Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Birçok bulgusu başka hastalıklarda da görülebildiğinden sıklıkla karıştırılabilir ve teşhiste güçlük yaratabilir. Laboratuvar tetkiklerinde bir bozukluk görülmediğinden, daha çok hastanın şikayetleri ile teşhis konur. Toplumda sık olarak bulunduğu düşünülen bu sendrom, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir.

1990 yılında ACR (Amerikan College of Rheumatology) tanı kriterleri tanımlanmıştır. Bunlar;

Yaygın ağrı öyküsü olması. Ağrı en az 3 ay süre ile devam etmelidir.

Palpasyonla 18 hassas noktadan en az 11’ inde ağrı olması.

Tanıya yardımcı ancak kesin gerekli olmayan diğer klinik özellikler yorgunluk, uyku bozukluğu, baş ağrısı, tutukluk, iritabl kolon sendromu, paresteziler, depresyon ve anksiyetedir. Genel popülasyonda fibromyalji sendromu prevelansı %1-10 arasında bildirilmektedir. Olguların yaklaşık %90’ı kadın olup, en sık görüldüğü yaş grubu 30 – 60 yaşlar arasıdır. Orta ve yüksek sosyokültürel kesimde daha fazla görülür.

HASTALIĞIN NEDENİ

Fibromiyalji hastalığının nedeni tam açıklanamamakla beraber, belirtilere yol açan bozukluğun merkezi sinir sisteminden kaynaklandığı düşünülmektedir. Birçok faktör, ayrı ayrı ya da bir arada fibromyaljiyi başlatabilir. Genetik faktörler, viral enfeksiyon, fiziksel travma (cerrahi operasyon, düşme yada motorlu araç kazası), emosyonel travma, ilaç değişiklikleri (kortikosteroid kesilmesi) gibi etkenler fibromyalji hastalığının ortaya çıkmasından sorumlu tutulmaktadırlar.

HASTALIĞIN BULGULARI

Ağrı: Yaygın ağrı en sık yakınmadır. Hastalar ağrılarını tanımlamada ve ağrı yerini tarif etmede zorluk çekerler. Daha çok boyun, sırt ve bel bölgesinde yaygın ağrıdan yakınırlar. Kol ve bacaklarda da ağrı olabilir. Ellerde ağrı ve şişlikten yakınmalarına karşın, gerçek bir eklem tutulumu yoktur.

Yorgunluk: Önemli bir yakınma olup hastanın günlük yaşamını etkileyebilir. Hasta bunu sıklıkla “tüm enerjisinin kaybolduğu” şeklinde ifade eder. Genellikle sabah yataktan yorgun kalkar.

Uyku bozuklukları: Hasta uykuya dalamadığından veya sık uyandığından yakınabilir. Bazen de uyku süresinin yeterli olmasına karşın uyku dinlendirici olmayabilir ya da hasta hiç uyumadığı hissi ile uyanır.

Bunların dışında sabah tutukluğu, konsantrasyon ve bellek bozukluğu, karın ağrısı, ishal, kabızlık, sık idrara gitme, çene ekleminde ağrı, baş ağrısı, göz ve ağız kuruluğu, el ve ayaklarda uyuşma, huzursuz bacak sendromu, aşırı terleme gibi hastalığa eşlik edebilen başka belirtiler de mevcuttur; ancak bunların hepsi her hastada gözlenmeyebilir.

ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Uzun süreli oturma, ayakta durma, stres, uzun süreli yazı yazma, araba kullanma, telefonla konuşma, soğuğa maruz kalma, eğilerek çalışma ve ağır kaldırma, kolların gergin pozisyonda çalışma yüzeyinde bulunması gibi çalışma koşulları fibromiyalji belirtilerini şiddetlendirebilir. Çalışma koşulları, boşanma, gebelik, ailede hastalık olması, tek başına aşırı sorumluluk yüklenme gibi stres faktörleri de fibromiyaljide belirtileri arttırabilir. Kadınlarda regl döneminde de belirtiler artabilir. Sıcak duş ve banyo, ılık ve kuru hava, tatil, dinlendirici uyku ile belirtiler genellikle hafifler.

TEDAVİ

Fibromyalji hastalığının tedavisinde ilaç tedavisi ve/veya ilaç dışı tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Nöralterapi de fibromyalji hastalığında etkili bir tedavi yöntemidir.

Dr. Melih NURHAN | Nöralterapi Uzmanı