Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Yapılan açıklamalara göre, Oxford ekibince 400'dan fazla çocuk üzerinde denenen aşı, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) onay kriterlerini taşıdığı aktarıldı.

Açıklamada, aşının hiçbir yan etki göstermediği, yüksek doz olanlarda 2 yıl boyunca yüzde 80 koruma, düşük doz alanlarda ise yüzde 70 koruma sağladığı ifade edildi. Burkina Fasolu 17 aylık ila 5 yaş çocuklar üzerinde denenen aşının 3. faz çalışmalarının bu yıl sonlanması öngörülüyor. 3. faz denemeler Burkina Faso, Kenya, Mali ve Tanzanya'dan 4800 çocuk üzerinde yapılıyor.

Aşının üretim safhasına Hindistan'daki Serum Enstitüsünün katılacağı ve yıllık 200 milyon doz üretilebileceği belirtiliyor. DSÖ, geçtiğimiz yıl RTS,S/AS01 adlı sıtma aşısının yaygın kullanılmasını tavsiye ederek ilk defa bir sıtma aşısını onaylamıştı.

Sıtma Nedir?

Sıtma, plazmodium adı verilen bir parazitin sebep olduğu ateşli bir hastalıktır. Parazit, dişi anofel sivrisineklerin ısırıkları yoluyla insanlara ulaşır. Sıtmaya sahip kişiler genellikle yüksek ateş ve titreme ile kendilerini çok hasta hissederler. Hastalığa ılıman iklimlerde çok nadir rastlanırken, tropikal ve subtropikal ülkelerde sıtma hala yaygın olarak görülmektedir. 

Birçok sıtma paraziti, hastalığı tedavi etmek için kullanılan en yaygın ilaçlara karşı dirençlidir. Uzun süreli sıtma durumlarında, karaciğer ve dalakta büyür ve devamında da sarılık, kansızlık gelişebilir. Solunum şikayetleri ve hatta zatürre gelişebilir.

Sıtma, sivrisinek sokması dışında; kan transfüzyonu, organ transplantasyonu, greftler ve kontamine enjektör veya iğnelerin ortak kullanımı ile de insanlara bulaşabilmektedir.

Sıtma Belirtileri

Sıtmanın kuluçka süresi ortalama olarak, 7 gündür ve akut ateşli bir hastalıktır. Sıtmanın belirtileri arasında; ateş, titreme, baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma, kas ağrısı veyorgunluk, terleme, göğüs ve karın ağrısı, öksürük ataklarıdır. 

Sıtmaya sahip kişiler, zaman zaman ataklar yaşarlar. Bu ataklar, genellikle titreme ile başlar ve bunu yüksek ateş izler ve ardından terleme ve normal sıcaklığa dönüş gelir. Sıtma belirtileri, tipik olarak enfekte bir sivrisinek tarafından ısırıldıktan sonraki birkaç hafta içerisinde başlar. Bazı sıtma parazitleri ise vücutta 1 yıla yakın süre uykuda kalabilir.

Sıtmanın özelliği belirtilerin nöbetler halinde gelmesidir. Nöbet başlamadan birkaç gün evvel halsizlik, neşesizlik, iştahsızlık, baş ağrısı, sırt ve bacak ağrıları olabilir ve nöbet titreme ve yüksek ateşle başlar.

Yüksek riskli sıtma bölgesinde yaşayanlar ya da o bölgelere seyahat eden kişilerin, ateş ile ilgili semptomları gözlendiği takdirde doktorla iletişime geçmek önemlidir. Sıtmaya neden olan parazitlerin vücutta 1 yıla yakın süre uykuda kalabildiğini unutmayın.