Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Oruç, özellikle Ramazan ayı boyunca milyonlarca Müslüman tarafından gerçekleştirilen önemli bir ibadet olmanın yanı sıra, sağlık üzerinde de çeşitli etkileri olan bir uygulamadır. Oruç tutma sürecinde vücutta meydana gelen fizyolojik değişiklikler, sağlık açısından olumlu ve olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Oruç tutmaya başlandığında, vücut ilk olarak son öğünde alınan gıdaların sindirilmesi için 8 saate kadar bir süreye ihtiyaç duyar. Bu süre sonunda vücut enerjisini karşılamak için depolanan glikozu kullanmaya başlar. Glikoz tüketildiğinde, enerji üretmek için vücut yağları kullanmaya yönelir. Yağların yakılması kilo kaybına, kolesterol seviyelerinin düşmesine ve diyabet riskinin azalmasına yardımcı olabilir. Başlangıçta vücutta halsizlik, uyuşukluk, baş ağrısı ve mide bulantısı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ancak oruç sürecinin ilerleyen günlerinde, vücut bu duruma alışmaya başlar. Su alımının azalması nedeniyle sıvı kaybı yaşanır ve bu durumun dengelenmesi için sahur ve iftar öğünlerinde yeterli besin alımına dikkat edilmelidir.

Araştırmalar oruç tutmanın metabolizma üzerinde olumlu etkiler yarattığını göstermektedir. Oruç sırasında insülin seviyeleri düşer ve bu durum yağ yakımını kolaylaştırır. Ayrıca oruç, kan şekeri seviyelerini düzenleyerek diyabet riskini azaltabilir. Bunun yanı sıra beynin enerji ihtiyacı da değişir; bu süreçte keton cisimleri üretilir ve bu durum zihinsel netliği artırabilir.

Orucun belirli faydaları vardır evet. Ama bununla birlikte, uzun süreli uygulamalarda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Oruç süresi uzatıldığında vücut "açlık moduna" geçerek enerji için proteinleri kullanmaya başlayabilir. Bu durum kas kaybına ve uzun vadede kilo verme sürecini zorlaştırabilir. Dolayısıyla oruç tutmanın sağlığa faydalı olabilmesi için sürelerin dikkatlice ayarlanması gerekmektedir.

Doktor Razeen Mahroof, Ramazan dışında da oruç tutmak isteyenler için 5:2 diyeti öneriyor. Bu diyette haftanın 5 günü normal beslenirken, 2 gün düşük kalori ile oruç tutulmaktadır . Oruç sırasında yeterli sıvı alımı, dengeli beslenme ve fiziksel aktivite, oruç tutmanın sağlığa olan olumlu etkilerini artırabilir. Oruç sağlıklı bir uygulama olabilir ancak süre ve beslenme düzenine dikkat edilmesi önemlidir.

Yazar: Eylül Rüzgar Üzer

Kaynaklar:

1. Patterson, R. E., & Sears, D. D. (2017). Metabolic Effects of Intermittent Fasting. Annual review of nutrition, 37, 371–393. https://doi.org/10.1146/annurev-nutr-071816-064634
2. Saad R. (2020). Effects of Intermittent Fasting on Health, Aging, and Disease. The New England journal of medicine, 382(18), 1773. https://doi.org/10.1056/NEJMc2001176
3. Longo, V. D., & Mattson, M. P. (2014). Fasting: molecular mechanisms and clinical applications. Cell metabolism, 19(2), 181–192. https://doi.org/10.1016/j.cmet.2013.12.008