Sağlık
Beyin-Bilgisayar Arayüzleri ile Hareket Edebilen Protez Uzuvlar
Bu yeni sistem insanların yapay uzuvlarını yalnızca zihinleriyle kontrol etmelerine olanak tanıyor. Bu teknoloji özellikle ampute bireyler için büyük umut vaat ediyor.
Beyin-bilgisayar arayüzleri, beynin hareket kontrol merkezlerinden gelen sinyalleri okur ve bu sinyalleri protezin hareketini yönlendiren komutlara dönüştürür. Örneğin Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından geliştirilen bir sistem, bacak kaslarını yeniden yapılandırarak protezlerin doğal şekilde hareket etmesini sağlıyor. "Agonist-Antagonist Miyonöral Arayüz" (AMI) adı verilen bir teknikte amaç, bacak kaslarının geri kalan kısımlarını, yapay hareketleri beynin doğal sinyalleriyle eşleştirmektir. Bu yaklaşım kullanıcılara daha doğal bir yürüyüş deneyimi yaşatıyor ve protezin vücudun bir parçası gibi hissetmesini sağlıyor.
Bu teknoloji sayesinde yeni nesil protezler sadece yürümekle kalmıyor, aynı zamanda yokuşlarda da kolaylıkla gezinebiliyor, engellerden kaçabiliyor ve denge kurabiliyor. Bu geliştirme, geleneksel protezlere göre %41 daha hızlı hareket etmenizi sağlar. Ayrıca sistemin sağladığı nazik geri bildirim, kullanıcıların protezlerinin bir aletten ziyade vücutlarının bir parçası olduğunu hissetmelerine yardımcı oluyor.
Bu teknolojinin klinik uygulaması henüz başlangıç aşamasında olmasına rağmen, genel olarak kullanılan daha hassas sensörler ve malzemeler sayesinde gelecekte protezlerin performansı daha da geliştirilebilir. Dahası, BBA'lar yalnızca harekete değil aynı zamanda duygusal etkileşime de izin verir. Araştırmacılar uzun vadede protezin tamamen canlı organlarla rekabet edebilecek noktaya ulaşmayı hedefliyor.
Teknolojinin büyük bir potansiyeli olmasına rağmen uygulanmasında bazı zorluklar vardır. Örneğin ameliyat sonrası kas ve tendonların sağlığına bağlı olarak sonuçlar kullanıcılar arasında farklılık gösterebilir. Üstelik bu sistemlerin uzun vadede günlük hayatta nasıl çalışacağı da halen geliştiriliyor. Beyin-bilgisayar arayüzlerini birleştiren yapay organlar, hem tıpta hem de mühendislikte büyük bir yenilik olarak kabul ediliyor. Bu teknoloji, insan vücudunu teknolojiyle bütünleştirerek yaşamları iyileştirmeyi amaçlıyor.
Yazar: Eylül Rüzgar Üzer
Referanslar
1. https://www.technologyreview.com/2024/07/01/1094459/bionic-leg-neural-prosthetic/