Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

2012-16 yılları arasında dünyada geceleri ışıklarla aydınlatılan alanların yılda yüzde 2 arttığı tespit edildi.

Science Advances dergisinde yayınlanan araştırmada bilim insanları "gecenin yok olmasının" bitki örtüsü, hayvanlar ve insanların esenliği açısından olumsuz etkilere yol açtığını duyurdu.

Türkiye’nin ışıkları 2012

Türkiye’nin ışıkları 2016

Araştırmada NASA'nın geceleri ışık seviyesini ölçen özel radyometre uydusu kullanıldı. Bilim insanları parlaklık seviyesindeki değişimin ülkeden ülkeye değiştiğini de ortaya koydu. ABD ve İspanya gibi dünyanın "en parlak uluslarından bazılarının" parlaklıkları aynı seviyede kalırken Güney Amerika, Afrika ve Asya'daki ülkelerde ışık kirliliği arttı.

Hindistan’ın ışıkları 2012

Hindistan’ın ışıkları 2016

Parlaklık seviyesinin azaldığı yalnızca birkaç ülke bulunuyor. Bunların arasında Yemen ve Suriye gibi savaş halindeki ülkeler de yer alıyor.

Ortadoğu’nun ışıkları 2012

Ortadoğu’nun ışıkları 2016

Geceleri dünyayı örümcek ağları gibi saran ışıkları gösteren bu fotoğrafları izlemesi keyifli olsa da bu ışıkların insan sağlığı ve çevre için beklenmedik etkileri bulunuyor.

'Mavi ışığı az kullanın'

• 2016 yılında Amerikan Tıp Derneği "kötü tasarlanmış ve yoğun LED ışıklarının zararlı etkilerini" resmen tanıyarak toplumları mavi ışığın bol olduğu bu ışık türünün mümkün olduğunca nadiren ve mavi ışığı az halde kullanmaya teşvik etti. Özellikle uyku halini başlatan melatonin hormonu mavi ışığa karşı hassas.
• Nature dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma yapay ışıkların gece faal olan böceklerin polen yayma faaliyetlerini azaltarak bitkilerin üremesini etkilediğini ortaya koydu.
• İngiltere'de araştırmacılar yapay ışığın yoğun olduğu bölgelerdeki ağaçların tomurcuklarını bir hafta erken açtığını keşfetti.
• Bu yıl yapılan bir diğer araştırmada ise kentlerdeki ışıkların geceleri göç eden kuşların davranışlarını "dramatik olarak değiştirdiğini" buldu.

Araştırmayı yöneten Potsdam'daki Alman Jeoloji Araştırma Merkezi'nden Christopher Kyba yapay ışığın "insanların çevrelerine yaptığı en dramatik fiziksel değişikliklerden biri" olduğunu söyledi.

Kyba ve ekibi zengin kentler ve endüstriyel bölgeler ışık kaynaklarında turuncu sodyum yerine LED kullanmaya başladığı ve uydular mavi ışığı ölçemediği için bu bölgelerdeki ışık kirliliğinde bir azalma bekliyordu:

"İngiltere, ABD ve Almanya gibi zengin ülkelerdeki ışık miktarında, özellikle de bu ülkelerin zengin kentlerindeki ışık miktarlarında azalma bekliyorduk. Fakat ABD'deki ışığın aynı oranda kaldığını, İngiltere ve Almanya'nınsa daha parlaklaştığını gördük."

Uydunun mavi ışığı kaydedememesi, insanların gördüğü ışık miktarının bu fotoğraflardakinden daha fazla artmış olduğu anlamına geliyor.

İtalya'da Milan'ın kent merkezinde LED ışıklara geçilmesi sonucunda kentin merkezi ve çeperi arasında böyle bir renk farklılığı ortaya çıkmış

‘Daha az ışık, daha iyi görüş’

Exeter Üniversitesi'nden Prof. Kevin Gaston, insanların kendilerine "olağanüstü bir ışık rejimi dayattığını" söylüyor:

"Avrupa'da artık doğal bir gece göğü görmek için çaba göstermeniz gerekiyor.

"Genelde insanların doğaya verdiği zararı geri çevirmek çok zor ve maliyetlidir. Fakat ışık konusunda yalnızca ihtiyacımız olmayan, gereksiz ışıklardan kurtulmamız bunun için yeterli olacaktır."

Çin’in ışıkları 2012

Çin’in ışıkları 2016

Dr. Kyba da insanların kent merkezlerini daha loş hâle getirmelerinin görme yetisine bir engel oluşturmayacağını söylüyor:

"İnsan gözü ışık miktarını değil kontrastı temel alır. Dışarda aşırı parlak ışıklardan kurtulup kontrastı azaltarak, hem daha az ışık kullanmış hem de geceleri daha iyi görmüş oluruz. Bu aynı zamanda büyük bir enerji tasarrufu anlamına gelir, hem küresel hem de ulusal ölçekte.”

Ne yazık ki veriler böyle bir yönde ilerlediğimizi göstermiyor.

Kaynak: BBC