Ceren İnce
Anne sütü mü, mama mı?
Yeni doğan bebeklerin tüm gıda bileşenlerini yeterli miktarda içermesi nedeniyle anne sütüyle beslenmesi çok önemlidir. Bebeklerin büyümesi, fiziksel ve zihinsel gelişimi açısından da oldukça faydalıdır. Anne sütüyle beslenmeleri mümkün olmayan bebekler, genellikle bebek mamalarıyla beslenmektedirler. Ancak bu durum, her zaman ikinci planda tercih edilmesi gerekir. Anne sütü ve emzirmek hem bebek hem de annede hastalık risklerini azaltırken; mama ile beslenmek bebekte obezite, tip 2 diyabet gibi hastalıkların görülme sıklığını artırmaktadır. Bebeğin beslenme şekli, beslenme alışkanlığını da belirlemektedir. Süt çocukluğu döneminde anne sütüyle beslenme obeziteye karşı koruyucu etki göstermektedir.
Yapılan çalışmalar anne sütü ile beslenen bebeklerle, hazır mama ile beslenen bebeklerin bileşimlerinde farklılık olduğunu ortaya koymuştur. Hazır mamalarla ve karışık beslenmenin obezite riskini arttırdığı bulunmuştur. Anne sütü ile beslenenlerde obezite görülme oranı %2,8 iken; mama tüketenlerde %4,5 olduğu bildirilmiştir.
Bebek maması formülasyonu ile yapılan beslenme, değişen bağırsak mikrobiyom özellikleriyle ilişkili bulunmuştur. Bulguların 3 ay formülasyonla beslenme ve daha sonraki değişmiş mikrobiyom ile birbiriyle bağlantılı olduğu görülmüştür. Bağırsak mikrobiyotasının değişmiş hali belirlendikten sonra, aşırı kilolu olma eğilimi ortaya çıktığı görülmüştür.
Bağırsakta emilen besin miktarı ve besleyici madde miktarını içeren faktörler, kalori alımına katkıda bulunan ve sonuçta adipoz dokularında depolanan enerji miktarını etkileyen kritik elementlerdir. Epidemiyolojik çalışmalarda; erken çocukluk döneminde yüksek enerji, karbonhidrat ve yağ alımından bağımsız olarak yüksek protein alımı, adipozite ve yüksek beden kitle indeksi (BKİ) ile ilişkili bulunmuştur. Yüksek protein alımı 2 yaşına kadar büyümeyi etkilemekte ve okul çağına doğru da obezite görülmesine neden olmaktadır.
Anne sütü ve bebek formülasyonu arasında iyi tanımlanmış bir başka farklılık protein içeriğidir. Anne sütündeki protein içeriği, bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşılamaktadır. İlk yıl için protein diyet referans alımı 1,5 g /kg/ gün'dür. Standart bebek formülasyonu için ise protein; 100 kalori başına 1,8 ile 3,0 gr. aralığındadır.
Bebek beslenmesi konusunda öneri geliştiren DSÖ, UNICEF, AAP, ADA ve ESPGHAN gibi önemli otoritelerin bildirileriyle paralel olarak bir karara varıldı. Bebeklerin ilk 6 ay tek başına anne sütü almaları tüm gereksinimlerini karşılandığı yönünde…
Aynı zamanda 6. aydan sonra başlanan tamamlayıcı besinlerle birlikte 2 yaşına kadar anne sütüne devam edilmesi öneriliyor. Sonuç olarak, farklı tamamlayıcı besinlerin temel ilkeler doğrultusunda hazırlanıp uygun zamanlarda uygun miktarlarda bebeğe verilmesi dengeli bir büyüme ve gelişme sağlayacaktır.
Kaynaklar: JAMA Pediatr / Düzce Tıp Dergisi / Academic Food Journal / NCBI