Bilim
Covid-19’un nasıl koku ve tat alma duyumuzu etkilediği bulundu
Birçok insan için COVID-19'a sahip oldukları en hızlı ihbarlardan biri tat veya koku kaybıdır. Şimdi araştırmacılar, insanlarda korona virüsün onları bu duyulardan mahrum etme olasılığını artırabilecek bazı genetik varyantları saptadı.
COVID-19'lu yaklaşık 70 bin yetişkin üzerinde yapılan bir araştırma ile 4. kromozomda belirli genetik değişikliklere sahip bireylerin; koku alma veya tat alma yeteneğini kaybetme olasılığının, değişiklik olmayan insanlara göre yüzde 11 daha fazla olduğu bulundu. Bu veriler, DNA'larını genetik test şirketi 23andMe tarafından analiz edilen ve bir COVID-19 vakası bildiren insanlardan gelmektedir.
Epidemiyolog Janie Shelton ve meslektaşları, koku almamıza yardımcı olan iki gen, UGT2A1 ve UGT2A2'nin, enfeksiyon sırasında duyu kaybıyla bağlantılı olan 4. kromozom bölgesinde olduğunu buldular. Her iki gen de koku vericiler adı verilen ve belirgin kokular üreten maddeleri metabolize eden enzimler üretirler.
Çalışma, COVID-19'un ayırt edici bir belirtisi olan koku kaybının, süstentaküler hücreler olarak da adlandırılan, kokuyu destekleyen hücrelerde tutulan enfeksiyonlardan kaynaklandığını göstermektedir (SN: 6/12/20). Shelton, UGT2A1 ve UGT2A2'ye yakın genetik varyantların, bir enfeksiyon sırasında bir şekilde kokuyu bozmak için iki genin nasıl açılıp-kapatıldığını (aktif-etkisiz) etkileyebileceğini söylüyor.
Ekip, bir anket sorusunda koku ve tat kaybını birleştirdi. Bu nedenle çalışma, genetik varyantların bir duyunun diğerine göre kaybına karışıp karışmadığını ayrıştıramaz. Tat, koku kaybı olmadan da gidebilir.
Shelton, bazı insanların korona virüsten kurtulduktan sonra bile sürekli bir koku kaybı yaşadığını söylüyor. Virüsün koklama yeteneğini nasıl yok ettiğini anlamak, araştırmacıların onu geri getirmenin yollarını bulmasına yardımcı olabilir.
Nature'da yayınlanan çalışma: https://www.nature.com/articles/s41588-021-00986-w