Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Kişisel temizliğimizi satın aldığımız dezenfektan ürünlerle ya da kendi yaptığımız bazı karışımlarla sağlamaya çalışıyoruz. Fakat söz konusu evi dezenfekte etmek olduğunda, temizlik ürünleri gözümüze tek başına kullanıldığında yetersizmiş gibi görünüyor. Bu sebeple de onları birbiriyle karıştırarak kullanma yoluna gidiyoruz.

Karışımların sonucunda oluşan tepkimeleri ve asla ama asla karıştırmamanız gereken ürünleri sizler için sıraladık. 

ÇAMAŞIR SUYU + AMONYAK = ZEHİRLİ KLORAMİN BUHARLARI

Piyasada bulunan krem yüzey temizleyicilerinin bir kısmı amonyak içermediği için hepsini kapsamak yanlış bir yorum olur. Bu sebeple krem yüzey temizleyicilerin içeriğini özellikle kontrol edin. Amonyak içeriyorsa asla çamaşır suyu ile yan yana kullanmayın. 

Amonyak ve çamaşır suyunun karışımıyla ortaya çıkan kloramin buharları ciddi solunum hasarı ve boğaz yanıklarına sebep olur. Yan yana kullanıldığında amonyak miktarının çok olması durumunda toksik ve potansiyel bir patlayıcı olan sıvı hidrazin oluşabilir ve doğrudan temas halinde hidrazin cildi, gözleri yakabilir.

ÇAMAŞIR SUYU + SİRKE = ZEHİRLİ KLOR GAZI

Bu ikili temizlik açısından iyi bir dezenfektan oluşturur, fakat asla yan yana kullanılmamalıdır. Çünkü ağartıcıya (çamaşır suyu) zayıf asit (sirkede bulunan asetik asit zayıf bir asittir) eklenmesi durumunda toksik klor ve kloramin buharları açığa çıkar. Açığa çıkan bu zehirli buharlar özellikle gözleriniz, boğazlarınız ve akciğerleriniz olmak üzere kimyasal yanıklar oluşmasına neden olabilir.

ÇAMAŞIR SUYU + TUZ RUHU = ZEHİRLİ KLOR GAZI

Halk arasında tuz ruhu olarak bilinen aslında kuvvetli bir asit olan hidroklorik asit(HCl)’tir. Sirkede bulunan asetik asitte olduğu gibi çamaşır suyu ile tepkime sonucu zehirli klor gazı açığa çıkar. Aynı şekilde gözleriniz, boğazlarınız ve akciğerleriniz olmak üzere kimyasal yanıklar oluşmasına neden olabilir. Başta astım gibi hastalıklara sebep olur ve uzun süreli maruziyette ölümle sonuçlanabilir.

ÇAMAŞIR SUYU + ALKOL = KLOROFORM

Şu sıralar çokça kullandığımız el dezenfektanları içerisinde bulunan izopropil alkol ve/veya etil alkol, çamaşır suyu içerisinde bulunan sodyum hipoklorit ile tepkimeye girerek zehirli kloroform, hidroklorik asit, kloroaseton gibi bileşikleri açığa çıkarır. Açığa çıkan bu zararlı bileşikler sinir sisteminize, gözlerinize, akciğerlerinize, cildinize, karaciğerinize ve böbreklerinize zarar verebilir. Özellikle yüksek kloroform maruziyeti ölümle sonuçlanabilirken, düşük seviyeler baş dönmesi ve mide bulantısı ile sonuçlanabilir.

ÇAMAŞIR SUYU + ASETON = KLOROFORM

Çamaşır suyunda bulunan sodyum hipoklorit ile asetonun tepkimesi sonucu yine zehirli kloroform, sodyum hidroksit gibi bileşikler açığa çıkar. Açığa çıkan bu zararlı bileşikler sinir sisteminize, gözlerinize, akciğerlerinize, cildinize, karaciğerinize ve böbreklerinize zarar verebilir. Özellikle yüksek kloroform maruziyeti ölümle sonuçlanabilirken, düşük seviyeler baş dönmesi ve mide bulantısı ile sonuçlanabilir.

Sonuç olarak çamaşır suyunu, su dışında herhangi bir şey ile karıştırmayın. Çamaşır suyunun etkisini artırmak istiyorsanız, sirke ya da başka asitler eklemek yerine markete gidip yeni bir çamaşır suyu alın. Çamaşır suyunun da bir raf ömrü vardır. Eğer 6-7 aydır bir köşede bekleyen çamaşır suyunu kullanmaya çalışıyorsanız ve etkisini artırıp daha iyi temizlik görmek istiyorsanız kendinizi zehirlemek yerine yeni bir çamaşır suyu alın. Böylesi daha güvenli.

HİDROJEN PEROKSİT + SİRKE = PERASETİK ASİT

Bu iki bileşen mutfakta doğal bir temizleme yöntemi olarak düşünülebilir. Aynı yüzeye ayrı ayrı kullanılabilir fakat birbirleri ile karıştırıldığında korozif bir asit olan perasetik asit açığa çıkarabilir. Açığa çıkan perasetik asit miktarı yüksek olduğu durumlarda cilt, burun, boğaz ve akciğerleri tahriş edebilir.

KARBONAT + SİRKE = SU (ETKİSİZ TEMİZLİK)

Karbonat ve sirke ayrı ayrı kullanıldığında iyi birer temizlik aracıdır. Fakat bunları birleştirip kullanmayı denediğinizde sonuç tam anlamıyla hüsran olur. Burada sirkede bulunan asetik asit ve kabartma tozu içerisinde bulunan sodyum bikarbonat tepkimeye girer ve karbonik asit oluşur. Kararsız yapıdaki karbonik asit, karbondioksit ve suya ayrılır. Karbondioksit havaya karışır ve elimizde sadece aşırı seyreltik sodyum asetat kalır. Aslında sadece su kalır desek yeri var. Bu karışımın ne sağlığımıza zararı ne de temizlik için yararı var.

Covid-19 virüsünün akciğer üzerindeki etkileri göz önüne alındığında kendinizi riske atmanızı istemeyiz. Unutmamak gerekir ki kimya çılgınca bir şeydir ve bilmediğiniz şey sizi öldürebilir.

Kaynak: Selin Örsdöven - https://kimyaca.com