Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Solucanlar üzerinde gerçekleştirilen yeni bir çalışma ile karmaşık kararlar vermek için ne kadar nöron, yani sinir hücresine ihtiyacımız olduğuna dair yeni ipuçları sunuyor. Şimdilik zor kararlar vermek için gerekli olan nöron sayısı sadece 302 olabilir. En azından avcı bir solucan türü olan ve avını yemek veya besin kaynağını savunmak adına ısırma yeteneğine güvenen Pristionchus pacificus’a odaklanan araştırmanın bulguları bundan ibaret olabilir. 

Bu solucan türü üzerinden karar verme sürecini incelemeye karar veren araştırmacılar, karar verme belirtileri için direkt nöronlara ve hücre bağlantılarına bakmak yerine, P. pacificus'un davranışına, özellikle de farklı tehdit türleri ile karşı karşıya kaldığında ısırma yeteneklerini nasıl kullanmayı tercih ettiğine odaklandı.  

Çalışma esnasında ekip, P. pacificus’un hem avı hem de rakibi olan bir başka solucan türü Caenorhabditis elegans’a karşı onu yemek için ısırmak ya da caydırmak için ısırmak olmak üzere iki farklı strateji uyguladığını gözlemledi. Buna göre karşısında larva formunda bir C. elegans olduğunda onu öldürmek için ısırmayı tercih eden P. pacificus; karşısında yetişkin bir C. elegans olduğunda ise onu besin kaynaklarından uzak tutup uzaklaştırmak için ısırma eğilimi gösterdi. Bu, bir strateji değişikliğinin ve bilinçli yapılmış bir seçimin ufak bir kanıtıydı. 

P. pacificus solucanlarının yumurtalarını nereye bıraktıklarını ve yakınlarda bir bakteriyel besin kaynağı olduğunda davranışlarının nasıl değiştiğini gözlemleyen ekip, yetişkin C. elegans'a yapılan ısırık saldırılarının başarısız bir öldürme girişimi olmadığını, aksine bunun sadece onları uzaklaştırmak için tasarlanan bir strateji olduğunu ortaya koydu. Omurgalıların bu tür kararlar alındığı yıllardır biliniyor olsa da solucanların bu şekilde belirli eylemlerin artılarını, eksilerini ve sonuçlarını düşünerek strateji yapmak ve karmaşık kararlar almak için yeterli beyin gücüne sahip olduğu bilinmiyordu. 

Kaliforniya’da bulunan Salk Biyolojik Araştırmalar Enstitüsü’nden sinirbilimci Kathleen Quach, "Bilim insanları her zaman solucanların basit olduğunu varsaydılar. Aslında P. pacificus çok yönlüdür ve farklı uzun vadeli hedeflere ulaşmak için aynı eylemi, yani C. elegans'ı ısırmayı, deneyebilir. P. pacificus'un başarısız bir avcılık gibi görünen bir şeyi başarılı ve hedefe yönelik bölgesellik haline getirebileceğini görünce şaşırdım" dedi.

İnsanların 86 milyar kadar nörona sahip olduğunu düşündüğümüzde, P. pacificus’un sahip olduğu 302 nöron kulağa son derece küçük bir sayı gibi geliyor olabilir. Öte yandan biyolojik açıdan bakacak olduğumuzda karar verme mekanizmasının temelinde o kadar da karmaşık olmayan bir kod olduğu anlamına geliyor. Dolayısıyla bu araştırma bir bilgisayar yazılımına mümkün olduğunca az programlara ve sinir ağı ile bağımsız kararlar vermeyi öğretmede, yani yapay zekânın gelişiminde bile önemli bir role sahip olabilir.

Makale:sciencedirect.com