Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Ketaminin yeni bir tablet formu, minimum yan etkiye sahip olup, tedaviyi daha uygun fiyatlı ve erişilebilir hale getirme potansiyeline sahiptir. Bununla beraber, şiddetli depresyonun tedavisinde ümit vaat ediyor ve bazı hastalar için pahalı ve kullanışlı olmayan mevcut klinik bazlı tedavilere potansiyel bir alternatif sunmaktadır. Yan etkiler azalana kadar klinisyenlerin hastaları iki saat boyunca izlemesini gerektiren enjekte edilebilir ve burun spreyi alternatiflerinin aksine, bu tablet formu, tıbbi gözetim olmadan ve ihmal edilebilir yan etkilerle evde güvenle alınabilmektedir.

Otago Üniversitesi'nden Profesör Paul Glue liderliğindeki UNSW Sidney ve bağlı Black Dog Enstitüsü'nden (BDI) araştırmacılar, ketamin tabletlerinin depresyon tedavisinde plaseboya kıyasla etkinliğini test eden randomize kontrollü bir deney yürütmektedir. Araştırmacılar, tedaviye dirençli depresyonu olan 168 hastayı rastgele beş gruptan birine atadı: dördü farklı dozlarda ketamin ve biri plasebo almıştır.

Araştırmacılar, en güçlü ketamin dozu (haftada iki kez ağız yoluyla alınan 180 mg) alan hastaların, plaseboya kıyasla en iyi sonuçları elde ettiğini bulmuştur. Başarı, hastanın depresyon belirtilerinin bir ölçüsü olan MADRS (Montgomery-Asberg Depresyon Değerlendirme Ölçeği) skorundaki azalmanın boyutuyla ölçülmüştür. Bu testin puanı ne kadar yüksekse depresyon o kadar ciddi olmaktadır. 180 mg grubunda MADRS skorundaki ortalama düşüş 30'dan 14 puan düşmüştür. Plasebo grubunda ise ortalama düşüş 8 puan olmuştur. Geriye kalan tüm ketamin dozları (120mg, 60mg ve 30mg) da plasebodan daha iyi performans göstermiştir. Sonuçlar Nature Medicine'de yayınlanmıştır.

UNSW ve BDI'da klinik psikiyatrist ve araştırmacı olan Profesör Colleen Loo, daha önce depresyon için ketamin tedavisinin enjekte edilebilir ve burun spreyi versiyonları üzerine yapılan araştırmalara katkıda bulunmuştur.

Prof. Loo, ‘Gördüğümüz sonuçlar, ketamin vermenin diğer yolları kadar iyi görünüyor ve iki nedenden dolayı büyüleyicidir. Öncelikle, ilk pratik klinik neden, bunun depresyon tedavisinde ketaminin verilmesinin çok daha kolay bir yolu olmasıdır. Haftada bir veya iki kez kliniğe gelip enjeksiyon yaptırmak ve iki saat tıbbi gözetim altında olmak zorunda kalmak yerine, bu çok daha uygun ve hastaların tedavilerini evde yapmalarına olanak tanır, bu da diğer antidepresan ilaçlar kadar rahat olmasını sağlamaktadır. Bazı kişilerin tablet gibi bir tedavi yaklaşımına yanıt verirken diğerlerinin enjeksiyon gibi başka bir yaklaşıma yanıt vermesi de mümkün, bu nedenle daha fazla tedavi yaklaşımına sahip olmak çok faydalıdır. İkinci sebep ise ketaminin insanların depresyonu başarılı bir şekilde aşmasına yardımcı olma konusunda nasıl çalıştığına dair bazı inançlara meydan okumasıdır. Bir düşünce okulu, dissosiyatif etkiler olarak adlandırdığımız, bir tür değişmiş gerçeklik ve algı hissettiğimiz şeyin aslında ketaminle depresyonu iyileştirme yeteneğinin ayrılmaz bir parçası olduğunu söylemektedir. Bu da, beyin devrelerinizin işleyişini çok derin bir şekilde değiştirmenin, düşünme biçiminizden kurtulmanıza yardımcı olacak yeni bakış açıları kazandırdığını ve bu akut türden dissosiyatif değişmiş gerçeklik deneyiminin sizin gelişmeniz için gerekli olduğunu söyleyen psikedelik destekli terapi modeline çok benzemektedir. Ancak bu tablet formunda bunu deneyimlemiyorsunuz çünkü kan dolaşımına bir seferde çok az bir miktar salınıyor, bu salınım günler boyunca yavaş yavaş devam ediyor ve hiçbir ayrışma yaşamıyorsunuz. Buna rağmen insanlarda iyileşme görülmektedir. Yani, geliştirmek için bu değiştirilmiş gerçeklik algılarına sahip olmanız gerektiği teorisi doğru olmayabilir.’ diyerek açıklama yapmıştır.

Her gruba ilaç veya plasebo tahsisinin hem deney yöneticilerinden hem de katılımcılardan gizlendiği çift-kör deney, ketaminin yavaş salınan tablet formunun depresyon tedavisindeki etkinliğini ölçen ilk deney olmuştur. Ancak bunun onaylanmış bir klinik tedaviye dönüşmesi muhtemelen yıllar alacak ve daha fazla deneme için milyonlarca dolar harcanacaktır.

Prof. Loo, bir sonraki adımın, sonuçların tekrarlanabilir olduğunu göstermek için grubun dünya çapında birçok yerde daha fazla sayıda hastayla benzer çalışmalar yürütmesi olduğunu söylemektedir. Ayrıca bu tabletin onaylı bir tedavi haline gelmesi durumunda, ketaminin şiddetli depresyon tedavisinde kullanılmasının çok daha kolay ve ucuz hale geleceğini belirtmiştir.

Yazar: Bassma BOUANANI

Kaynakça: www.unsw.edu.au