Bilim
Stephen Hawking'in son teorisi "Çoklu Evren"e ışık tutuyor
İki bilim insanının teorisi, Einstein'ın evrenin yaklaşık 14 milyar yıl önce oluştuğunu anlattığı, ancak nasıl oluştuğuna dair verilerin eksik olduğu araştırmayı geliştirdi.
'Kozmik enflasyon ve kozmik çoklu evren' teorilerine yeni bir önerme getiren makale, evrenin nasıl oluştuğuna dair bir teori geliştiriyor. Leuven Katolik Üniversitesi'nde görevli Belçikalı Fizikçi Thomas Hertog ile çalışan Hawking'in makalesi, İngiliz fizikçinin ölümünden 10 gün önce High-Energy Physics adlı bilim dergisine verildi ve geçtiğimiz hafta Çarşamba günü yayımlandı.
The Guardian'ın haberine göre son zamanlarında Hawking'le yeni teori üstünde çalışmak için Cambridge'e giden Hertog, "Aramızda asla bunun, onun son makalesi olabileceğini konuşmamıştık. Ama bunun yolculuğumuzun sonu olabileceği hissediyordum, hiçbir zaman ona söylemedim," dedi.
Modern fizik, evrenin nasıl oluştuğuna dair birden fazla teori öne sürüyor. Bunların başında gelen teori, Big Bang (Büyük Patlama) sonrası hızlı genişleme evresi 'kozmik enflasyon' ile yeni evrenlerin oluştuğunu ve bu evrenlerin de uzayda dağıldığı önermesinde bulunuyor.
Hertog ve Hawking'in yeni makalesi ise bu teoriyi bir adım öteye taşıyor ve uzayın farklı fizik kanunlarının geçerli olduğu 'cep evrenleriyle dolu olduğu' teorisi yerine, bu alternatif evrenlerin birbirinden çok da farklı olmayabileceğini ortaya koydu.
Hertog, "Eski teoriye göre çok çeşitli evrenler vardı, bazıları boş, bazıları cisimlerle dolu, bazıları çok hızlı genişleyen bazıları kısa ömürlü. Çok büyük farklar vardı," dedi ve yeni teorinin de çoklu evreni 'hepsi birbirine benzeyen ve idaresi daha kolay evren takımına' indirgediğini söyledi.
Yeni yayımlanan makaledeki teori, Hawking ile ABD'li fizikçi James Hartle'ın 1980'li yıllarda yayımlanan makalesini, sicim kuramında kullanılan daha güçlü, modern matematik teknikleriyle güncellenmiş olarak sunuyor.
Hawking'in Cambridge Üniversitesi'nden meslektaşı Malcolm Perry, "Stephen bu makalenin en gurur duyduğu çalışma alanı olduğunu söylerdi," ifadesinde bulundu.
Ancak bu makale Hawking'in ölümünden sonra kendi adıyla yayımlanan tek makalesi olmayacak. Perry, Harvard Üniversitesi'nden Andrew Strominger ve Hawking ile birlikte kara delikler üzerine yayımlanmayı bekleyen iki makale daha yazdı.
Belçikalı fizikçi Hertog, Hawking ile ortak kaleme aldığı makalenin kozmoloji teorisinde bir adım attığını ve fizikçilerin bu teoriyi test edebileceğini söylüyor. Hertog, gözlemlerin ve teoriyle ilgili yapılacak başka çalışmaların Big Bang (Büyük Patlama) modellerinin de test edilebilmesine olanak sağlayacağını belirtti.
Kaynak: The Guardian