Kimya
Plastik oyuncaklardaki zararlı kimyasallar
Uzun süredir plastik oyuncaklarda kullanılan bazı kimyasalların, insan sağlığına zararı biliniyor. Buna rağmen, ebeveynler açısından çocukların sağlığını tehdit edecek kimyasallar içeren plastik oyuncakları anlamak oldukça zor. Dünyanın farklı ülkelerinde farklı regülasyonlar ve işaretlemeler olsa da hangi maddelerin oyuncak üretiminde kullanılmasının yasak olduğuna dair, uluslararası bir anlaşma maalesef yok.
Ayrıca dünyanın çoğu yerindeki regülasyonlar ve uluslararası kimyasal listeleri zararlı olduğu bilinen bazı madde gruplarına uygulanıyor. Örneğin; ftalatlar için bazı regülasyonlar var ama plastik oyuncaklarda kullanılan envai çeşit kimyasal çoğu zaman es geçiliyor. “Sert,yumuşak ve köpük çocuk oyuncaklarında bulunan 419 kimyasaldan, 126 maddenin çocuk sağlığına kanserojen ve kanserojen olmayan zararlar içerdiğini tespit ettik.
Bu maddelerin içinde 31 plastikleştirici, 18 yangın önleyici ve 8 koku verici madde de bulunuyor. Çalışmamızda zararlı derken, bu maddelerin tahmini maruziyetinin düzenleyici Referans Dozları (RfD) veya kanser riskleri için düzenleyici risk sınırlarını aştığını ifade ediyoruz.
Bu maddeler plastik oyuncaklardan kademeli olarak kaldırılmalı ve yerlerine güvenli ve sürdürülebilir alternatifler konulmalıdır,” diyor Danimarka Teknik Üniversitesi’nden (DTU) araştırmanın başı Peter Fantke. Araştırmanın ilk yazarı Nicolò Aurisano, üreticilerin genelde oyuncaklardaki kimyasal içeriğe dair hiçbir bilgi sağlamadığını ve bu nedenle içerik verilerinin kayıp olduğunu belirtiyor.
Bundan dolayı, araştırmacılar oyuncaklardaki kimyasalları belirlemek için 25 hakemli dergiden geçen araştırmadan yola çıkarak, kimyasal analizler yaptı. Bununla beraber, Nicolò şunları da ekliyor: “Oyuncak malzemelerdeki kimyasal içeriklerin; çocukların oyuncakla nasıl oynadığına, ağzına sokup sokmadığı gibi verileri inceledik.
Ayrıca çocukların evde ne kadar oyuncağı olduğuna da dikkat ettik. Bu bilgileri kullanarak kütle-denge modeli esaslı olarak tahmini maruziyeti kullanarak, çocuklar için kabul edilemez dozlarını kıyasladık.” Araştırmacılar batı ülkelerinde plastik oyuncak maruziyetinin ortalama 18 kg olduğunu buldu. İşte bu sonuç çocukların günlük ortamda büyük miktarda plastiğe maruz kaldığını gösteriyor.
Ftalatlar yerine kullanılan plastikleştiriciler de zararlı
Araştırmacılar, çocuk sağlığı açısından ftalatlar ve bromlu yangın geciktiricilerin zararlı olduğunun zaten bilindiğini fakat bütirat TXIB ve sitrat ATBC adlı iki plastikleştiricinin de sağlık riskleri taşıdığını belirtiyor. “Bu alternatiflere çocuklar maruz kaldığında kanser riski olmayan başka risklere maruz kaldığından, bu katkı maddeleri de ayıplı olarak değerlendirilmelidir.
Burada zararlı bir kimyasalı, zararlı benzeriyle değiştirmiş oluyoruz. Kapsamlı olarak bakarsak, yumuşak plastikler en yüksek zararlı kimyasal maruziyetine neden oluyor ve çocuklarda soluma yoluyla maruziyet baskın çıkıyor.
Çünkü çocuklar bir odada oynarken, oyuncaklardaki yayılan kimyasalları soluyor ve en azından bir oyuncağa dokunmuş oluyor” olarak açıklıyor Peter Fantke. Araştırmacılar oyuncaklarda farklı konsantrasyonlarda aynı kimyasallardan bulunabileceğini fakat maksimum kabul edilebilir kimyasal içerik miktarının belirlenmesi gerektiğini belirtiyor.
Araştırmacılar oyuncaklarda kullanılacak kimyasal içeriklerin maruziyet ve riskine yeni bir ölçü getirerek, karşılaştırmalı bir tablo tanımlıyor. Bu tipteki bilgi sayesinde oyuncak üreticileri ne kadar kimyasalın güvenli aralıkta olduğunu bilerek, oyuncakları daha güvenli hale getirebilir. Araştırmacılar, regülasyonlar gelene kadar şimdilik, hangi plastik oyuncağın zararlı kimyasallar içerip, içermediğini bilmenin oldukça zor olduğunu belirtiyor.
Ebeveynler içinse bir tavsiyeleri var; plastik oyuncak alımını azaltmalarını, yumuşak plastik oyuncaklardan kaçınmalarını ve çocuğun odasını her gün havalandırmaları gerektiğini söylüyor. Yeni yapılan araştırma Environment International dergisinde yayınlandı.
Kaynak: www.gercekbilim.com