Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Fareler üzerinde yapılan yeni bir araştırmaya göre, beyinde mikroglia adı verilen bağışıklık hücreleri Alzheimer’ın tedavisi için yeni bir kapı araladı. Mikroglia’nın asıl işi beyni korumak, fakat geçmişte yapılan bir çalışmaya göre mikroglia ile ilişkili bir gen mutasyonu Alzheimer riskini artırıyor. Bu çalışmada ise araştırmacılar bu mutasyonun moleküler parmak izini oluşturabildiler.

Ekip, fareler üzerinde yapılan testlerde mutasyonun etkilerini engelleyerek Alzheimer hastalığının ilerlemesi sırasında beyinde oluşan bazı iltihapların ve sinaptik toksisiteyi (nöron hasarı) tersine çevirmeyi başardı.

New York’ta bulunan Cornell Üniversitesi’nden fizyolog Li Gan, “Sağlığımız yerindeyken mikroglia beynimizin muhafızıdır, fakat hastalandığımızda zararlı hale gelebilirler. Amacımız bunların nasıl zararlı hale geldiğini ve nasıl Alzheimer hastalığının patojenleri ile ilişkili hale geldiklerini bulmak. Bununla birlikte zararlı hale gelen mikroglianın bağışıklık modülatörlerine zarar vermeden gelişen hasarı tersine çevirmek” dedi.

TREM2 geni, ekibin odaklandığı reseptördür ve iltihaplanmayı ve metabolizmayı modüle etmek için AKT adlı bir enzim aracılığıyla sinyal verir. Araştırmacılar, fareler için, aynı zamanda Alzheimer ile bağlantılı olan tau protein kümeleri ürettiği bilinen bir başka mutasyonla birlikte TREM2 mutasyonunu birleştiren bir genetik suş kullandılar. Bu suşu taşıyan fareler, hafıza sorunları gösterirken, beyinlerindeki mikroglia, yüksek düzeyde iltihaplı moleküller ve aşırı aktif bir AKT sinyal yolu gösterdi ve bu etkiler Alzheimer hastalarının beyinlerinde görülenlerle eşleşti. AKT'yi inhibe etmek için MK-2206 adlı bir ilaç kullanıldığında ise iltihaplanma ve hasar tersine döndü. Daha da iyisi, MK-2206, güvenlik kurumları tarafından potansiyel bir anti-kanser ilacı olarak zaten değerlendiriliyor, bu da Alzheimer araştırmalarında da umut vaat ettiği tespit edilirse, ilacın geliştirilmesi pek de uzun sürmeyecek.

Görüntüdeki her nokta, bir mikroglial hücreyi ifade eder. Farklı renklerde olanlarsa farklı hücre konumlarını göstermektedir. Deneysel ilaçla yeniden tepkime, hastalıkla ilişkili bir mikroglia kümesini tüketti (sol tarafta pembe renkte görülüyor).

Alzheimer hastalığı riskinin artmasıyla ilişkili çok sayıda genetik varyasyon vardır ve bunların çoğu mikrogliada yüksek oranda gözükmekte. Bu durum da hücrelerdeki değişikliklerin bir şekilde durumun ilerlemesiyle bağlantılı olduğunu düşündürür.

Son olarak Gan, “Kanserli hastalarda test edilmiş, beyne kolayca giren, beynin bağışıklık tepkilerini güçlü bir şekilde modüle eden ve Alzheimer hastalığının hayvanlarda sinaptik kayıplara karşı koruma sağlayan küçük moleküllü bir bileşik belirledik” dedi.

Makale: https://www.science.org/doi/10.1126/scitranslmed.abe3947

Kaynak: ScienceAlert