Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Alzheimer hastalığı, en yaygın nörodejeneratif hastalıklardan biri olup, hafıza ve özerklik kaybına yol açan ilerleyici bir durumdur. Beyinde nörotoksik proteinlerin birikimi, yani amiloid plaklar ve tau kümeleri ile karakterize edilir. Patolojinin yıllar içinde sessizce gelişmesi nedeniyle, çok erken teşhis, hastalık sürecinde mümkün olan en erken aşamada harekete geçmek için son derece önemlidir. Cenevre Üniversitesi (UNIGE) ve Cenevre Üniversite Hastaneleri (HUG) tarafından yapılan bir çalışma, tau PET - tau proteini görüntülemek için geliştirilen yeni bir görüntüleme teknolojisinin - genellikle kullanılan görüntüleme tekniklerine göre hastalardaki bilişsel gerilemeyi çok daha iyi öngörebileceğini göstermiştir. Bu sonuçlar, Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association dergisinde yayımlanmış olup, hastalara erken ve bireysel çözümler sunmak amacıyla tau PET'in klinik rutine hızla dahil edilmesi gerektiği yönünde bir argüman sunmaktadır.

Günümüzde Alzheimer hastalığının ana teşhis araçlarından biri pozitron emisyon tomografisi (PET) olarak bilinen bir görüntüleme tekniğidir. Bu yöntemde izleyiciler beyindeki belirli patolojik süreçleri görselleştirmek için enjekte edilir. Bu konuda UNIGE Tıp Fakültesi Radyoloji ve Tıbbi Enformatik Bölümü'nde Yardımcı Doçent Valentina Garibotto, aynı zamanda HUG Nükleer Tıp ve Moleküler Görüntüleme Bölümü Başhekimi olan araştırmanın yöneticisi, "PET, hastalığın saptanmasını istediğimiz insan moleküllerine bağlanan düşük seviyeli radyoaktif izleyicilerin hastalara enjekte edilmesini içerir. Bu izleyiciler birkaç saat içinde kaybolur ve PET tomografileri ile görünür hale gelir," şeklinde açıklıyor.

"İki değişkenin kullanıldığı iki değişik teknik, amiloid için iki yıldan fazla bir süredir kullanılmaktadır ve glukoz metabolizmasını izlemek için kullanılan izleyiciler de uzun süredir mevcuttur. Ancak Alzheimer hastalığı karmaşıktır ve bu iki teknik tüm cevapları sağlamak için yeterli değildir."

Görüntüleme Tekniklerinin Karşılaştırılması

Flortaucipir, tau proteine bağlanan bir izleyicidir. Bir ilaç şirketi tarafından geliştirilmiş ve 2020 yılında Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylanmıştır. Bu izleyici, tau birikimini ve hastalığın klinik belirtilerindeki rolünü tam olarak değerlendirmek için tau'nun beyindeki dağılımını belirlemeye olanak tanır. UNIGE ve HUG bilim insanları, amiloid PET, glukoz metabolizması PET veya tau PET - hangi görüntüleme yönteminin Alzheimer hastalığına bağlı gelecekteki bilişsel gerilemeyi en iyi öngördüğünü belirlemek istediler. HUG Hafıza Merkezi'nde yaklaşık 90 katılımcı bu çalışma için toplandı.

"Cevaplarımız, çeşitli PET ölçümlerinin tümünün bilişsel semptomların varlığıyla ilişkili olduğunu ve Alzheimer hastalığının güçlü göstergeleri olarak rol oynadığını doğrularken, tau PET'in bilişsel gerileme hızını en iyi öngördüğünü gösteriyor. Bu durum, minimal semptomları olan bireylerde dahi geçerlidir," diyor bu çalışmanın başyazarı olan Profesör Garibotto'nun ekibinden doktora öğrencisi Cecilia Boccalini.

Bireysel Farklılıkların Tespit Edilmesi

Amiloid plakları her zaman bilişsel veya hafıza kaybı ile ilişkili olmayabilir. Ancak tau'nun varlığı klinik belirtilerle el ele gider. Tau'nun varlığı veya yokluğu, bir hastanın durumunun istikrarlı kalıp kalmayacağının veya hızla kötüleşeceğinin temel belirleyicisidir. Tau'nun görselleştirilmesi, özellikle daha düşük konsantrasyonu ve karmaşık yapısı nedeniyle daha zor olmuştur.

Bu atılım, Alzheimer hastalığının daha iyi yönetimi için hayati önem taşımaktadır. Son zamanlarda amiloidi hedefleyen ilaçlar olumlu sonuçlar göstermiştir. Tau proteini hedefleyen yeni ilaçlar da umut vadetmektedir. Patolojinin mümkün olduğunca erken, beyin daha fazla zarar görmeden tespit edilmesi ve yeni tedaviler sayesinde, hastaların geleceği ve yaşam kalitesi üzerinde daha büyük bir etki yapmayı umuyoruz," Valentina Garibotto vurguluyor. "Benzer şekilde, tau'nun dağılımını haritalandırmaya başlıyoruz, böylece beynin farklı bölgelerindeki konumunun belirtiler üzerinde nasıl etkili olduğunu anlayabiliriz." Gerçekten de hastalığın nedenleri ve farklı evreleri önceden düşünüldüğünden çok daha az homojen olup, aynı fenomenlere karşı bireysel yatkınlık daha iyi anlaşılmalıdır.

Bu sonuçlar, tau PET'in bireysel prognozu değerlendirmek ve her hasta için en uygun tedavi stratejisini seçmek için rutin klinik değerlendirmeye dahil edilmesi yönünde güçlü bir argümandır.

Kaynak: eurekalert.org