda bulunan flavanol bileşiklerinin günlük stres dönemlerinde damar fonksiyonunu koruyabileceğini göstermiştir. Aynı araştırma ekibinin gerçekleştirdiği yeni bir çalışmada, flavanol açısından zengin kakao içmenin, yağlı bir öğünle birlikte tüketildiğinde, yağlı besinlerin etkilerinin bir kısmını dengeleyebildiği ve damar sistemini stresten koruyabildiği ortaya konmuştur.

Birmingham Üniversitesi Beslenme Bilimleri yardımcı doçenti ve çalışmanın baş yazarı Dr. Catarina Rendeiro, ‘Stres altındaki insanların genellikle yüksek yağlı yiyeceklere yöneldiğini biliyoruz. Daha önce, yağlı yiyeceklerin vücudun stres sonrası damar toparlanmasını olumsuz etkileyebileceğini göstermiştik. Bu çalışmada, yağlı bir yemeğe flavanol açısından zengin bir yiyecek eklemenin stresin vücut üzerindeki olumsuz etkilerini azaltıp azaltamayacağını görmek istedik.’ diyerek açıklama yapmıştır.

Çalışmanın ilk yazarı Rosalind Baynham, ‘Flavanoller; meyve, sebze, çay ve fındık gibi çeşitli besinlerde, özellikle de böğürtlen ve işlenmemiş kakaoda bulunan bir bileşik türüdür. Flavanollerin, kan basıncını düzenlemek ve kardiyovasküler sağlığı korumak gibi sağlık açısından faydaları olduğu bilinmektedir. Genç ve sağlıklı yetişkinlerden oluşan bir gruba, kahvaltıda iki adet her biri 10 g tuzlu tereyağı içeren kruvasan, 1,5 dilim cheddar peyniri ve 250 ml tam yağlı süt verdik. Bunların yanında, ya flavanol açısından zengin kakao ya da flavanol oranı düşük kakao içeceği sunduk. Dinlenme sürecinin ardından, katılımcılardan artan hızla sekiz dakika boyunca zihin matematiği testi yapmalarını istedik. Yanlış cevap verdiklerinde uyarıldılar. Sekiz dakikalık dinlenme ve zihin matematiği testi sırasında önkol kan akışını, kardiyovasküler aktiviteyi ve prefrontal korteks (PFC) doku oksijenlenmesini ölçtük. Ayrıca, gelecekteki kardiyovasküler hastalık riskini tahmin etmek için bir ölçüm yöntemi olan brakiyal akım aracılı dilatasyon (FMD) ile damar fonksiyonunu değerlendirdik. Bu stres testi, kalp atış hızı ve kan basıncında, günlük hayatta karşılaşabileceğiniz strese benzer şekilde önemli artışlar sağladı.’ ekleyerek açıklamıştır.

Kakao içecekleri, 12 g kakao tozunun 250 ml tam yağlı sütte çözülmesiyle hazırlanmıştır. Flavanol oranı düşük toz, toplam flavanol miktarını porsiyon başına 5.6 mg'a düşürmek için alkalize edilmiş kakao tozudur. Flavanol açısından zengin kakao tozu ise alkalize edilmemiş bir toz olup porsiyon başına toplam 695.0 mg flavanol içermektedir. Alkalizasyon, genellikle çikolata yapımında tat artırmak için kullanılan bir işlemdir ancak ne yazık ki flavanol miktarını azaltır.

Araştırma ekibi, zihinsel stres altındayken flavanol oranı düşük içecekle birlikte yağlı yiyecek tüketmenin damar fonksiyonunu azalttığını (%1,29 FMD ile) ve bu etkinin stresli olay sona erdikten sonra 90 dakikaya kadar devam ettiğini doğrulamıştır. Bulgular ayrıca flavanol açısından zengin kakao içeceğinin, stres ve yağ tüketimi sonrasında damar fonksiyonundaki düşüşü önlemede etkili olduğunu göstermiştir. Stresli dönemden 30 ve 90 dakika sonra, yüksek flavonollü kakao içenlerde brakial akım aracılı dilatasyon, düşük flavonollü kakao içenlere kıyasla anlamlı derecede daha yüksek olmuştur. Ekip, önceki çalışmalarında da yüksek yağlı yiyeceklerin stres sırasında prefrontal kortekste serebral oksijenlenmeyi azalttığını tespit etmiştir. Ancak kakao flavanolleri serebral oksijenlenmeyi iyileştirmedi ve ruh hali üzerinde bir etkisi olmamıştır.

Dr. Catarina Rendeiro, ‘Bu araştırma, flavanol açısından zengin bir yiyecek ya da içeceğin, kötü besin tercihlerinin damar sistemi üzerindeki bazı etkilerini azaltmada bir strateji olarak kullanılabileceğini gösteriyor. Bu, stresli dönemlerde ne yiyip içtiğimize dair daha bilinçli kararlar almamıza yardımcı olabilir.’ diyerek açıklamıştır.

Yazar: Bassma BOUANANI

Kaynakça: https://www.birmingham.ac.uk/news/2024/cocoa-could-protect-you-from-the-negative-effects-of-fatty-foods-during-mental-stress-study