Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Şarap uzun süredir, mikroplardan arındırıcı ve temizleyici özellikleriyle biliniyor. Tarihi kayıtlara göre, milattan sonra üçüncü yüzyılda Romalı komutanlar, dizanteriyi önlemesine yardımcı olması için askerlerine şarap öneriyorlarmış.

Alkol bağırsağımızdaki ve ağzımızdaki mikropları öldürebilir mi?

1988’ de yapılan bir çalışmada, yaygın şekilde kullanılan meşrubatların (karbonatlı içecekler, şarap, bira, süt ve su) antibakteriyel etkileri incelendi. Meşrubatlara, salmonella, şigella ve E.coli gibi bulaşıcı bağırsak bakterileri aşılandı.

İki gün sonra, organizmalar için en kötü ortamın şarap olduğu bulundu. Bira ve karbonatlı içeceklerin de bir etkisi vardı fakat şarap kadar etkili olamamışlardı.

Birkaç yıl sonra, şarabın antibakteriyel etkisine neyin sebep olduğunun bulunması için bir laboratuvar çalışması yürütüldü. Araştırmacılar, kırmızı şarabı salmonella üzerinde denediler ve bunu, aynı alkol yoğunluğuna ve pH seviyesine sahip (asidik) bir çözeltiyle karşılaştırdılar.

Kırmızı şarabın, yoğun bir antibakteriyel faaliyet gösterdiği görüldü ve bu faaliyet, aynı alkol yoğunluğu ve pH’a sahip çözeltiden daha yüksekti.

Kırmızı şarabın salmonellaya karşı gösterdiği antibakteriyel etkinin büyük bir kısmının, içerdiği asit pH’ına ve alkol yoğunluğuna bağlı olduğu bulundu ancak bu etmenler, gözlenen etkilerin sadece bir kısmını açıklıyordu.

Alkolün yoğunluğu, mikroplara olan etkisi bakımından kesinlikle önemli. Alkollü el temizleyicilerde yüzde 60-80 arasında yüksek bir alkol yoğunluğu, mikrobiyal faaliyet için uygun görülüyor.

Yapılan bir laboratuvar çalışmasında, alkolün ağızdaki mikroorganizma gruplarına olan nüfuzuna ve mikropları öldürmedeki etkisine bakıldı.

Yüzde 40’tan daha az olan alkol yoğunluklarının, bakterilerin çoğalmasını etkileme konusunda önemli oranda zayıf kaldığı bulundu. Yüzde 10’luk bir yoğunluğa sahip alkolün neredeyse hiç etkisi yoktu. 

Alkole maruz kalma süresi de önemliydi. Yüzde 40’lık alkol (votka ile aynı yoğunlukta) kullanıldığında ve 15 dakika boyunca uygulandığında, bu mikroorganizmaların çoğalmasını engelleme etkisi altı dakikaya göre çok daha fazla olmuştu.

En az bir dakikalık maruz kalma süresiyle beraber, yüzde 40’lık alkolün ağız bakterilerini bir dereceye kadar öldürebildiğine karar verildi.

Alkol mideye zarar verir mi?

47 sağlıklı insan gönüllünün bulunduğu bir çalışmada, mide içinin incelendiği esnada midenin alt tarafına doğrudan farklı miktarda alkol yoğunlukları (yüzde 4, yüzde 10, yüzde 40) ve kontrol niteliğindeki tuzlu su püskürtüldü. (Deneyde, ağızdan mideye giden bir kamera sokuldu).

Alkol yoğunluğu ne kadar yüksek olursa, midede o kadar fazla hasar meydana geldiği gözlendi. Midede gözlenen genel hasar, kanın eşlik ettiği aşınmalardı. İnce bağırsakta hiç hasar gözlenmemişti. 

Yüksek alkol yoğunluklarının (yüzde 10’dan daha fazla) sebep olduğu mide yaralanmasının iyileşmesi 24 satten fazla sürmüştü.

Bu yüzden kuramsal olarak, yeteri kadar yüksek yoğunlukta alkol yutmak (veya en azından bir dakika boyunca ağızda tutmak), büyük bir miktarda bağırsak ve ağız bakterisini öldürecektir, ancak bunun mide astarına bir miktar hasar vermesi çok muhtemeldir. 

Devamlı olarak alkol kullanmak, ince bağırsakta aşırı miktarda bakterinin çoğalmasında da yol açabilir. Bu durumun, alkolik hastalarda sıklıkla farkedilen ishal, mide bulantısı ve kusma gibi mide bağırsak belirtileriyle bağlantılı olduğu düşünülüyor.

Peki varılan karar ne?

Alkol tüketimi, bağırsakta bir miktar doğrudan zarara da yol açabilir. Daha yüksek yoğunluklarda, daha fazla zarar meydana gelir.

Teoride, yeteri kadar yüksek bir alkol yoğunluğu, bağırsak ve ağız dokusuna yeteri kadar maruz bırakılırsa bakterileri öldürebilir fakat çok büyük ihtimalle bağırsak astarına da zarar verecektir.

Alkolün, bağırsak veya boğaz iltihaplarını tedavi ederken sıradan bir mikrop öldürücü şeklinde kullanılması önerilmiyor.

Makale: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov