Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

İlk olarak 1960’larda anestezik olarak geliştirilen ketaminin halüsinojenik ve dissosiyatif etkileri, “Special K” olarak adlandırılan bir parti ilacı olmasına yol açtı.

Bununla birlikte, artan araştırmalar ketaminin, yaygın anti-depresan ilaçlardan çok az fayda gören depresyondan muzdarip insanların yaklaşık dörtte biri için etkili olduğunu göstermiştir.

Birçok ülkede ketamin yıllardır depresyon için reçete edilmektedir.

ABD’li milyarder Elon Musk Mart ayında CNN’e verdiği demeçte düzenli olarak az miktarda reçeteli ketamin kullandığını çünkü bunun “kişiyi olumsuz zihin çerçevesinden çıkarmaya yardımcı olduğunu” söyledi.

İlaç uzun süredir kliniklerde damardan uygulanmaktadır, ancak son zamanlarda esketamin adı verilen bir türevi kullanan bir burun spreyinin popülaritesi artmıştır.

Her ikisi de hastalarda ayrışma, yüksek tansiyon ve yüksek kalp hızı gibi yan etkilere neden olabilir. İlacın tıbbi kullanımının kötüye kullanıma kayabileceğine dair korkular da var.

Çalışmanın baş yazarı Paul Glue AFP’ye yaptığı açıklamada Nature Medicine dergisinde açıklanan hapın karaciğerde parçalanmasının 10 saatten fazla sürdüğünü söyledi.

Yeni Zelanda’daki Otago Üniversitesi’nden araştırmacı, “Hastalardan gelen gerçekten ilginç geribildirim, yan etkilerin olmaması – öfori yok, ayrışma yok” dedi.

“Bu tabletlerin ketamini kötüye kullanan insanlara hitap edeceğini sanmıyorum.”

Elektro-şok alternatifi

Faz 2 çalışmasına daha önce ortalama dört farklı anti-depresan ilaç denemiş olan 270’ten fazla depresyon hastası katıldı.

Araştırmaya göre ketamin hapı alanların yarısından fazlasının depresyonu hafiflerken, plasebo grubunun yüzde 70’inin depresyonu 13 hafta sonra nüksetti.

Avustralya’nın Charles Sturt Üniversitesi’nde ruh sağlığı ve bağımlılık uzmanı olan ve çalışmaya katılmayan Julaine Allan, denemeyi överken daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguladı.

AFP’ye verdiği demeçte ketaminin herkeste işe yaramadığını ve “olumlu etkilerinin zamanla kaybolabileceğini” söyledi.

Cenevre Üniversite Hastaneleri’nde psikiyatrist olan Michel Hofmann, ketaminin depresyonu tedavi etme potansiyeli konusunda tıp camiasında “gerçek bir heyecan” olduğunu söyledi.

AFP’ye konuşan Hofmann, “Geleneksel ilaçlara yanıt vermeyen hastalar için ketamin, elektro-şok tedavisinden kaçınmanın bir yolunu sunuyor” dedi.

Beyne elektrik akımları gönderilmesini içeren bu son çare tedavisinin etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Ancak hafıza kaybına neden olabilir ve bazı hastalar “One Flew Over the Cuckoo’s Nest” gibi filmlerdeki tasvirleri gördükten sonra bu işlemden korkmaktadır.

‘Opioid tarzı kriz’ korkusu

Bazı psikiyatristler, hastalarının ilacı kötüye kullanabileceğinden korkarak depresyon için ketamin reçete etmekte tereddüt ediyor.

Geçen yıl “Friends” dizisinin oyuncusu Matthew Perry aşırı doz ketamin nedeniyle ölen en son yüksek profilli kişi oldu.

ABD polisi Perry’nin ölümüne neden olan dozları nasıl aldığını araştırıyor – bildirildiğine göre birkaç gündür gözetimli bir infüzyon seansı yapmamıştı.

Önceki araştırmalarda görülen hızlı etkili ketaminin potansiyel faydalarından biri de intiharı düşünen hastalara yardımcı olabilmesidir.

Ancak Oxford araştırmacısı Riccardo De Giorgi, 2022 BMJ başyazısında “ketaminin yaygın kullanımının yeni bir opioid tarzı krizi tetikleyebileceğine dair makul bir endişe var” dedi.

Yavaş salınımlı hap, ketamini bazı parti müdavimlerinin aradığı yan etkilerden arındırarak bu endişelerin bir kısmını hafifletebilir.

Yine de hapın en yaygın olanları baş ağrısı, baş dönmesi ve anksiyete olmak üzere bazı yan etkileri vardı.

Glue, ilacın ulusal tıp kurumları tarafından gözden geçirilebilmesi için faz 3 denemeleri de dahil olmak üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu, yani hastaların potansiyel olarak haplara erişmesinin en az iki veya üç yıl alacağını söyledi.

Kaynaklar: https://www.sciencealert.com/ketamine-pill-appears-to-alleviate-severe-depression-early-trial-shows 

Derleyen: Deniz KAFKAS - www.bizsiziz.com